Ewa Szumańska

---

Życiorys

W czasie II wojny światowej, jako studentka podziemnego PIST-u, Ewa Szumańska została zaprzysiężona jako żołnierz Armii Krajowej. Operując pod pseudonimem „Wanda II”, przyłączyła się do grupy nr 6 kontrwywiadu Okręgu Warszawskiego, działającej przy Komendzie Głównej ZWZ AK. Jej głównym zadaniem była identyfikacja podejrzanych osób oraz ostrzeganie tych, którzy wspierali ruch oporu, przed donosami.

Ewa brała czynny udział w powstaniu warszawskim, a w roku 1944 zaczęła swoją karierę jako reportażystka. Po zakończeniu działań wojennych trafiła do jeńców stalagu IV-B/H w Zeithain.

Po wojnie kontynuowała swoją edukację, studiując historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Uniwersytecie Łódzkim. Uczyła się również sztuki aktorskiej w studio przy Starym Teatrze w Krakowie. Na scenie zadebiutowała w 1946 roku, a swoją obecność w prasie zaznaczyła w 1947 roku. Natomiast w radiu zaczęła występować w 1948, a w literaturze zadebiutowała w 1963 roku.

Od 1958 roku była współautorką programu „Studio 202” w Polskim Radio Wrocław. Z biegiem lat stała się jednym z kluczowych współtwórców Programu III Polskiego Radia, z którego była znana między innymi dzięki popularnej serii skeczy „Z pamiętnika młodej lekarki”. Jej felietony ukazywały się także w „Tygodniku Powszechnym” aż do października 2010 roku.

Po wprowadzeniu stanu wojennego, Szumańska musiała odejść z Polskiego Radia, gdyż nie wyraziła skruchy przed komisją weryfikacyjną, a tym samym zakwestionowała ich kompetencje w ocenie dziennikarzy. Jej prace ukazywały się w wielu miejscach, w tym na łamach wrocławskiej „Obecności”.

W uznaniu jej osiągnięć, w 1977 roku uhonorowano ją nagrodą miasta Wrocławia, natomiast w 1999 roku otrzymała nagrodę prezydenta Wrocławia.

W 2007 roku odmówiła złożenia oświadczenia lustracyjnego. W wiadomości, którą przesłała do redakcji prasowych, napisała: „Chcę się w ten sposób pożegnać z moimi słuchaczami, ponieważ nie podpisałam pisemka, które należało podpisać, aby udowodnić, że się nie jest wielbłądzicą.”

Ewa Szumańska zmarła 17 maja 2011 roku we Wrocławiu na skutek rozległego wylewu. Została pochowana na cmentarzu Świętego Ducha przy ul. Bardzkiej.

Życie prywatne

Była żoną Zbigniewa Szmorlińskiego, inżyniera oraz wykładowcy Politechniki Wrocławskiej. Od 1947 roku jej miejsce zamieszkania to Wrocław.

Twórczość

Ewa Szumańska pozostawiła po sobie bogaty dorobek literacki, który obejmuje różnorodne gatunki i formy. Jej wczesne twórczości to Eglantyna, słuchowisko radiowe, które zostało wydane w 1948 roku, co stanowiło jej debiut literacki.

Następnie stworzyła wodewil sportowy pod tytułem Tor przeszkód, który powstał we współpracy z Stefanem Łosiem i miał swoją premierę w 1953 roku, co oznaczało jej debiut sceniczny. W 1963 roku Szumańska zadebiutowała książkowo publikując Ślady na oceanie, reportaż w serii „Z żaglem”.

W kolejnych latach Ewa Szumańska wydała szereg powieści, w tym Przygoda w Lagos (1964), Czekanie na pilota (1966), oraz Blizna (1969). Kolejne wyróżniające się tytuły to Santa Maria (1971) i Kołysanie (1972).

W zbiorach opowiadań znalazło się dzieło Prędzej, a także interesujące reportaże pod tytułem Inny rytm w 1974 roku. Szumańska nie zapomniala również o powieściach, takich jak Camping (1977) i Miłość w odcieniu ochry (1979), a także o zbiorach reportaży Tunes, Tunes, które ukazały się w Iskrach w 1979 roku, będąc częścią serii „Naokoło świata”.

Jej twórczość kontynuowały kolejne reportaże, jak Moi przyjaciele Latynosi (1981) oraz Bizary, szkice wydane przez S.I.W. „Znak” w 1987 roku. W 1989 roku na łamach II obiegu ukazały się Pięć lat, kolejne felietony Szumańskiej.

W swej twórczości sięgnęła także po charakterystyczne formy, tworząc Trasy. Półprzewodnik turystyczny (1989) oraz Obecność (1992) – szkice wspomnieniowe. Jej podróże zaowocowały reportażem Skrwawione wzgórza Afryki. Opowieść o Burundi i Ruandzie, który ukazał się w 1996 roku.

---

Oceń: Ewa Szumańska

---