Maria Chrząszczowa

---

Życiorys

Maria Chrząszczowa była córek ze znanej rodziny, jej matką była Maria z d. Gebethner, a ojcem Józef Pfeiffer. W Warszawie spędziła swoje dzieciństwo, które okazało się kluczowe dla jej przyszłej kariery artystycznej. Po pomyślnym ukończeniu nauki w szkole Kowalczykówny i Jaworkówny, uzyskując świadectwo dojrzałości, zdecydowała się na dalszą edukację w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych w Warszawie. To właśnie wtedy zaczęła swoją przygodę z fotografią.

W 1934 roku Maria osiedliła się w Rudzach pod Krakowem, gdzie wkrótce zawarła związek małżeński z Michałem Chrząszczem. Przed wybuchem II wojny światowej, w sierpniu 1939 roku, wróciła do stolicy, gdzie podjęła pracę w renomowanej firmie „Foto-Greger”, największym przedwojennym polskim sklepie fotograficznym Kazimierza Gregera.

W jej twórczości szczególne miejsce zajmowała fotografia architektury, głównie dotycząca Warszawy. W roku 1945 Maria stworzyła dokumentację fotograficzną zniszczeń, jakich doświadczyło miasto w wyniku działań wojennych. W efekcie jej pracy powstała wystawa fotografii pt. „Warszawa oskarża”, zorganizowana w tym samym roku. Po zakończeniu wojny, od 1945 roku, Maria rozpoczęła pewną życiową misję, systematycznie dokumentując oboz koncentracyjny w Oświęcimiu, a także przygotowując materiały fotograficzne dotyczące Wrocławia, Jeleniej Góry i Kłodzka.

W następujących latach Maria podejmowała pracę jako fotoreporterka w Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie i w firmie „Foto-Service” Kazimiery Funkiewiczowej. Zajmowała się również retuszem w Przedsiębiorstwie Wystaw i Targów w Warszawie. Jej prace znalazły odbicie w publikacjach licznych czasopism, takich jak „Architektura”, „Kobieta” oraz „Stolica”.

W roku 1952 została przyjęta do grona warszawskiego odziału Związku Polskich Artystów Fotografików, a w latach 1953–1974 pełniła funkcję wykładowcy, prowadząc pracownię fotograficzną na katedrze Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej.

Kolekcja jej zdjęć jest obecnie częścią zbiorów Muzeum Warszawy oraz Fundacji Archeologii Fotografii, co świadczy o jej nieprzemijającym wkładzie w polską fotografię i kulturę.

Wybrane wystawy

Wystawy, w których uczestniczyła Maria Chrząszczowa, stanowią ważny element jej artystycznej drogi. Poniżej przedstawiamy wybrane ekspozycje:

• „Warszawa oskarża” (Warszawa 1945),
• „Kronikarki” (Warszawa 2011),
• „Nowa Warszawa 1961–1972”; Galeria Fundacji Archeologii Fotografii (Warszawa 2015).

Źródło

Publikacje (albumy)

Maria Chrząszczowa, znana z licznych publikacji, wniosła znaczący wkład w dokumentację polskiej architektury i historii. Poniżej przedstawiamy zestawienie jej albumów, które odzwierciedlają różnorodność tematów, jakimi się zajmowała.

• „Sześcioletni plan odbudowy Warszawy” (1950),
• „Ogrody polskie Gerarda Ciołka” (1954),
• „MDM” (1955),
• „Sandomierz” (1956),
• „Zamki śląskie Bohdana Querqina” (1957),
• „Architektura drewniana w Polsce Witolda Krassowskiego” (1961),
• „Kronikarki. Zofia Chomętowska – Maria Chrząszczowa. Fotografie Warszawy 1945–1946” (2012).

Źródło.

---

Oceń: Maria Chrząszczowa

---