Kazimierz Rudzki

---

Życiorys

Kazimierz Rudzki urodził się w rodzinie Bronisława, który był właścicielem wydawnictwa nutowego oraz wytwórni płytowej. Jego siostra, Lena Rudzka-Głowacka, była matką znanego pisarza Janusza Głowackiego. W 1929 roku ukończył Liceum Ziemi Mazowieckiej, a następnie rozpoczął studia ekonomiczne w Wyższej Szkole Handlowej. Rudzki był również słuchaczem Instytutu Reduty, który znajdował się pod kierownictwem Juliusza Osterwy. W 1938 roku ukończył Wydział Reżyserski w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie, gdzie zadebiutował w tym samym roku.

W międzyczasie przeszedł jednoroczną służbę wojskową, gdzie awansował na podporucznika z datą starszeństwa od 1 stycznia 1936, zajmując 81. lokatę w korpusie oficerów rezerwy łączności. W 1939 roku został powołany do wojska i brał udział w kampanii wrześniowej. W trakcie bitwy pod Kockiem dostał się do niewoli niemieckiej. Początkowo był więziony w obozie w Weilburgu, a od sierpnia 1940 do zakończenia wojny w Oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew), gdzie zorganizował teatr i pełnił rolę aktora, reżysera oraz konferansjera.

Po zakończeniu wojny, Rudzki powrócił do Warszawy, gdzie rozpoczął pracę w teatrze, radiu oraz telewizji, z czym wiązał swoją karierę niemalże od jej początków. W latach 1950–1953 pełnił funkcję dyrektora Teatru Syrena w Warszawie. Jego występy obejmowały również kabarety, takie jak Szpak (1955) oraz Wagabunda (1955–1957), jak również współprace z Janem Pietrzakiem w kabarecie Pod Egidą (1971–1974).

Rudzki pozostawił po sobie ogromny dorobek, który obejmował ponad 40 ról filmowych i teatralnych. W swoich kreacjach wykorzystał swoje nietuzinkowe warunki fizyczne — był wysoki, szczupły, miał orli nos i niezwykle charakterystyczny tembr głosu. Jego styl prezentacji łączył błahe i komiczne teksty z kamienną twarzą oraz poważnym tonem, co pozwoliło mu wypracować unikalny sposób prowadzenia konferansjerki zarówno estradowej, jak i kabaretowej.

Od 1956 roku pełnił rolę profesora w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, a później został jej prorektorem. Prawdziwy sukces zdobył dzięki roli podporucznika Turka w filmie Eroica w reżyserii Andrzeja Munka. Dziś jest również pamiętany z roli ojca Pawła w serialu Wojna domowa, którego reżyserem był Jerzy Gruza. Ponadto prowadził w Polskim Radiu audycje dla młodzieży, które miały na celu propagowanie kultury słowa oraz naukę podstawowych umiejętności aktorskich.

Kazimierz Rudzki był żonaty z Walą (Walerią) z Ablewskich (1914–1986). Para nie miała dzieci. Zmarł w Warszawie, a jego ciało spoczywa na cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze A39-3-2.

Filmografia

Filmografia Kazimierza Rudzki obejmuje wiele znaczących ról w polskim kinie, które rzucają światło na jego talent aktorski oraz wszechstronność w różnych gatunkach filmowych. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę filmów, w których wystąpił:

• Eroica (1957) – podporucznik Turek,
• Głos z tamtego świata (1962) – Zenon Aksamitowski,
• Pasażerka (1963) – delegat komisji międzynarodowej,
• „Awatar”, czyli zamiana dusz (1964) – psychiatra,
• Pierwszy dzień wolności (1964) – podpułkownik Ostrowski,
• Trzy kroki po ziemi (1965) – mecenas,
• Wojna domowa (1965–1966) – Kazimierz Jankowski, ojciec Pawła,
• Lenin w Polsce (1966) – ksiądz,
• Marysia i Napoleon (1966) – Charles-Maurice de Talleyrand-Perigord,
• Ja gorę! (1967) – autor,
• Poradnik matrymonialny (1967) – fryzjer,
• Szach i mat! (1967) – autor,
• Ślepy tor (1967) – autor,
• Mistrz tańca (1968) – autor,
• Pożarowisko (1968) – autor,
• Jak rozpętałem drugą wojnę światową (1969) – kapitan Ralf Peacoock,
• Dzięcioł (1970) – lekarz w supersamie,
• Nie lubię poniedziałku (1971) – dyrektor „Maszynohurtu”,
• Milion za Laurę (1971) – lekarz psychiatra,
• Wielka miłość Balzaka (1973) – Klemens von Metternich (odc. 4),
• Czterdziestolatek (1974) – profesor Karwowskiego (odc. 1).

Każda z wymienionych produkcji odzwierciedla nie tylko umiejętności aktorskie Kazimierza Rudzki, ale także jakość powstałych dzieł w polskiej kinematografii.

Spektakle Teatru Tv

W dorobku Kazimierza Rudzkiego znajduje się wiele znakomitych ról teatralnych, które zyskały uznanie zarówno widzów, jak i krytyków. Poniżej przedstawiono zestawienie spektakli, w których artysta wystąpił:

• Ondyna (1957) – Nadintendent królewskiego teatru,
• Bal manekinów (1961) – Manekin 41 i Poseł Ribande,
• Przesada (1961) – Pan domu,
• Sezon (1961) – Dyrektor sanatorium,
• Wspomnienia z teraźniejszości (1961),
• Z gawędy wuja (1961),
• Amfitrion 38 (1962),
• Stranitzky i bohater narodowy (1962) – Narrator,
• Szkoła żon (1962) – Chryzald,
• Węzeł rodzinny (1963) – Kamerdyner,
• Biedermann i podpalacze (1964) – Koryfeusz chóru,
• Hipnoza (1966) – Lekarz,
• Dożywocie (1968) – Twardosz,
• Zemsta sieroty (1968) – Generał Bosquet,
• Mieszczanin szlachcicem (1969) – Nauczyciel filozofii,
• Mikromegas (1970),
• Żaglowce, białe żaglowce (1970) – Mecenas,
• Dwaj panowie w pubie (1971),
• 12 krzeseł (1972) – Worobianow,
• Cezar i Kleopatra (1972) – Brytanus,
• Arszenik i stare koronki (1975) – Whiterspoon.

Wszystkie te produkcje podkreślają niezwykły talent Rudzkiego oraz jego wszechstronność jako aktora, co czyni go jednym z wybitniejszych przedstawicieli polskiego teatru.

Role teatralne (wybór)

W bogatej karierze Kazimierza Rudzkiego wyróżniają się istotne role teatralne, które przyciągają uwagę swoją różnorodnością i głębią. Wśród najważniejszych z nich znaleźć można:

• Fouché w „Madame Saint-Gêne”,
• Dr Knock w „Knock, czyli triumf medycyny”.

Ordery i odznaczenia

Kazimierz Rudzki, jako wybitny działacz, został uhonorowany wieloma odznaczeniami i medalami, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w rozwój Polski. Poniżej znajduje się lista przyznanych mu wyróżnień:

• krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 lipca 1955,
• medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955,
• odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego, przyznana w 1967 roku,
• złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, przyznana w 1965 roku.

Nagrody

Kazimierz Rudzki, znany i ceniony artysta, zdobył liczne wyróżnienia w trakcie swojej kariery. Poniżej przedstawiono niektóre z jego istotnych nagród:

• nagroda Państwowa III stopnia przyznana za zrealizowanie programu satyrycznego „To się pokaże” w Państwowym Teatrze „Syrena” w Warszawie w 1952 roku,
• nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie prac scenicznych, filmowych i estradowych w 1963 roku.

---

Oceń: Kazimierz Rudzki

---