Seweryn Steinwurzel, urodzony 18 stycznia 1898 roku w Warszawie, a zmarły 27 grudnia 1983 roku w Łodzi, był niezwykle uzdolnionym operatorem filmowym, który posiadał żydowskie korzenie. Jego twórczość przypada na czasy międzywojenne, gdy rozwijało się kino w Polsce, a on sam zyskał miano jednego z najwybitniejszych operatorów tego okresu.
W ciągu swojej kariery Steinwurzel przyczynił się do wielu ważnych projektów filmowych, zdobywając uznanie zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Jego technika pracy oraz umiejętność uchwycenia emocji na taśmie filmowej sprawiły, że stał się postacią znaczącą w historii polskiego kina.
Życiorys
Urodziny Seweryna Steinwurzela miały miejsce w Warszawie, gdzie dorastał w rodzinie żydowskiej. Był synem Arona (Adolfa) Steinwurzela i Reginy (z domu Majorkiewicz), którzy prowadzili zakład fotograficzny o nazwie Raphael. Poznał sztukę filmową dzięki swojemu bratu, operatorowi Jerzemu Stenowi. Edukację rozpoczął w gimnazjum w Szwajcarii, a następnie kontynuował ją w Warszawie. Po uzyskaniu matury z zapałem przystąpił do studiowania budowy maszyn w Szkole Mechaniczno-Technicznej im. Hipolita Wawelberga oraz Stanisława Rotwanda.
Seweryn, w latach 1918–1920, wstąpił do Wojsku Polskim. Po zakończeniu służby w 1920 roku znalazł zatrudnienie jako mechanik w warszawskich kinach, co wzmocniło jego zainteresowanie filmem jako medium artystycznym. W 1922 roku, z inicjatywy Leo Forberta oraz Bruno Bredschneidera, założył wytwórnię filmową „Meteor”. W tej wytwórni pełnił rolę kierownika technicznego i był operatorem w dwóch wyprodukowanych filmach: „Ludzie mroku” oraz „Syn Szatana”. Po tym doświadczeniu, związał swoje losy z wytwórnią „Leo-Film”. W 1927 roku był jednym z założycieli Polskiego Związku Producentów Filmowych.
W 1928 roku zawarł związek małżeński z aktorką Norą Ney, jednak ich małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1934 roku. Po uzyskaniu tytułu inżyniera w 1930 roku na wydziale mechanicznym politechniki w Paryżu, w 1936 roku aktywnie uczestniczył w tworzeniu Stowarzyszenia Realizatorów i Techników Filmowych. W 1938 roku zainicjował powstanie wytwórni „Omnia-Film”.
Rozpoczęcie II wojny światowej przerwało jego pracę nad filmem „Szatan z siódmej klasy”, w reżyserii Konrada Toma. W drugiej połowie 1939 roku przeniósł się do Lwowa, a następnie do Stanisławowa, gdzie piastował stanowisko kierownika warsztatów zajmujących się naprawą samochodów oraz sprzętu filmowego. Po agresji Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941 roku, znalazł się w Moskwie, gdzie podjął pracę na stanowisku w dziale trikażu w wytwórni „Sojuzdietfilm”. W końcu 1941 roku, razem z pracownikami wytwórni, został ewakuowany do Tadżykistanu. W lutym 1942 roku wstąpił do Armii Andersa, gdzie przydzielono go do sekcji filmowej Biura Propagandy i Oświaty.
Od 1943 roku działał w Kairze w Referacie Filmowym, gdzie pełnił obowiązki szefa montażu filmów. Od października tego samego roku współpraca z Wydziałem Propagandy i Oświaty Armii Polskiej na Wschodzie stała się jego główną działalnością. Po demobilizacji w styczniu 1947 roku osiedlił się w Argentynie, gdzie był operatorem dwóch filmów, w tym „Uma Luz na Estrada”, a następnie prowadził warsztat zajmujący się konstrukcją i naprawą sprzętu filmowego.
Ostatecznie przeniósł się do Brazylii, gdzie zajął stanowisko naczelnego inżyniera w dziale mechaniki w wytwórni „Lider Cinematografica” z siedzibą w Rio de Janeiro. Jego zadania obejmowały konstrukcję oraz konserwację sprzętu automatycznego do wywoływania filmów. W 1975 roku osiedlił się w Izraelu, w mieście Lod, gdzie żył aż do końca swojego życia.
Kariera
Kariera Seweryna Steinwurzela obfituje w wiele istotnych projektów filmowych, w których brał udział jako techniczny lider oraz montażysta. Jego osiągnięcia są różnorodne, co świadczy o jego wszechstronnym talencie i zaangażowaniu w rozwój kinematografii.
Galeria zdjęć
|
|
Jako kierownik techniczny, Steinwurz wzniósł na wyżyny takie tytuły jak:
- 1944: Mp. Adama i Ewy,
- 1938: Zapomniana melodia,
- 1926: Czerwony błazen.
W obszarze montażu filmowego, jego prace obejmowały między innymi:
- 1944: Monte Cassino,
- 1943: Gen. Sosnkowski odwiedza wojsko na Bliskim Wschodzie,
- 1943: Dzieci,
- 1943–1946: Kronika filmowa 2 Korpusu A.P.W.,
- 1934: Przebudzenie,
- 1928: Kropka nad i.
Każdy z jego projektów wnosił coś unikalnego do polskiej kinematografii, ukazując nie tylko umiejętności rzemieślnicze, ale także jego pasję do sztuki filmowej.
Przypisy
- a b Mirela Tomczyk: Seweryn Steinwurzel. stare-kino.pl, 20.08.2019 r. [dostęp 16.03.2021 r.]
- Seweryn Steinwurzel w bazie IMDb (ang.)
- Seweryn Steinwurzel w bazie filmpolski.pl
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jacek Sienicki | Robert Mąka | Miły Pan | Rafał Wnuk (kompozytor) | Ewa Pielach | Jakub Wons | Andrzej Potęga | Łukasz Smuglewicz | Marcin Piętowski | Leopold Brodziński | Ten Typ Mes | Arkadiusz Mucharski | Rafał Stradomski | Paula Roma | Zuzanna Szadkowski | Agata Materowicz | Halina Ołomucka | Małgorzata Brus | Marcin Troński | Bożena StryjkównaOceń: Seweryn Steinwurzel