Jerzy Hagmajer, znany również pod pseudonimem Kiejstut, był postacią o niezwykle bogatej biografii. Urodził się 8 grudnia 1913 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył w tym samym mieście 26 grudnia 1998 roku. To polski chirurg, który był również aktywnym działaczem społecznym oraz uczestnikiem ruchu narodowego.
W czasie września 1939 roku Hagmajer dostąpił zaszczytu bycia obrońcą Warszawy, walcząc w obronie stolicy w trudnym okresie II wojny światowej. Pełnił również istotną rolę jako zastępca komendanta głównego Konfederacji Narodu Bolesława Piaseckiego, gdzie w znaczącym stopniu przyczynił się do działań organizacji w tym trudnym dla Polski czasie.
W swojej karierze pełnił również funkcję porucznika Armii Krajowej, a jego działalność nie ograniczała się jedynie do walki. Jerzy Hagmajer był też więźniem Pawiaka, co wiązało się z represjami, jakie dotknęły wielu jego współpracowników i działaczy narodowych.
Po wojnie, jego polityczna działalność znalazła odzwierciedlenie w jego mandacie poselskim, ponieważ Hagmajer był posłem na Sejm PRL w kadencjach III, IV, V oraz VI. Jego życie to nie tylko pasmo walki o wolność, lecz również nieustanna praca na rzecz społeczeństwa, która pozostawiła trwały ślad w historii Polski.
Życiorys
Jerzy Hagmajer przyszedł na świat w rodzinie, której przedstawicielami byli Stanisław Adalbert Aleksander (1872–1949) oraz Maria Józefa z Michaelich. Jego brat, Bolesław (1905–1940), został tragicznie zamordowany przez NKWD w Charkowie. Ukończył Szkołę Podstawową nr 54 w Warszawie, mieszczącej się na Pradze, a następnie zdobył wykształcenie w Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. Maturę uzyskał w 1931 roku.
Był aktywnym członkiem Obozu Wielkiej Polski, Obozu Narodowo-Radykalnego oraz Ruchu Narodowo-Radykalnego. Angażował się w działania konspiracyjne, co doprowadziło go do osadzenia w Miejscu Odosobnienia w Berezie Kartuskiej w 1934 roku. Wyzwolenie z tej placówki zawdzięczał interwencji matki, która była działaczką Polskiej Partii Socjalistycznej, u Józefa Piłsudskiego. W 1939 roku ukończył studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego.
Po wybuchu II wojny światowej, Jerzy Hagmajer stał się członkiem podziemnej organizacji „Pobudka”, gdzie pełnił funkcję redaktora technicznego jej publikacji. Od 1941 roku był jednym z aktywnych działaczy Konfederacji Narodu. Został aresztowany i uwięziony w więzieniu na Pawiaku w okresie od października 1941 do czerwca 1942. Od lutego 1943 roku pełnił rolę zastępcy komendanta głównego tej grupy, przejmując kierownictwo podczas nieobecności Bolesława Piaseckiego w Warszawie.
W czasie powstania warszawskiego walczył w Zgrupowaniu „Radosław” i pracował w Szpitalu Karola i Marii, a następnie w Szpitalu Wolskim. Udało mu się opuścić stolicę wraz z rannymi powstańcami.
Po zakończeniu powstania, razem z grupą lekarzy wojskowych, w tym Janem Mazurkiewiczem „Radosławem”, dr Chodorowskim i Henrykiem Bukowieckim, stworzył w Częstochowie szpital, który nazwano Szpitalem Warszawskim, z pomieszczeń udostępnionych przez zakon paulinów. W 1945 roku stał się działaczem Organizacji „Nie”. W latach 1945–1980 pracował jako lekarz w Szpitalu Praskim, gdzie również był zastępcą ordynatora III oddziału chirurgicznego oraz dyrektorem tej placówki.
Hagmajer był współzałożycielem i pierwszym dyrektorem Liceum pw. św. Augustyna w Warszawie, funkcjonującym w latach 1949-1950. Został również współtwórcą tygodnika „Dziś i Jutro” oraz Stowarzyszenia „Pax”, gdzie przez dłuższy okres pełnił funkcję wiceprzewodniczącego. Działał jako redaktor tygodnika „Kierunki” i z ramienia „Pax” sprawował mandat posła na Sejm PRL w trzech kadencjach: III, IV, V oraz VI.
Jego żoną była Teresa Ludwika z Wyleżyńskich h. Trzaska (1926–2004), która pełniła rolę sanitariuszki podczas powstania warszawskiego. Po zakończeniu życia, Jerzy Hagmajer został pochowany na warszawskich Powązkach, w kwaterze 163-3-21,22.
Ordery i odznaczenia
Jerzy Hagmajer posiadał w swoim dorobku wiele znaczących odznaczeń, które świadczą o jego zaangażowaniu i poświęceniu dla ojczyzny. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych wyróżnień, jakie otrzymał.
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany 22 listopada 1955),
- Krzyż Walecznych (przyznany dwukrotnie),
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie, m.in. 20 lipca 1954),
- Krzyż Partyzancki,
- Warszawski Krzyż Powstańczy,
- Krzyż Armii Krajowej,
- Medal za Warszawę 1939–1945,
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego.
Przypisy
- a b c d e f Powstańcze Biogramy. Jerzy Hagmajer [online], 17.03.2023 r.
- Bolesław Andrzej Hagmajer [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 17.03.2023 r.]
- Wojciech Muszyński, Ruch Narodowo-Radykalny, [w:] Zygmunt Przetakiewicz, Od ONR-u do PAX-u, wyd. 2 popr. i zm., Wydawnictwo Prasy Lokalnej, Warszawa 2010.
- Wojciech Muszyński, Konfederacja Narodu, [w:] Encyklopedia „Białych Plam”, t. 9, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2002.
- Cmentarz Stare Powązki: HAGMAJEROWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 15.05.2020 r.]
- M.P. z 1956 r. nr 13, poz. 166 („w związku z 10-leciem ruchu społecznie postępowego katolików polskich”)
- M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1481 („w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy społecznej”)
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jan Wszelaki | Władysław Dobrowolski (samorządowiec) | Marian Antczak | Jerzy Domiński (1912–1981) | Marta Fogler | Tadeusz Żenczykowski | Jacek Multanowski | Samuel Meretik | Ludwik Gdyk | Eugeniusz Mielcarek | Kamila Król | Jarosław Książek | Grzegorz Chwiłoc-Fiłoc | Stanisław Podraszko | Mieczysław Solecki | Stanisław Przygodzki | Jacek Czaputowicz | Andrzej Wilk (samorządowiec) | Irena Janiszewska | Jan Józef LipskiOceń: Jerzy Hagmajer