Józef Urstein


Józef Urstein, znany również pod różnymi pseudonimami, takimi jak Pikuś, Ursz-Urstein czy Pipman, niesie ze sobą fascynującą historię. Urodzony w 1884 roku w Warszawie, pozostawił po sobie niezatarte ślady w polskiej kulturze artystycznej.

Był on osobą o różnorodnych talentach, w tym artystą, piosenkarzem, konferansjerem oraz aktorem rewiowym i kabaretowym. Jego osiągnięcia i wkład w świat rozrywki są niezaprzeczalne. Józef Urstein zmarł 7 października 1923 roku w tym samym mieście, gdzie się urodził, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo.

Życiorys

Józef Urstein przyszedł na świat w 1884 roku (niektóre źródła wskazują datę 19 marca 1886) w stolicy Polski, Warszawie, w rodzinie żydowskiej. Jego rodzicami byli Stanisław (1832–1914) oraz Balbina z Przedborskich (1851–1934). Urstein mógł cieszyć się towarzystwem dziewięciorga rodzeństwa, w tym starszych braci: warszawskiego psychiatry Maurycego (1872–1940) oraz pianisty Ludwika (1870–1939).

Po ukończeniu gimnazjum w rodzinnym mieście, Józef udał się na studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Już w czasie studiów zaczął występować w teatrach i kabaretach, co zaowocowało jego karierą artystyczną. W 1913 roku występował w łódzkim teatrze Bi-Ba-Bo, a także w 1914 roku w Galicji. Jego szanse na rozwój kariery dramatycznej zostały jednak przerwane aresztowaniem podczas występów w Zakopanem, co zmusiło go do przeprowadzki do Wiednia.

W stolicy Austrii ukończył kursy handlowe, a także zainicjował działalność teatru dla polskich uchodźców, w którym występował pod pseudonimem Pipman. Po powrocie do Warszawy w 1917 roku, znów zaczął toczyć artystyczne życie, grając na scenie teatru Miraż. W 1919 roku odwiedzał takie miasta jak Włocławek, Płock oraz Krynica, gdzie również dał występy. Kiedy swoją karierę związał z warszawskim teatrem Qui Pro Quo, rozpoczął współpracę z wieloma cenionymi artystami m.in. z Andrzejem Włastem oraz Zulą Pogorzelską.

Urstein był twórcą, który wprowadził żydowski humor do kabaretu, zapewniając swojemu rodzajowi sztuki nową jakość. Jego inspirację czerpał przede wszystkim z twórczości Fritza Grünbauma z Wiednia. Wśród jego popisowych numerów szczególne uznanie zdobyły telefony Pikusia do narzeczonej Mici Titipulki, które prezentował na scenie.

Józef Urstein zmarł tragicznie na serce podczas występu w Qui Pro Quo, w trakcie przerwy przedstawienia „Będzie lepiej”. Został pochowany na cmentarzu żydowskim znajdującym się przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 44, rząd 2).

Przypisy

  1. Grób Józefa Ursteina w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  2. Marian Fuks: Muzyka ocalona: judaica polskie. Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1989, s. 191.
  3. Słownik biograficzny teatru polskiego: 1765-1965. Warszawa: PWN, 1973
  4. Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Czytelnik, 1968
  5. Polski kabaret lit. artystyczny. Wiedeński Kurier Polski nr 118 s. 5, 19.02.1915 r.
  6. Zgon Józefa Ursteina. Kurjer Warszawski nr 279 s. 5, 08.10.1923 r.
  7. Józef Urstein. Robotnik nr 275, 09.10.1923 r. s. 5
  8. Zgon J. Ursteina. Nasz Przegląd nr 192, 08.10.1923 r. s. 4

Oceń: Józef Urstein

Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:11