Andrzej Bieńkowski (malarz)

---

Życiorys

Andrzej Bieńkowski, syn Władysława Bieńkowskiego, który żył w latach 1906–1991, był zaangażowanym działaczem politycznym, socjologiem oraz publicystą. Jego matka, Flory z d. Zaborowskiej, urodziła się w 1909 roku i była uznawaną powieściopisarką, poetką oraz dramatopisarką. Andrzej ma również siostrę, Ewę Bieńkowską, która jest cenioną eseistką.

Obrazopisarz kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie uczęszczał na Wydział Malarstwa w pracowni Jana Cybisa oraz na Wydziale Grafiki. Swój dyplom zdobył w 1971 roku. Przez niemal cztery dekady, od 1980 do 2019 roku, był związany z Wydziałem Wzornictwa warszawskiej ASP, gdzie pełnił rolę wykładowcy, a od roku 1995 również jako profesor, prowadząc pracownię malarstwa i rysunku.

W 1980 roku rozpoczął indywidualne badania etnograficzne w ramach projektu Muzyka Odnaleziona. Jego głównym przedmiotem zainteresowania stała się wieś z jej różnorodnymi problemami, a także muzyka oraz historia muzykantów-wiejskich artystów. W swoich poszukiwaniach Andrzej zajmuje się instrumentami, a także ich odnawianiem i rekonstrukcją dawnych kapel wiejskich.

Artysta współpracował z warszawskim Domem Tańca, a także prezentował swoje nagrania w 2 programie PR. Wraz z Marią Baliszewską brał udział w audycjach pt. Muzyka Odnaleziona i był gościem w magazynie „Źródła” prowadzonym przez Annę Szewczuk-Czech. Jego działalność dokumentacyjna obejmowała zbieranie materiałów oraz nagrań w rejonach takich jak Radomsko, Rawa, Łódź, a z czasem również w Lubelszczyźnie, na Ukrainie i Białorusi.

Podczas swoich podróży do wsi, Andrzej Bieńkowski zdołał zgromadzić prywatne archiwum etnograficzne, które zawiera bogaty zbiór nagrań audio, video oraz zdjęć, w tym również tych archiwalnych. Publikuje swoje zbiory dotyczące muzyki wiejskiej w wydawnictwie Muzyka Odnaleziona. W 2012 roku wspólnie z małżonką Małogrzatą Bieńkowską założył fundację Muzyka Odnaleziona, która koncentruje się na porządkowaniu, digitalizacji oraz udostępnianiu zgromadzonego archiwum etnograficznego.

Twórczość

Andrzej Bieńkowski, znany polski malarz, zadebiutował na artystycznej scenie w latach 70. Jego twórczość od samego początku koncentrowała się na sztuce figuratywnej, gdzie wrażenia groteski i ironii odgrywały znaczącą rolę. W swoich dziełach artysta stwarzał fantastyczne istoty, które wypełniały jego obrazy oraz gwasze.

W latach 80. XX wieku zauważalna stała się Fascynacja wiejskim życiem i folklorem. W pracach Bieńkowskiego zaczęły się pojawiać postacie lokalnych muzykantów. U artysty wytworzyło się silne poczucie, iż dokumentuje on rzeczywistość, która wkrótce ma szansę zniknąć, co rzeczywiście miało miejsce. W okolicach roku 2009 Bieńkowski ponownie wrócił do stworzonego przez siebie fikcyjnego świata, tworząc kompozycje, które były w zasadzie zbiorem wspomnień oraz anegdot, przypominających nieco komiks na płótnie.

Ważniejsze wystawy

W ciągu swojej kariery artystycznej, Bieńkowski miał kilka znaczących wystaw, w tym:

• 1976 – Galeria Viotii, Turyn,
• 1980 – Galeria Studio, Warszawa „Niewidzialna dziewica” (wspólnie z T. Ciecierskim, Ł. Korolkiewiczem),
• 1983 – Galeria Hansa Barlacha, Hamburg, Niemcy,
• 1984 – Pracownia autora, Warszawa (wraz z Elżbietą Sikorską),
• 1987 – Galeria Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa,
• 1988 – Pracownia Dziekanka, Warszawa (malarstwo, fotografie),
• 1988 – Galeria Brantebjorg, Nykobing, Dania,
• 1989 – Galeria Pokaz, Warszawa (fotografie, video),
• 1990 – Instytut Polski, Sztokholm, Szwecja,
• 1990 – Galeria Vision, Sztokholm, Szwecja,
• 1994 – Galeria ZPAP, Warszawa,
• 1995 – Muzeum im. O. Kolberga, Przysucha „Świat obok nas”,
• 1996 – Dom tańca „Wiejscy muzykanci” (fotografie),
• 1999 – Galeria Aula, ASP Warszawa (wraz z Łukaszem Korolkiewiczem, Włodzimierzem Pawlakiem, Jackiem Sempolińskim),
• 2000 – Galeria Studio, Warszawa (wraz z Teodorem Bokiem),
• 2001 – Ambasada Polska, Tokio, Japonia (malarstwo, fotografie, video),
• 2001 – Muzeum im. O. Kolberga, Przysucha (fotografie, video),
• 2002 – Rudolstadt, Niemcy (fotografie, video),
• 2006 – Muzeum im. K. Pułaskiego, Warka,
• 2008 – Muzeum Wsi Radomskiej, Radom (fotografie),
• 2009 – Muzeum Mazowieckie w Płocku (fotografie, zbiór instrumentów, video),
• 2009 – Muzeum im. O. Kolberga, Przysucha (fotografie),
• 2009 – Galeria Gardzienice, Lublin (malarstwo, fotografie).

Pozostała twórczość Bieńkowskiego

• „Ostatni wiejscy muzykanci-ludzie, obyczaje, muzyka”,
• muzyka”, książka nominowana do Nagrody Mediów Publicznych Cogito w 2008 roku oraz Nagrody Literackiej Gdynia w 2008 roku,
• „1000 kilometrów muzyki. Warszawa-Kijów”,
• film dokumentalny z badań terenowych, dotyczący żydowskiej muzyki w repertuarze wiejskich muzykantów – Muzyka żydowska w pamięci wiejskich muzykantów.

Odznaczenia i nagrody

Andrzej Bieńkowski, uznawany malarz, wyróżnił się licznymi nagrodami i odznaczeniami, które potwierdzają jego znaczący wkład w sztukę. Jego osiągnięcia obejmują:

• nagrodę na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Pięknych w Szczecinie w 1974 roku,
• nagrodę przyznaną na Międzynarodowym Konkursie na plakat poświęcony Prawom Człowieka, który miał miejsce w Strasburgu, Francja w 1974 roku,
• nagrodę za debiut malarski od Towarzystwa Sztuk Pięknych w Warszawie w 1976 roku,
• nagrodę Rektora II stopnia Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w 1987 roku,
• złotą odznakę ZPAP, którą otrzymał w Warszawie w 1993 roku,
• nagrodę Rektora I stopnia z ASP Warszawa w 1990 roku,
• nagrodę im. Oskara Kolberga w 1995 roku,
• nagrodę im. Cypriana Kamila Norwida w roku 2008,
• srebrny medal Gloria Artis, który odebrał w 2014 roku.

---

Oceń: Andrzej Bieńkowski (malarz)

---