Andrzej Krzysztof Waśkiewicz, urodzony 22 czerwca 1941 roku w Warszawie, pozostawił po sobie niezatarte ślady w polskiej literaturze. Jako znany poeta, krytyk literacki oraz edytor, jego twórczość była ważnym elementem kulturalnego krajobrazu Polski.
Jego życie zakończyło się 11 lipca 2012 roku w Gdańsku, gdzie zyskał uznanie jako postać wpływowa w środowisku literackim.
Życiorys
Andrzej Krzysztof Waśkiewicz to osobowość, która z pewnością zasługuje na szczegółowe przedstawienie. Urodził się w rodzinie Błażeja, powstańca warszawskiego, oraz Janiny Waśkiewiczów, która po II wojnie światowej, w 1944 roku, zmarła. Tuż po upadku powstania warszawskiego, on i jego matka zostali zmuszeni do życia w obozie przejściowym w Pruszkowie.
W 1960 roku ukończył Państwowe Technikum Rolnicze w Szprotawie, następnie w 1961 roku zrealizował Studium Bibliotekarskie w Jarocinie, a w 1970 roku z wyróżnieniem zdobył dyplom na Uniwersytecie Poznańskim. Następnie rozpoczął swoją karierę w Zielonej Górze, gdzie pracował jako bibliotekarz w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej od 1961 do 1963 roku oraz jako dziennikarz w „Gazecie Chłopskiej” (1963–1966).
W latach 1967–1979 pełnił funkcję kierownika działu artystycznego w dwutygodniku „Nadodrze”. Pozostawiając Zieloną Górę w 1979 roku, osiedlił się w Gdańsku, gdzie znalazł pracę jako redaktor w Redakcji Młodego Ruchu Artystycznego oraz Debiutów Młodzieżowej Agencji Wydawniczej. W latach 1984–1999 był redaktorem naczelnym „Gdańskiego Rocznika Kulturalnego”, a także redaktor naczelnym dwumiesięcznika „Autograf” oraz sekretarzem redakcji „Magazynu Gdańskiego” do 2002 roku.
Jego kariera literacka rozpoczęła się w 1961 roku, kiedy to zadebiutował jako poeta w wierszu opublikowanym w tygodniku „Zarzewie”. W 1962 roku zagościł na łamach czasopisma literacko-artystycznego „Współczesność” jako krytyk. W swoim dorobku ma ponad trzydzieści książek, w tym redaguetdata i współredagoe czasopisma kulturalne oraz liczne antologie i wybory wierszy autorstwa poetów różnych pokoleń.
W życiu osobistym Andrzej ożenił się z Anną Sobecką, stając się ojcem Krzysztofa (ur. 1965), Oleny (ur. 1974), Marcina (ur. 1976) oraz Adama (ur. 1976). Po długiej i owocnej karierze zmarł w Gdańsku, a jego ostatni spoczynek znajduje się na cmentarzu Łostowickim, gdzie został pochowany 16 lipca 2012 roku (kwatera 4-13-37).
Twórczość (wybór)
Andrzej Krzysztof Waśkiewicz, utalentowany polski twórca, pozostawił po sobie bogaty dorobek literacki, obejmujący zarówno poezję, jak i eseistykę oraz powieści. Poniżej prezentujemy wybór jego najważniejszych dzieł.
- wstępowanie (1963) – tom wierszy,
- strefa pamięci (1965) – tom wierszy,
- dziedzictwo (1965) – tom wierszy,
- dom z płaskim dachem (1966) – powieść,
- przestrzeń po człowieku (1967) – tom wierszy,
- próba uzasadnienia (1970) – tom wierszy,
- zapis z nieobecności (1970) – tom wierszy,
- tożsamość (1972) – tom wierszy,
- rygor i marzenie (1973) – esej,
- bezsenna jawa (1977) – tom wierszy,
- modele i formuła (1978) – esej,
- formy obecności nieobecnego pokolenia (1978) – esej,
- bezimienna nadzieja (1980) – tom wierszy,
- w kręgu „zwrotnicy” (1983) – esej.
Jego twórczość jest odzwierciedleniem bogatego życia emocjonalnego i refleksji na temat otaczającej rzeczywistości, co sprawia, że jest ona istotnym elementem polskiej literatury.
Ordery i odznaczenia
Andrzej Krzysztof Waśkiewicz, w ciągu swojego życia, został uhonorowany wieloma wyróżnieniami i odznaczeniami, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w kulturę oraz działalność społeczną.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 4 marca 2002,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznany 30 czerwca 2009,
- Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego, nadane w 1978 roku,
- Srebrne Odznaczenie im. Janka Krasickiego,
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
- Honorowa Odznaka SZSP, przyznana w 1982 roku,
- Złota Odznaka SZSP, nadana w 1978 roku,
- Odznaka „Zasłużony dla Kultury Studenckiej”, przyznana w 1978 roku,
- Odznaka „Zasłużony dla Studenckiego Ruchu Dziennikarskiego”, nadana w 1975 roku.
Te odznaczenia są dowodem na jego zaangażowanie oraz wpływ na rozwój kultury i sztuki w Polsce.
Nagrody
Andrzej Krzysztof Waśkiewicz zdobył wiele ważnych wyróżnień w swojej karierze, które potwierdzają jego znaczący wkład w kulturę i sztukę. Oto zestawienie niektórych z jego nagród:
- Nagroda im. Tadeusza Nocznickiego za publicystykę w prasie ZSL, 1965,
- Lubuska Nagroda Kulturalna, 1978,
- Nagroda Artystyczna Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, 1988, 1994,
- Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis”, 1995,
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji 45-lecia twórczości literackiej, 2006,
- Nagroda im. Jarosława Iwaszkiewicza za całokształt dorobku twórczego w dziedzinie poezji i krytyki literackiej, 2007,
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 50-lecia Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, 2008,
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 50-lecia pracy twórczej oraz 70. urodzin, 2011.
Te osiągnięcia świadczą o jego pasji do pisania oraz zaangażowaniu w kulturalny rozwój Gdańska i Polski.
Upamiętnienie
Od 2015 roku Nagroda Literacka Związku Literatów Polskich jest nazwana na cześć Andrzeja K. Waśkiewicza. Wyróżnienie to jest przyznawane przez Oddział ZLP w Zielonej Górze w uznaniu za wartościowe osiągnięcia literackie. Należy podkreślić, że nagroda dotyczy nie tylko dzieł prozatorskich, ale także obejmuje dzieła dramatyczne, krytyczne oraz eseistyczne.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Janina Klimkiewicz | Tadeusz Olsza | Jerzy Milewski (skrzypek) | Michał Milberger | Konrad Kubicki | Marek Kościkiewicz | Władysław Szlengel | Chada | Jakub Szymczuk | Maurycy Janowski | Ida Nowakowska | Maria Chomentowska | Wilhelm Troschel | Tadeusz Roman (filmowiec) | Andrzej Titkow | Ewa Szumańska | Ewa Poradowska-Werszler | Hanna Wolicka | Paweł Śmietanka | Janusz KępskiOceń: Andrzej Krzysztof Waśkiewicz