Rogatka Bródnowska

Bramy

Rogatka Bródnowska to interesujący obiekt architektoniczny, mający swoje miejsce przy ul. 11 listopada 68, na rogu ul. Szwedzkiej. Znajduje się on w bezpośrednim sąsiedztwie wiaduktu, który prowadzi nad linią kolejową nr 9. Ta lokalizacja mieści się w dzielnicy Praga-Północ w Warszawie.

Warto również zauważyć, że podczas II wojny światowej, rogatka pełniła funkcję siedziby radzieckiego Wojskowego Trybunału Wojennego oraz radzieckiej prokuratury, co dodaje jej historycznego kontekstu i znaczenia.

Opis

„Budynek został zaprojektowany przez Wiktora Junoszę-Piotrowskiego. Pełnił on rolę rogatki na trasie prowadzącej w kierunku Bródna, a jednocześnie stanowił wartownię dozorującą pobliską linię kolejową. W okresie niemieckiej okupacji podczas I wojny światowej, Niemcy zagospodarowali część lokali, a na terenie posesji urządzono miejski skład kamienia brukowego, niezbędnego dla dynamicznie rozwijającej się wówczas dzielnicy.

Tuż po zakończeniu II wojny światowej, po zdobyciu prawobrzeżnej Warszawy przez Armię Czerwoną w 1944 roku, NKWD zorganizowała w tym obiekcie Wojskowy Trybunał Wojenny. W budynku znajdowała się także sowiecka prokuratura, która działała w trybie doraźnym. Obiekt sąsiedni, usytuowany przy ulicy 11 listopada 66, pełnił funkcję miejsca śledczego, w którym funkcjonariusze NKWD lub Smiersza przeprowadzali przesłuchania. Skazani przed egzekucjami byli przetrzymywani w piwnicach budynku przy ul. Strzeleckiej 8, a ofiary rozstrzeleń grzebano u podnóża pobliskiego nasypu kolejowego.

Budynek został wpisany do rejestru zabytków w 2010 roku. Obecnie jest on niezamieszkany, podobnie jak jego historia związana z sąsiednią posesją nr 66. W 2013 roku odsłonięto tablicę pamiątkową, która materialnie upamiętnia zbrodnicze działania Sowietów w tym miejscu. Tablica znajduje się pomiędzy oknami frontowymi z głównym wejściem. Rogatka uzyskała status stałego punktu podczas społecznych obchodów Dnia Żołnierzy Wyklętych, które przypada na 1 marca.

Przypisy

  1. a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30.09.2022 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 17. [dostęp 22.01.2023 r.]
  2. Tomasz Łabuszewski (red. nauk.): Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944−1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2012, s. 248. ISBN 978-83-7629-380-6.
  3. Gdzie NKWD i UB katowało polskich żołnierzy [online], www.rp.pl [dostęp 06.03.2021 r.]
  4. IPN-KŚZpNP, Warszawa- Placówka NKWD [online], Śladami zbrodni [dostęp 06.03.2021 r.]
  5. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie [online], www.muzeumwp.pl [dostęp 06.03.2021 r.]
  6. Tabliczka #279 [online], armiakrajowa.org.pl [dostęp 06.03.2021 r.]

Oceń: Rogatka Bródnowska

★★★★★
Średnia ocena:4.79 Liczba ocen:12