Dom Wedla w Warszawie


Dom Wedla, znany również jako kamienica Jana Wedla, to niezwykle interesująca budowla, która powstała w 1936 roku. Znajduje się ona przyul. Puławskiej 28, na rogu z ul. Madalińskiego. Ta malownicza lokalizacja znajduje się na warszawskim Mokotowie, popularnej dzielnicy stolicy, która pełna jest historycznych kamienic oraz urokliwych zakątków, które przyciągają mieszkańców i turystów.

Opis

Budynek, który obecnie znamy jako Dom Wedla, został zaprojektowany przez Juliusza Żórawskiego i jest doskonałym przykładem zastosowania pięciu zasad architektury nowoczesnej, które sformułował Le Corbusier. Wyróżnia się on architekturą funkcjonalną, co można zauważyć w jego elewacji, która jest minimalistyczna, pozbawiona zdobień, oraz w parterze, który pozostał niezabudowany. Dodatkowo płaski dach został przeznaczony na rekreacyjny taras, co podkreśla nowoczesność całej konstrukcji.

Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów budynku jest kratownica umieszczona na dachu. Niegdyś znajdował się na niej neon firmy E. Wedel, który przyciągał wzrok przechodniów. W duchu międzynarodowego stylu, elewacja budynku jest praktycznie pozbawiona ozdób, z wyjątkiem płaskorzeźby przedstawiającej Tygrysa autorstwa Stanisława Komaszewskiego. W holu znajduje się malowidło autorstwa Zofii Stryjeńskiej, znane jako Taniec góralski, które dopełnia artystyczny charakter wnętrza. Niestety, rzeźba Koziołek, często nazywana Sielanką, stworzona także przez Komaszewskiego, nie zachowała się do naszych czasów.

Budynek charakteryzował się także wysokim standardem wyposażenia. Miał eleganckie windy, chromowane skrzynki pocztowe oraz nowoczesną jak na tamte czasy infrastrukturę, obejmującą spalarnie śmieci oraz zbiorczą antenę radiową. Klatki schodowe wyłożone były ozdobną terakotą, co dodawało im luksusowego charakteru.

W czasie Powstania Warszawskiego, w sierpniu 1944 roku, budynek, który wówczas zajmowali Niemcy, był atakowany przez żołnierzy pułku „Baszta”. Niestety, powstańcom nie udało się zdobyć tego obiektu, ponieważ ulica Puławska, aż do ul. Odyńca, była objęta ogniem z niemieckich cekaemów znajdujących się wewnątrz budynku. W latach 60. XX wieku parter budynku został poddany przebudowie i przekształcony w sklepy, podczas gdy ogród oraz znajdujące się tam rzeźby uległy zniszczeniu.

W 1996 roku Dom Wedla został wpisany do rejestru zabytków, co stanowiło ważny krok w kierunku ochrony jego dziedzictwa. W trakcie renowacji przeprowadzonej w 2008 roku na elewacji wciąż widoczne były ślady po kulach z czasów II wojny światowej. Do renowacji użyto tynku sprowadzonego z Niemiec, który miał skład niemal identyczny jak oryginalny. Mimo to, decyzja o skuciu oryginalnej elewacji oraz ostateczny efekt renowacji wzbudziły liczne kontrowersje.

W 2019 roku, dzięki staraniom wspólnoty mieszkaniowej, na kratownicy znajdującej się na dachu budynku odtworzono przedwojenny neon reklamujący E. WEDEL CZEKOLADA, który został wykonany przez Muzeum Neonów. Ta inicjatywa miała na celu przywrócenie dawnego blasku i charakteru tego historycznego miejsca.

Przypisy

  1. Tomasz Urzykowski. Czekoladowy neon. „Gazeta Stołeczna”, 16.12.2019 r.
  2. Tadeusz Michalski. Wzdłuż Puławskiej. „Skarpa Warszawska”, 02.2020 r.
  3. Tomasz Urzykowski: Sknocili Dom Wedla na Mokotowie. gazeta.pl, 17.02.2009 r. [dostęp 24.12.2011 r.]
  4. Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008 r.
  5. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006 r.
  6. Lesław M. Bartelski: Mokotów 1944. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1986 r.
  7. Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977 r.
  8. a b Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30.06.2020 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [on-line]. nid.pl. s. 5. [dostęp 02.08.2020 r.]

Oceń: Dom Wedla w Warszawie

Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:18