Bogdan Wojdowski, znany wcześniej jako Dawid Wojdowski, był wybitną postacią w polskiej kulturze literackiej. Urodził się 30 listopada 1930 roku w Warszawie, gdzie spędził znaczną część swojego życia i swojej twórczości. Zmarł 21 kwietnia 1994 roku, również w stolicy Polski.
Wojdowski był nie tylko pisarzem, ale również krytykiem literackim i teatralnym, a także publicystą, co czyni go jedną z ważniejszych postaci w polskiej literaturze XX wieku.
Życiorys
Bogdan Wojdowski przyszedł na świat w żydowskiej rodzinie, jako syn Szymona Jakuba Wojdowskiego, stolarza oraz tapicera, i Edwardy z domu Bark. W lecie 1942 roku, razem ze swoją młodszą siostrą, został ewakuowany z warszawskiego getta i ukryty po stronie aryjskiej.
W 1954 roku zakończył swoje studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Jego debiut literacki miał miejsce w 1951 roku, kiedy to publikował w tygodniku „Wieś”. W ciągu swojej kariery związany był z redakcjami „Przeglądu Kulturalnego” oraz „Współczesności” w latach 1960-1964. Twórczość Wojdowskiego w dużym stopniu odnosi się do wydarzeń II wojny światowej, włączając w to tragiczną historię zagłady polskich Żydów.
W swoich powieściach, takich jak „Chleb rzucony umarłym” (nagrodzonej przez Ministerstwo Kultury i Sztuki), często ukazuje nie tylko dramatyzm wydarzeń, ale także psychikę ofiar hitleryzmu. Przedstawia uczucia takiej jak poniżenie i zagubienie, jednocześnie podkreślając wolę walki o przetrwanie oraz ocalenie własnego człowieczeństwa i godności osobistej.
Wojdowski preferował krótsze formy literackie, szczególnie w kontekście współczesności, co oddawał z autentyzmem oraz znajomością życia środowisk podmiejskich. Jego proza charakteryzowała się przenikliwą obserwacją społeczną i obyczajową, bogatym nasyceniem szczegółami oraz swoistym liryzmem. Interesowały go psychologiczne aspekty postaci w jego opowieściach – ludzi stawiających czoła wyjątkowym sytuacjom, które były dla nich trudne do pokonania. Styl Wojdowskiego był wyrazisty, zbudowany na precyzji słowa oraz ostrości obrazu opisanego w sposób syntetyczny.
Niestety, pod koniec życia zdecydował się na tragiczne rozwiązanie, zmarł śmiercią samobójczą. Został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie, w kwaterze 2, rząd 9.
W 2013 roku rodzina pisarza, w tym żona Maria Iwaszkiewicz-Wojdowska oraz siostra Irena Grabska, przekazały jego archiwum Bibliotece Narodowej, co stanowi ważny krok w zachowaniu jego literackiego dorobku.
Publikacje
Twórczość Bogdana Wojdowskiego obejmuje wiele znanych i cenionych publikacji, które na stałe wpisały się w polski kanon literacki.
- 1962: Wakacje Hioba (opowiadania),
- 1966: Konotop (powieść),
- 1966: Próba bez kostiumu. Szkice o teatrze (zbiór esejów),
- 1971: Chleb rzucony umarłym (powieść) – 8 wydań w Polsce oraz tłumaczenia na języki niemiecki, japoński, hebrajski i angielski,
- 1975: Mały człowieczek, nieme ptaszę, klatka i świat (opowiadania),
- 1978: 7 opowiadań,
- 1978: Wybór opowiadań PiW zawiera następujące utwory: Wakacje Hioba, Krawaty koszule konfekcja męska Henryk Jamroz; Którędy szli, Ścieżka, Awantura na Krochmalnej; Mały człowieczek, nieme ptaszę, klatka i świat; Worek,
- 1980: Maniuś Bany (opowiadania),
- 1981: Wybór opowiadań,
- 1982: Mit Szigalewa – szkice,
- 1987: Krzywe drogi (opowiadania),
- 1997: Tamta strona (powieść) – wydanie pośmiertne.
Przypisy
- Wybór opowiadań Okładka książki Wybór opowiadań Bogdan Wojdowski. [dostęp 26.04.2024 r.]
- a b Archiwum Bogdana Wojdowskiego w zbiorach BN. bn.org.pl, 19.04.2013 r. [dostęp 20.04.2013 r.]
- Anna Bikont: Nigdy nie byłaś Żydówką. Sześć opowieści o dziewczynkach w ukryciu. Wydawnictwo: Czarne, s. 147, 245, seria: Reportaż. ISBN 978-83-8191-775-9.
- Grób Bogdana Wojdowskiego w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
- Opowiadanie o ukrywaniu się podczas Zagłady dziewczyny o imieniu Małka (Alina Ł.), pierwotnie publikacja pt. „Alka“ w „Fołks Sztyme” nr 3/1973.
- Nagroda Kościelskich: Laureaci. [dostęp 17.05.2012 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Władysław Skoraczewski | Andrzej Zborski | Henryk Grombecki | Eliza Grochowiecka | Jacek Czeczot-Gawrak | Małgorzata Boratyńska | Stefania Beylin | Rafał Latoszek | Paweł Mossakowski | Alfred Funkiewicz | Tadeusz Zygler | Zofia Glazer-Rudzińska | Anna Milewska | Józef Seidenbeutel | Eliza Rycembel | Józef Aumiller | Jerzy Juk-Kowarski | Ewa Kunina | Regina Pinkert | Alfred AltenbergOceń: Bogdan Wojdowski