Leon Pomirowski jest postacią, która zapisuje się w historii literatury polskiej jako uznany krytyk literacki. Urodził się 30 lipca 1891 roku w Warszawie, co zimno podkreśla jego głębokie związki z polskim środowiskiem literackim.
Jego działalność oraz pasja do krytyki literackiej wywarły istotny wpływ na rozwój myśli krytycznej w Polsce przed II wojną światową. Niestety, życie Pomirowskiego zakończyło się tragicznie: zmarł 31 marca 1943 roku na Majdanku, co jest smutnym zakończeniem bogatej kariery intelektualnej.
Życiorys
Leon Pomirowski był znaczącą postacią w polskiej literaturze, studiując w renomowanych miastach, takich jak Berlin oraz Paryż. Po ukończeniu studiów z powodzeniem podjął pracę jako nauczyciel. Jego zaangażowanie obejmowało również udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Debiutował twórczością na łamach „Wiadomości Literackich”, co stanowiło ważny krok w jego karierze literackiej.
Na podstawie rozprawy Doktryna a twórczość uzyskał doktorat na Uniwersytecie Jana Kazimierza. W 1933 roku opublikował omawianą przez krytyków panoramę literatury międzywojennej zatytułowaną Nowa literatura w nowej Polsce. Jego osiągnięcia nie przeszły niezauważone – w 1937 roku, na wniosek Polskiej Akademii Literatury, został odznaczony Złotym Wawrzynem Akademickim za wkład w krytykę literacką, szczególnie w kontekście perspektyw realizmu.
W czasie II wojny światowej Pomirowski brał udział w działalności konspiracyjnej. Niestety, został aresztowany i osadzony w obozie na Majdanku, gdzie zmarł z powodu epidemii tyfusu. Jego życie było naznaczone nie tylko twórczością, ale i dramatycznymi wydarzeniami historycznymi.
Był zwolennikiem literackiego autotelizmu, promując ideę, że forma powinna dominować nad treścią. Pomirowski podkreślał, że literatura powinna działać przede wszystkim poprzez estetykę, ostrzegając przy tym przed nałożeniem na nią obowiązków społecznych oraz narodowych. Na tym tle dość często polemizował z wcześniejszymi koncepcjami Stanisława Brzozowskiego, a także z współczesnym sobie Janem Nepomucenem Millerem oraz krytyką marksistowską.
Choć opowiadał się za umiarkowaną krytyką formalną, nie popierał ekstremalnych podejść, jak formizm czy teoria czystej formy. Mimo tragicznych zakończeń, jego prace i myśli pozostają istotnym elementem współczesnej analizy literackiej.
Jego symboliczny grób można znaleźć na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze c-1-12, gdzie wiele osób przychodzi oddać hołd jego dokonaniom.
Wybrane prace Pomirowskiego to:
- Doktryna a twórczość (1928),
- Walka o nowy realizm (1933),
- Nowa literatura w nowej Polsce (1933).
Ordery i odznaczenia
W trakcie swojej kariery, Leon Pomirowski otrzymał szereg zaszczytnych odznaczeń, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w dziedzinę, w której działał. Oto niektóre z przyznanych mu wyróżnień:
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 11 listopada 1934 roku,
- Złoty Wawrzyn Akademicki, przyznany 4 listopada 1937 roku.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW GŁOWACKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.02.2020 r.]
- M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 406 „za zasługi dla dobra literatury”.
- M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu pracy literackiej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Hubert Miłkowski | Henryk Dłużyński | Jerzy Walden | Mariusz Janiszewski | Halina Thylwe | DJ Tkaczu | Dudek P56 | Bartosz Kowalski (kompozytor) | Stefan Popowski | Alexander Gruszynski | Adam Szyszkowski | Leandro Marconi | Czesław Piaskowski | Monika Małkowska | Margaret Todd | Kazimiera Zajączkowska | Janusz Ziejewski | Anna Sokołowska | Jacek Drewnowski | Zygmunt NoskowskiOceń: Leon Pomirowski