Zofia Jarema-Holeksa, z domu Leśniewska, to postać niezwykle istotna w polskim świecie kultury i sztuki. Urodziła się 15 maja 1919 roku w Warszawie, gdzie zaczęła swoje twórcze życie, które z biegiem lat wykreowało jej niezatarte ślady w historii teatru. Artystka ta zmarła 11 grudnia 2008 roku w Krakowie.
Była znana przede wszystkim jako utalentowana artystka teatru lalek, a także pełniła funkcje reżysera oraz scenografa. Jej twórczość sprawiła, że na stałe wpisała się w historię polskiej sztuki teatralnej, zdobywając uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą.
Życiorys
Zofia Jarema była nie tylko utalentowaną artystką, lecz także osobą o niezwykle bogatym życiorysie. Uczyła się historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie kontynuowała naukę, specjalizując się w rzeźbie i scenografii na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W latach 1938–1939 pracowała w Teatrze Cricot w Krakowie.
W 1939 roku, wspólnie z mężem Władysławem, podjęła pracę w Państwowym Polskim Teatrze Lalek mieszczącym się w Grodnie. Tam pełniła funkcję kierownika pracowni plastycznej, angażując się w tworzenie i reżyserowanie przedstawień. Po tragicznych wydarzeniach II wojny światowej, w 1941 roku, Zofia powróciła do Warszawy, gdzie po upadku powstania warszawskiego znalazła się w obozach koncentracyjnych, m.in. w Stutthofie i Alvorwerk.
W 1945 roku, razem z mężem, założyła Teatr Lalki, Maski i Aktora „Groteska” w Krakowie, w którym przez wiele lat, aż do 1975 roku, pełniła rolę dyrektor artystycznej. Zofia Jarema zajmowała się tam nie tylko reżyserowaniem, ale także projektowaniem scenografii do przedstawień. Do jej najbardziej rozpoznawalnych realizacji zaliczamy m.in. Gdyby Adam był Polakiem z 1955 roku, Noc cudów, a także Męczeństwo Piotra Oheya z 1959 roku, który był debiutem Sławomira Mrożka, Czarowną noc z 1964 roku oraz Dom na granicy z 1979 roku.
Zofia Jarema została odznaczona licznymi nagrodami, w tym Krzyżem Kawalerskim (1964) oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2005). Otrzymała także Medal 10-lecia Polski Ludowej w 1955 roku oraz wiele innych wyróżnień, które świadczą o jej wkładzie w polską kulturę i sztukę.
Artystka spoczywa na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie, w miejscu pamięci, które honoruje jej dorobek oraz wpływ na rozwój teatrów w Polsce.
Przypisy
- a b c Zofia Jaremowa | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 30.01.2023 r.]
- Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Zofia Jarema. rakowice.eu. [dostęp 22.08.2021 r.]
- M.P. z 2005 r. nr 79, poz. 1114
- M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Andrzej Czajkowski | Bronisława Ostrowska | Ludmiła Niedbalska | Jerzy Sosnowski (pisarz) | Włodzimierz Kotoński | Aga Zaryan | Justyna Kreczmarowa | Janusz Warnecki | Jadwiga Chojnacka | Tadeusz Fijewski | Wojciech Wesołowski | Mikołaj Łoziński | Elwira Pluta | Luna (polska piosenkarka) | Andrzej Panufnik | Halina Bielińska | Jan Smaga | Jowita Budnik | Kazimiera Utrata | Piotr SiwkiewiczOceń: Zofia Jarema