Beniamin Benedykt Gurcman, urodzony 19 lutego 1881 roku w Warszawie, to postać, która wpisała się w historię jako inżynier technolog oraz aktywny działacz SDKPiL. Jego życie, mimo krótkie, dostarcza niezwykle interesujących faktów, które pokazują zaangażowanie młodego człowieka w sprawy społeczne i polityczne.
Był synem kupca Fajwla i w okresie nauki w szkole, która zakończyła się w 1898 roku, brał udział w nielegalnych kółkach samokształceniowych. Już w 1902 roku uzyskał dyplom w Instytucie Politechnicznym w Warszawie, co pozwoliło mu na pozycję inżyniera technologii. Gurcman był nie tylko studentem, ale i aktywnym uczestnikiem radykalnego ruchu studenckiego. W marcu 1899 roku wziął udział w strajku studenckim, który zorganizowany był na znak solidarności z protestującymi studentami w Rosji. Niestety, za swoje działania został wydalony do Wilna z nadzorem policyjnym.
Pomimo trudności, Beniamin wrócił po kilku tygodniach do Warszawy, gdzie kontynuował swoje studia. Wkrótce stał się jednym z najbardziej aktywnych działaczy nielegalnego studenckiego kółka socjalistycznego. Jego zainteresowania obejmowały literaturę marksistowską, a także dążenie do pogodzenia internacjonalizmu z patriotyzmem. Gurcman wspierał współdziałanie SDKPiL z PPS w walce przeciw caratowi. Z inicjatywy Zdzisława Ledera, od 1902 roku prowadził wykłady w robotniczych kółkach oświatowych, organizowanych przez SDKPiL, w których przekazywał wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych.
Jednocześnie, Gurcman pracował jako robotnik w warszawskiej fabryce metalowej. Od stycznia 1904 roku był członkiem SDKPiL oraz pracownikiem techniki partyjnej. Bardzo istotnym wydarzeniem w jego życiu miało miejsce 27 kwietnia 1904 roku, kiedy to wspólnie z Marcinem Kasprzakiem brali udział w obronie tajnej drukarni SDKPiL, która została zdekonspirowana przez carską policję. Niestety, obaj zostali aresztowani, a Beniamin osadzony w X PawilonieCytadeli Warszawskiej.
Wyrok sądu wojskowego zapadł 1 września 1905 roku, skazując Gurcmana na 15 lat katorgi. Dzięki dwóm amnestii jego kara została obniżona do 3 lat i 9 miesięcy. W latach 1905-1906 przebywał w więzieniu w Moskwie, by na początku czerwca 1906 roku zostać wywiezionym do Tobolska. Na zesłaniu jego stan zdrowia pogorszył się, co doprowadziło do śmierci na zapalenie wyrostka robaczkowego w Barguzinie, w Kraju Zabajkalskim. Tam został również pochowany, kończąc swoje tragiczne życie, które miało ogromny wpływ na ruchy socjalistyczne w Polsce.
Przypisy
- a b Stefan Król: Cytadela warszawska. Warszawa: Książka i Wiedza, 01.01.1978 r., s. 213.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Tomasz Schweitzer | Jarosław Okrągły | Joanna Staręga-Piasek | Czesław Makowski (działacz komunistyczny) | Andrzej Woźnicki | Eugeniusz Guz (1904–1959) | Stanisław Stefański | Antoni Szymanowski (dyplomata) | Tadeusz Strulak | Felicja Marczakowa | Zdzisław Avenarius | Marcin Kierwiński | Marek Zelent | Aleksander Henryk de Rosset | Zofia Celińska | Jan Kaniewski | Magdalena Rzeczkowska | Joanna Tarnawska | Leon Chajn | Mikołaj WildOceń: Beniamin Benedykt Gurcman