Tadeusz Żenczykowski

Polityka i administracja

Tadeusz Żenczykowski, znany również pod pseudonimami „Kania” oraz „Kowalik”, był osobistością o niezwykłej biografii. Urodził się 2 stycznia 1907 roku w Warszawie, gdzie kształtowały się jego przyszłe zainteresowania i pasje. Zmarł 30 marca 1997 roku w Londynie, gdzie spędził ostatnie lata swojego życia.

Był to polski prawnik oraz d działacz polityczny, który w swoim życiu poświęcił się także pracy publicystycznej. Jego zaangażowanie w sprawy kraju oraz aktywność w życie społeczne i polityczne Polski cieszyły się dużym uznaniem w środowisku.

Warto również wspomnieć, że Tadeusz Żenczykowski posiadał rangę kapitana Wojska Polskiego oraz był kawalerem Orderu Orła Białego, co świadczy o jego wyróżniających się osiągnięciach oraz zaangażowaniu w służbę dla narodu.

Życiorys

Tadeusz Żenczykowski był synem Tadeusza Franciszka, który przyszedł na świat w 1880 roku, oraz Władysławy Eugenii z d. Schonbrener, urodzonej w 1879 roku. Już w 1923 roku, będąc uczniem siódmej klasy, rozpoczął swoją działalność w Związku Strzeleckim, gdzie angażował się aktywnie aż do 1939 roku. W maju 1924 roku zdał egzamin dojrzałości w gimnazjum Kulwiecia zlokalizowanym w Warszawie.

Trzy lata później, w 1927 roku, ukończył prestiżową Szkołę Nauk Politycznych w Warszawie, a w 1930 roku uzyskał dyplom z Wydziału Prawa. Jego kariera zawodowa rozpoczęła się w Ministerstwie Sprawiedliwości oraz w Ministerstwie Skarbu, co zapewniło mu niezbędne doświadczenie w administracji publicznej. W 1932 roku dołączył do Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej, a w 1938 roku piastował stanowisko szefa VI Oddziału Propagandy Sztabu Obozu Zjednoczenia Narodowego.

W ciągu kariery politycznej zdobył również mandat poselski w Sejmie V kadencji, na który został wybrany z listy OZN. Jego działalność w obszarze polityki została przerwana przez wybuch II wojny światowej, kiedy to brał udział w obronie Warszawy podczas kampanii wrześniowej. Po przystąpieniu do konspiracji, stał się jednym z kluczowych inicjatorów oraz założycieli Związku Odbudowy Rzeczypospolitej. W 1940 roku rozpoczął pracę w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej ZWZ/AK, gdzie kierował Akcją N, a od 1943 roku zarządzał Podwydziałem „Antyk”, którego celem była propagacja idei antykomunistycznych.

W październiku 1943 roku, Żenczykowski wszedł w skład Społecznego Komitetu Antykomunistycznego, powołanego przez Krajową Reprezentację Polityczną. Jego zaangażowanie w walkę o wolność narodu polskiego objawiało się także w czasie Powstania Warszawskiego, gdzie pełnił rolę szefa Wydziału Propagandy Armii Krajowej. Po tragicznym zakończeniu powstania, znalazł się w niewoli niemieckiej.

Po uwolnieniu z obozu w lutym 1945 roku, powrócił do swojej ojczyzny, a w niedługim czasie został redaktorem konspiracyjnego pisma antykomunistycznego „Głos Wolności”. W listopadzie 1945 roku wyjechał z Polski, a swoje życie zawodowe kontynuował w latach 1954–1975 jako redaktor oraz zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Żenczykowski był także członkiem Rady Powierników Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie oraz intensywnie współpracował z „Dziennikiem Polskim i Dziennikiem Żołnierza”, jako autor licznych prac historycznych.

W swoich publikacjach Stanisław Cat-Mackiewicz określał Tadeusza Żenczykowskiego mianem ozonowskiego Goebbelsa, co podkreślało jego wpływ na polską scenę polityczną. Po długim życiu, które zakończyło się w Londynie, został pochowany 15 kwietnia 1997 roku na Cmentarzu Gunnersbury, mieszczącym się w zachodnim Londynie.

Ordery i odznaczenia

Oto lista odznaczeń oraz medali przyznanych Tadeuszowi Żenczykowskiemu:

  • Order Orła Białego, przyznany 1 grudnia 1995 roku,
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 11570,
  • Krzyż Walecznych,
  • Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Srebrny Krzyż Zasługi,
  • Medal Polonia Mater Nostra Est, przyznany w 1996 roku.

Wybrane publikacje

Oto wybrane publikacje autorstwa Tadeusza Żenczykowskiego, które doskonale ilustrują jego wkład w historię oraz literaturę:

  • Generał Grot. U kresu walki, Wydawnictwo Polonia, Londyn, 1983,
  • Polska lubelska 1944, Editions Spotkania, Paryż 1987, Warszawa 1990,
  • Samotny bój Warszawy. Pisma historyczne, Wydawnictwo LTW, 2005, ISBN 83-88736-69-8,
  • Dramatyczny rok 1945, w drugim obiegu Wydawnictwo Głos, 1981, Wydawnictwo LTW, 2005, ISBN 83-88736-74-4,
  • Edward Raczyński, Tadeusz Żenczykowski Od Genewy do Jałty. Rozmowy radiowe, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1991, ISBN 83-85291-19-9,
  • Dwa komitety 1920, 1944. Polska w planach Lenina i Stalina, Editions Spotkania, Paryż 1983.

Filmy dokumentalne

Telewizyjny Słownik Biograficzny – Tadeusz Żenczykowski to wyjątkowa produkcja, która zyskała uznanie w 1992 roku.

Ta dokumentalna opowieść przybliża widzom życie i osiągnięcia tego znakomitego twórcy.

Przypisy

  1. Sławomir Cenckiewicz: Pomiędzy kompromisem a zdradą. Stanisława Mackiewicza powroty do Polski, w: Śladami bezpieki i partii, Łomianki 2009 r., s. 247.
  2. Tadeusz Żenczykowski. [w:] Powstańcze biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 08.08.2014 r.]
  3. Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Andrzej Suchcitz: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Koszalin: 1997 r., s. 541.
  4. M.P. z 1996 r. nr 13, poz. 165 („w uznaniu znamienitych zasług dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”).
  5. Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1938, s. 72.

Oceń: Tadeusz Żenczykowski

★★★★★
Średnia ocena:4.75 Liczba ocen:21