Instytut Przemysłu Organicznego

---

Historia

Historia Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytutu Przemysłu Organicznego (Łukasiewicz – IPO) ma swoje korzenie w roku 1947, kiedy to w ramach Głównego Instytutu Mechaniki zrealizowano utworzenie Instytutu Materiałów Wybuchowych.

W roku 1951, Prezydium Rządu podjęło decyzję o poleceniu Ministrowi Przemysłu Chemicznego zorganizowania instytutów branżowych, co miało na celu zintegrowanie rozproszonych laboratoriów badawczych i skoncentrowanie kadry naukowej. Z dniem 1 stycznia 1952 roku, powstał Instytut Chemii Stosowanej (IChS), który został utworzony na podstawie wspomnianego Instytutu Materiałów Wybuchowych, po jego wydzieleniu z Głównego Instytutu Mechaniki.

Nowo utworzony instytut skoncentrował swoje prace na zaspokajaniu potrzeb przemysłu materiałów wybuchowych. Tego samego dnia, 1 stycznia 1952 roku, zadecydowano również o powołaniu Instytutu Barwników i Półproduktów (IBiP). To nowe ciało powstało w wyniku wydzielenia niektórych zespołów kadrowych z ówczesnego Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej, Politechniki Warszawskiej oraz terenowych zespołów zamiejscowych.

Na mocy Uchwały Rady Ministrów z dnia 30 października 1957 roku, połączono IBiP z IChS, co zaowocowało powstaniem Instytutu Przemysłu Organicznego (IPO). Instytut ten pełnił funkcję placówki naukowo-badawczej Ministerstwa Przemysłu Chemicznego, podlegając Zjednoczeniu Przemysłu Organicznego „Erg”, a później, po kolejnych zmianach, Zjednoczeniu Przemysłu Organicznego „Organika”. Od 1 kwietnia 2019 roku, instytut został włączony do Sieci Badawczej Łukasiewicz i obecnie funkcjonuje pod aktualną nazwą Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Przemysłu Organicznego.

Działalność

Instytut Przemysłu Organicznego, znany jako Łukasiewicz – IPO, angażuje się w szeroki zakres badań naukowych oraz prac badawczo-rozwojowych, wykazując swoje umiejętności w licznych dziedzinach, w tym:

• chemia i technologia środków ochrony roślin, preparatów do higieny sanitarnej, środków weterynaryjnych, biocydów, środków pomocniczych, chemikaliów specjalnych i półproduktów,
• chemia i technologia materiałów wysokoenergetycznych, które obejmują: materiały wybuchowe, paliwa rakietowe, środki pirotechniczne i strzałowe,
• bezpieczeństwo chemiczne związane z produkcją, obrotem i stosowaniem substancji chemicznych (w tym w ramach regulacji REACH i GHS) oraz kwestie związane z zagrożeniami pochodzącymi od elektryczności statycznej,
• prace w ramach tzw. „służb publicznych”, w tym klasyfikacja urzędowa i ustalanie warunków przewozu kolejowego i drogowego materiałów niebezpiecznych, ocena bezpieczeństwa materiałów wybuchowych, oraz ocena obiektów do produkcji i magazynowania tych materiałów, jak również prowadzenie działań związanych z realizacją Konwencji o Zakazie Broni Chemicznej.

Instytut przeprowadza różnorodne badania, w tym toksykologiczne, ekotoksykologiczne oraz fizykochemiczne, które są istotne dla rejestracji środków ochrony roślin, farmaceutyków, produktów weterynaryjnych oraz biobójczych i innych chemikaliów.

Łukasiewicz – IPO należy do nielicznych instytucji w Europie, które mają możliwość wytwarzania wzorców pestycydów oraz ich metabolitów, jak również związków nitrowych, chlorofenoli oraz dodatków do żywności, takich jak konserwanty, antyutleniacze, środki słodzące oraz regulatory kwasowości. Istotnym elementem działalności instytutu jest także produkcja pilotażowa oraz eksperymentalna dedykowanych substancji chemicznych. Instytut posiada unikalną pozycję jako jedyny producent merkaptanu perchlorometylowego oraz tiofosgenu w Europie.

W laboratoriach biologicznych realizowane są oceny nowych związków chemicznych pod kątem ich właściwości pestycydowych, a także przeprowadzane analizy fitotoksyczności herbicydów, fungicydów, zapraw grzybobójczych, insektycydów, regulatorów wzrostu roślin oraz działania mikrobiocydowego produktów konserwujących.

Instytut zrealizuje też badania analityczne chemicznych produktów technicznych, jak również analizuje obecność pozostałości związków organicznych w materiałach roślinnych i żywności. W jego kompetencjach znajduje się również część analityczna badań klinicznych, mająca na celu ocenę biorównoważności leków.

Laboratorium Badania Niebezpiecznych Właściwości Materiałów, działające w instytucie, koncentruje się na badaniach związanych z bezpieczeństwem chemicznym materiałów wybuchowych, prochów, paliw rakietowych oraz substancji niebezpiecznych w transporcie, analizując także zagrożenia związane z elektrycznością statyczną. Jest to jedyne laboratorium w Polsce oraz jedno z 12 na całym świecie, które uzyskało uznanie ONZ jako wiodące w zakresie metod badania właściwości niebezpiecznych materiałów.

Działalność wydawnicza

Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Przemysłu Organicznego angażuje się także w działalność wydawniczą, która obejmuje:

• Central European Journal of Energetic Materials (CEJEM): to międzynarodowy kwartalnik naukowy, który poddawany jest recenzji, a jego publikacje są w całości w języku angielskim. W tym piśmie naukowym znajdziemy zarówno analizy teoretyczne, jak i badania doświadczalne, pochodzące z rozmaitych ośrodków badawczych na całym świecie. Tematyka dotyczy chemii, technologii, bezpieczeństwa oraz zastosowania materiałów wybuchowych w różnych dziedzinach, takich jak wojsko, górnictwo czy inżynieria materiałowa. W czasopiśmie pojawiają się zarówno prace oryginalne, jak i artykuły przeglądowe,
• Materiały Wysokoenergetyczne/High-energetic Materials: to rocznik, który jest publikowany zarówno w języku polskim, jak i angielskim. W czasopiśmie tym zamieszczane są głównie prace prezentowane podczas corocznych Międzynarodowych Konferencji Naukowych „IPOEX”. Misją tego wydawnictwa jest tworzenie platformy do wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy różnymi środowiskami zajmującymi się tematyką materiałów wybuchowych, zarówno w aspektach teoretycznych, jak i praktycznych, laboratorium i przemysłu.

---

Oceń: Instytut Przemysłu Organicznego

---