Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Studentów w Warszawie

---

Początki

W latach 1930–1936, dr Zygmunt Kuligowski pełnił rolę lekarza chorób nerwowych w Studenckiej Kasie Chorych. To właśnie studenci Uniwersytetu Warszawskiego, mieli możliwość skorzystania z jego pomocy w jego prywatnym mieszkaniu, znajdującym się przy ulicy Wiejskiej 2.

W tamtych czasach, granice pomiędzy neurologią a psychiatrią były znacznie bardziej nieostre niż dzisiaj. Wiele osób zajmujących się psychiatrią, nawet tych związanych z orientacją psychoanalityczną, często ukrywało się pod tytułem lekarzy nerwowych. Działo się tak głównie dlatego, że wizyta u psychiatry była uznawana za niezwykle wstydliwą sprawę.

Dr Kuligowski specjalizował się nie tylko w leczeniu schorzeń neurologicznych, ale także zajmował się przypadkami nerwic oraz innymi problemami psychicznymi. W sytuacjach, gdy było to konieczne, kierował swoich pacjentów do Szpitala Psychiatrycznego w Tworkach lub do szpitala Jana Bożego, który mieścił się przy ulicy Bonifraterskiej.

Po II wojnie światowej

W Europie, a także w Polsce, po zakończeniu II wojny światowej jednym z kluczowych wyzwań, które dotykały populację studencką, była gruźlica. Z biegiem czasu problem ten zaczynał ustępować, co sprawiło, że na pierwszy plan wysunęły się kwestie związane z zaburzeniami psychicznymi.

W latach 1950-1951, w obrębie PALM-y, czyli służby zdrowia dla studentów w Warszawie, pracował pierwszy lekarz psychiatra – dr Wacław Semadeni, adiunkt Kliniki Psychiatrycznej Akademii Medycznej w Warszawie. Jego praca polegała na przyjmowaniu pacjentów przez dwa dni w tygodniu, przez dwie godziny, w siedzibie przy ul. Mochnackiego 10. Po pewnym czasie, obowiązki te przekazał dr Aniela Piekarska-Ekiert, jednakże z upływem lat, rosnące potrzeby w dziedzinie psychiatrii oraz wzrastająca liczba pacjentów zaczęły przewyższać dostępne zasoby.

Na ten stan rzeczy zwrócił uwagę dr Ludwik Paszyński, który dostrzegł narastający problem psychiczny wśród studentów. Dzięki jego staraniom, zainicjowano powstanie Poradni Zdrowia Psychicznego dla Studentów. Oficjalne otwarcie placówki miało miejsce pierwszego marca 1961 roku i odbyło się w Warszawie, w ramach Zespołu Leczniczo-Profilaktycznego dla Studentów. W zimie tego samego roku nadzorowanie poradni objęła Joanna Flatau.

W początkowej fazie działalności, pacjenci byli przyjmowani w niewielkim, mało oświetlonym gabinecie, mieszczącym się na parterze budynku przy ul. Mochnackiego 10. Zaledwie po kilku miesiącach, Poradnia Zdrowia Psychicznego zyskała własny lokal, co znacząco poprawiło warunki przyjmowania pacjentów. Od samego początku swojego istnienia, PZP miała również wsparcie naukowe w postaci profesora Jana Jaroszyńskiego.

W tym czasie powstało wiele prac naukowych, które koncentrowały się przede wszystkim na epidemii problemów zdrowia psychicznego w środowisku akademickim.

Sanatorium nerwic

Utworzenie Półsanatorium dla Nerwic oraz Obozów dla Studentów borykających się z schorzeniami nerwicowymi stanowi istotny krok w historii warszawskiej poradni zdrowia psychicznego.

Inspiracja do założenia Półsanatorium pochodziła z Francji, a konkretnie z Clinique Dupré w Sceaux pod Paryżem. Ta placówka, przekształcona z dawnego Zameczku Myśliwskiego Ludwika XV, zaczęła funkcjonować w 1956 roku jako miejsce leczenia studentów z problemami psychicznymi.

Półsanatorium zostało ulokowane w Akademiku Przeciwgruźliczym zlokalizowanym na Górnośląskiej 14. Jego inauguracja miała miejsce w późnej wiośnie 1969 roku i z początku przyjęło sześciu pacjentów.

W najlepszym okresie placówka mogła pomieścić aż 44 pacjentów jednocześnie, co znacząco wpłynęło na wsparcie dla studentów dotkniętych nerwicami.

Obozy dla studentów nerwicowych

Poradnia Zdrowia Psychicznego zorganizowała specjalistyczne obozy dla studentów z nerwicami, które miały na celu wsparcie w leczeniu i rehabilitacji. W 1970 roku odbył się pierwszy taki oboz, w ramach współpracy ze Zrzeszeniem Studentów Polskich. Miejsce to wybrano na malownicze Duszniki-Zdrój, gdzie uczestnicy zakwaterowani byli w schronisku PTTK Pod Muflonem.

Podstawą terapeutyczną obozów była psychoterapia zarówno w formie grupowej, jak i indywidualnej, lecz nie ograniczano się jedynie do tych metod. Zofia Aleszko, prowadziła innowacyjne lekcje tańca, które były nazywane choreoterapią, zaś Tadeusz Pasek organizował ćwiczenia jogi, co przyczyniło się do wszechstronności podejścia terapeutycznego w tym wyjątkowym środowisku.

W kolejnych latach zarządzano ogólnopolskimi obozami, które trwały przez wiele lat, a ich lokalizacje obejmowały malownicze Chłapowo i ostatni oboz w Bukowcu położonym w Bieszczadach. Dla wielu uczestników z małych miejscowości w Polsce, te obozy stanowiły >pierwszą okazję do kontaktu z psychiatrią oraz do podjęcia leczenia.

Równocześnie, te unikalne wydarzenia stały się początkiem kariery zawodowej wielu psychologów z Warszawy, z których część zgrupowana była wokół Kazimierza Jankowskiego. W gronie specjalistów pojawiał się także Andrzej Samson, który organizował cenną pomoc dla uczestników. Oprócz wspomnianych działań, prowadzono również zajęcia z zakresu muzykoterapii, co wzbogacało ofertę terapeutyczną i sprzyjało wieloaspektowemu podejściu do zdrowia psychicznego młodzieży.

Choreoterapia

Poradnia aktywnie angażuje się w badania nad terapeutycznym wykorzystaniem ruchu w psychiatrii, dostosowując nowoczesne metody do potrzeb pacjentów.

Pionierskie badania w tej dziedzinie były inicjowane przez dr Zofię Aleszko, która prowadziła je na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie.

W tych pracach uczestniczyli zarówno studenci, jak i studentki, którzy zmagali się z rozpoznaną nerwicą.

Program zajęć był stosowany na obozach terapeutycznych dla studentów dotkniętych nerwicami, a później wprowadzony do praktyki klinicznej wKlinice Nerwic Instytutu Psychiatrii i Neurologii.

W rezultacie, metody choreoterapii znalazły swoje miejsce na oddziale I Kliniki Psychiatrycznej IPiN, co przyczyniło się do ich dalszego rozwoju i efektywności w terapii.

---

Oceń: Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Studentów w Warszawie

---