Andrzej Czajkowski, znany również pod imieniem Robert Krauthammer, zyskał uznanie na międzynarodowej scenie muzycznej, występując pod nazwiskiem André Tchaikowsky. Urodził się 1 listopada 1935 roku w Warszawie i zmarł 26 czerwca 1982 roku w Oxfordzie. Był polskim pianistą i kompozytorem o bogatych korzeniach żydowskich, co w znacznym stopniu wpłynęło na jego twórczość.
Jego życie i kariera muzyczna są przykładem niezwykłej pasji oraz talentu, które zaowocowały wieloma niezapomnianymi występami i kompozycjami. Czajkowski wyróżniał się nie tylko swoimi umiejętnościami pianistycznymi, ale również jako kompozytor, zdobywając uznanie wśród krytyków i słuchaczy na całym świecie.
Życiorys
Andrzej Czajkowski, znany pierwotnie jako Robert Krauthammer, przeżył trudności związane z okupacją niemiecką, ukrywając się pod zmienionym nazwiskiem. Po wojnie przyjął nazwisko Czajkowski, pod którym jest znany. W czasie swojej niełatwej drogi życiowej ukrywał się m.in. w domu zlokalizowanym przy ul. Kaliskiej 17.
W latach 1948–1951 odbył naukę w konserwatorium w Paryżu, gdzie nie tylko zdobył niezbędne umiejętności, lecz także zakończył edukację z wyróżnieniem, uzyskując złoty medal. Po ukończeniu studiów władze PRL zachęcały go do powrotu do kraju, oferując znakomite możliwości dalszej nauki oraz występów. Czajkowski osiedlił się w Polsce, gdzie mieszkał aż do 1956 roku. Następnie przeniósł się do Londynu, gdzie spędził resztę życia. Kształcił się także w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, gdzie miał zaszczyt uczyć się pod okiem znakomitych pedagogów, takich jak Stanisław Szpinalski, Lazare Lévy, Kazimierz Sikorski czy Stefan Askenase.
Czajkowski zdobył szerokie uznanie w świecie muzyki, co potwierdza uzyskanie VIII nagrody na V Konkursie Chopinowskim w 1955 roku. Rok później zdobył III nagrodę na międzynarodowym konkursie pianistycznym Królowej Elżbiety Belgijskiej w Brukseli, a po tym wydarzeniu nie wrócił już do Polski.
Warto wspomnieć, że stał się bohaterem reportażu „Hamlet” autorstwa Hanny Krall, który został opublikowany w zbiorze zatytułowanym *Dowody na istnienie* oraz *Żal*. Jego muzykę w Polsce popularyzuje pianista Maciej Grzybowski, co przyczyniło się do wzrostu zainteresowania twórczością Czajkowskiego. W 2014 roku szczególnie zwróciła na niego uwagę premiera opery *Kupiec wenecki* w Bregencji, co skutkowało pojawieniem się licznych publikacji na temat tego wybitnego kompozytora.
Nie sposób pominąć istotnego aspektu jego życia osobistego – był homoseksualistą. Ta informacja dodaje głębi do już i tak złożonej postaci artysty, który na zawsze pozostanie w pamięci współczesnych miłośników muzyki.
Ważniejsze utwory
Andrzej Czajkowski, utalentowany kompozytor, ma na swoim koncie wiele znaczących dzieł, które zasługują na szczegółowe omówienie. Oto niektóre z nich, które na pewno przyciągną uwagę miłośników muzyki:
- Sonata na klarnet i fortepian op. 1, stworzona w 1959 roku,
- I Kwartet smyczkowy A-dur op. 3, stworzony w latach 1969-1970,
- II Koncert fortepianowy op. 4, tworzony w latach 1966-1971,
- II Kwartet smyczkowy C-dur op. 5, który powstał w latach 1973-1975,
- Opera „Kupiec wenecki”, której prawykonanie miało miejsce podczas Festiwalu Muzycznego w Bregencji w 2013 roku, a polska prapremiera odbyła się 24 października 2014 roku w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Te dzieła pokazują nie tylko talent Czajkowskiego, ale także jego znaczenie w polskiej muzyce współczesnej.
Przypisy
- 7 sonetów do diabła stróża (Andrzej Czajkowski przypominany) [online], Culture.pl [dostęp 10.05.2022 r.]
- Andre Tchaikowsky Website [online], andretchaikowsky.com [dostęp 10.05.2022 r.]
- Laureates [online], queenelisabethcompetition.be [dostęp 19.03.2020 r.]
- Maciej Grzybowski: Andrzej Czajkowski: Pianista, Ruch Muzyczny 2015 nr 1.
- JacekJ. Marczyński JacekJ., Wielka miłość trudnego artysty, „Rzeczpospolita” [dostęp 31.07.2013 r.]
- HannaH. Krall HannaH., Dowody na istnienie, Poznań: Wydawn. A5, 1996, ISBN 83-85568-24-7.
- Adam Piechowski: Losy spółdzielni mieszkaniowych w Warszawie w latach okupacji niemieckiej. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy, 1992, ISBN 83-209-0837-X.
- Michał Czajka, Marta Młodkowska, Apolonia Umińska-Keff: Relacje z czasów zagłady: inwentarz, Wydania 2001-3000. Żydowski Instytut Historyczny, 2002, s. 252. ISBN 978-83-85888-02-4.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Bronisława Ostrowska | Ludmiła Niedbalska | Jerzy Sosnowski (pisarz) | Włodzimierz Kotoński | Aga Zaryan | Justyna Kreczmarowa | Janusz Warnecki | Jadwiga Chojnacka | Tadeusz Fijewski | Zuzanna Hertzberg | Zofia Jarema | Wojciech Wesołowski | Mikołaj Łoziński | Elwira Pluta | Luna (polska piosenkarka) | Andrzej Panufnik | Halina Bielińska | Jan Smaga | Jowita Budnik | Kazimiera UtrataOceń: Andrzej Czajkowski