Eugeniusz Henryk Fulde, urodzony 15 kwietnia 1911 roku w stolicy Polski, Warszawie, to postać, która na stałe wpisała się do historii polskiego teatru oraz filmu. Jego działalność artystyczna obejmowała nie tylko sceny teatralne, ale również produkcje filmowe i telewizyjne. W ciągu swojej kariery Fulde zyskał uznanie jako wybitny aktor, posiadający talent do odgrywania różnorodnych ról.
Jako pedagog, przyczynił się do rozwoju młodych adeptów sztuki aktorskiej, dzieląc się swoją wiedzą oraz doświadczeniem. Zmarł 11 czerwca 1981 roku w Krakowie, pozostawiając po sobie bogate dorobek artystyczny oraz wielu wdzięcznych uczniów.
Życiorys
Eugeniusz Fulde, uzdolniony artysta, swoją edukację aktorską zakończył w 1934 roku, uzyskując dyplom na Wydziale Sztuki Aktorskiej Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie. W 1935 roku zastała go służba wojskowa, którą odbywał w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty, wchodząc w skład 82 Syberyjskiego Pułku Piechoty stacjonującego w Brześciu. Przed wybuchem II wojny światowej miał okazję występować na różnych scenach teatralnych, takich jak te w Warszawie, Sosnowcu i Kaliszu.
Po zakończeniu wojny, Eugeniusz Fulde przez wiele lat współpracował z krakowskimi teatrami. Jego kariera związana była z Starym Teatrem (1945–1946), a później z Miejskimi Teatrami Dramatycznymi w Krakowie (1946–1954) oraz Teatrem im. Juliusza Słowackiego (1954–1978). W latach 1949–1955 jego talent docenił również krakowski środowisko akademickie, gdzie pracował jako wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej, obecnie znanej jako Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego. W pierwszych latach swojej pracy w tej uczelni pełnił również rolę dyrektora (1949–1950).
Fulde pełnił również inne istotne funkcje na uczelni: był kierownikiem Oddziału Lalkarskiego w latach 1954–1959, dziekanem Wydziału Aktorskiego (1960–1968) oraz rektorem PWST między 1968 a 1972 rokiem. Po zakończeniu swojej pracy akademickiej przeszedł na emeryturę w 1978 roku.
Eugeniusz Fulde miał również okazję występować w Teatrze Telewizji, w takim projektach jak: Barbarzyńcy – Sceny z miasta powiatowego w reżyserii Lidii Zamkow, gdzie zagrał rolę Wasylija Riedozubowa w 1971 roku, w Kruki Henry’ego Becque’a w reżyserii Józefa Słotwińskiego jako Teissier (1973), w Płatonow Antona Czechowa w reżyserii Bogdana Hussakowskiego jako Trylecki (1976) oraz w sztuce Niebezpiecznie panie Mochnacki Jerzego Mikke, gdzie w reżyserii Jerzego Krasowskiego zagrał komisarza policji w 1980 roku.
Po swojej śmierci, Eugeniusz Fulde spoczął w Alei Zasłużonych na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze LXIX pas A-II-6, co podkreśla jego znaczenie i wpływ na polską kulturę oraz sztukę teatralną.
Filmografia
Eugeniusz Fulde ma na swoim koncie ciekawą filmografię, która obejmuje różnorodne role. Wśród najważniejszych osiągnięć znajdują się:
- Cień (1956) – pijak,
- Milczące ślady (1961),
- Najważniejszy dzień życia (1974) – „Sokrates”, dyrektor liceum (odc. 6. Broda).
Ordery i odznaczenia
Eugeniusz Fulde był osobą, która zdobyła szereg prestiżowych odznaczeń, odzwierciedlających jego wkład w życie społeczne oraz patriotyczne. Jego osiągnięcia w tej dziedzinie są następujące:
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w 1964 roku,
- złoty krzyż zasługi, przyznany 22 lipca 1952 roku,
- medal 10-lecia Polski Ludowej, który otrzymał 28 stycznia 1955 roku.
Nagrody
Eugeniusz Fulde zdobył uznanie w formie wielu prestiżowych nagród, które doceniły jego znaczące osiągnięcia artystyczne i wkład w polski teatr. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
- Nagroda Miasta Krakowa za całokształt osiągnięć artystycznych na scenach krakowskich w 1961,
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia przyznana za całokształt pracy aktorskiej, ze szczególnym uwzględnieniem ról Galileusza w „Życiu Galileusza”, Marco w „Widoku z mostu” oraz Daubmanna w „Przygodzie z Vaterlandem” w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w 1963,
- Nagroda na IV Wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych za rolę Daubmanna w spektaklu „Przygoda z Vaterlandem” Leona Kruczkowskiego w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w 1963,
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za całokształt osiągnięć w pracy artystycznej oraz pedagogicznej w 1966.
Przypisy
- Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Eugeniusz Fulde. rakowice.eu. [dostęp 22.08.2018 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 28.01.1955 r. nr 0/247 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- Roman Tarkowski: Kartki z przeszłości. Kraków: Universitas, 1992, s. 27. ISBN 83-7052-091-X.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Paweł Kuczyński (reżyser) | Klementyna Hoffmanowa | Bovska | Tomasz Burek | Krzysztof Kamil Baczyński | Margerita Trombini-Kazuro | Alojza Rafaela Żółkowska | Maciej Buchwald | Tomasz Kołodziejczak | Seweryna Broniszówna | Aleksandra Radwańska | Adam Ważyk | Marian Godlewski | Patryk Vega | Mariusz Kuczyński | Zofia Kozarynowa | Małgorzata Zofia Zawadzka | Jerzy Kobza-Orłowski | Kazimierz Rudzki | Jan EnglertOceń: Eugeniusz Fulde