Alex Dancyg


Alex Dancyg, urodzony 21 lipca 1948 roku w Warszawie, był znaczącą postacią w dziedzinie historii oraz aktywnym działaczem na rzecz dialogu polsko-żydowskiego. Jego praca i zaangażowanie miały wpływ na zrozumienie oraz poprawę relacji między Polakami a Żydami.

Jego życie zakończyło się po 7 października 2023 roku w Strefie Gazy, pozostawiając po sobie ważne dziedzictwo w kontekście relacji i dialogu kulturowego.

Życiorys

Młodość i pochodzenie

Alex Dancyg ma interesujące korzenie rodzinne. Jego przodkowie po stronie ojca pochodzili z wileńskich litwaków, natomiast ze strony matki wywodzą się z Ostrowi Mazowieckiej. Urodził się w stolicy Polski, Warszawie, jako drugie dziecko w rodzinie Niny (Nychy) i Marcina (Mordechaja) Dancygów. Jego ojciec, warszawiak od kilku pokoleń, był prawnikiem, a matka – historyczką.

Rodzina Alexa miała trudne doświadczenia podczas II wojny światowej, gdzie okupację niemiecką przeżyli w Kresach Wschodnich, posługując się fałszywym nazwiskiem: Danecki. Niestety, większość rodziny ze strony ojca zginęła w wyniku holocaustu. Po wojnie jego ojciec, Marcin Dancyg, nie tylko pełnił funkcję stalinowskiego sędziego wojskowego w stopniu podpułkownika, ale po przejściu w stan rezerwy został adwokatem.

W 1957 roku, Alex wraz z rodzicami przeprowadził się do Izraela. Tam również stał się członkiem młodzieżowej organizacji Ha-Szomer Ha-Cair, a po ukończeniu studiów, zajął się historią.

Praca zawodowa

Wielką część swojego życia zawodowego Dancyg związany był z Instytutem Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Jad Waszem, gdzie był wieloletnim współpracownikiem. Od roku 1990 prowadził kursy dla przewodników, zajmujących się organizowaniem wizyt grup Izraelczyków przyjeżdżających do Polski. Współprodukował także wiele projektów w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN”.

W 1999 roku ukazał się wyjątkowy, biograficzny film dokumentalny zatytułowany „Czytając Sienkiewicza na pustyni Negev” w reżyserii Krzysztofa Bukowskiego, który zyskał uznanie, otrzymując Nagrodę Specjalną „Brązowy Lajkonik” na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w 2000 roku.

W 2012 roku Polskie Radio opublikowało reportaż na jego temat, stworzony przez Martę Rebzdę, noszący tytuł „Podwójna tożsamość”. W 2013 roku za swoją aktywność w kształceniu na temat historii młodzieży izraelskiej i polskiej, Alex Dancyg otrzymał nagrodę im. Eudoksji Rakowskiej przyznaną przez Kapitułę Fundacji Polcul. W roku 2023 otrzymał tytuł „Człowiek Pojednania” od Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, kiedy to był przetrzymywany przez Hamas.

Dodatkowo, w 2014 roku, w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” ukazał się drugi tom cyklu Opowieści z Bramy, zatytułowany Dancyg, który zawierał zapisy rozmów z nim, realizowane w ramach Programu Historia Mówiona. Z kolei 14 marca 2024 w Synagodze Nożyków przyznano mu Nagrodę Specjalną Orła Jana Karskiego.

Uprowadzenie

7 października 2023 roku, kibuc Nir Oz, w którym mieszkał Dancyg, padł ofiarą ataku bojowników Hamasu na Izrael, co zapoczątkowało nowy konflikt zbrojny. W tym czasie Dancyg znalazł się w grupie uprowadzonych mieszkańców, którzy zostali zabrani do Strefy Gazy jako zakładnicy. Informacje o jego uprowadzeniu szybko pojawiły się w polskich mediach, podkreślając jego podwójne obywatelstwo – polskie i izraelskie.

W mediach społecznościowych powstał profil Help Bring Alex Home, który aktivnie nagłaśniał sprawę jego porwania. Polski artysta Dariusz Paczkowski stworzył szereg graffiti w Warszawie z napisem: “Alex Dancyg – ambasador dialogu”.

16 października 2023 roku, w pl. Grzybowskim w Warszawie, odczytano list jego syna Matiego, w którym apelował o uwolnienie ojca, podczas spotkania „Pamięci ofiar Hamasu – O powrót porwanych”.

Niepokojące informacje dotarły do mediów 10 marca 2024, kiedy to powiązane z Hamasem media ogłosiły, że Dancyg zginął w wyniku izraelskiego nalotu na Chan Junus. Rzeczywistości tej informacji nie potwierdziły ani izraelskie władze, ani rodzina. Jednak 22 lipca 2024 roku, Siły Obronne Izraela oficjalnie potwierdziły jego śmierć, która miała miejsce kilka miesięcy wcześniej, pozostawiając wiele niejasności co do przyczyn zgonu. Rozpoczęto śledztwo mające na celu wyjaśnienie tej sytuacji, w którym rozważano możliwość przypadkowego zabicia przez siły izraelskie.

20 sierpnia 2024 roku, wojsko izraelskie odzyskało ciało Alexa Dancyga z rąk Hamasu.

Odznaczenia

Alex Dancyg otrzymał szereg nagród i odznaczeń, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w działalność publiczną i edukacyjną.

  • Srebrny Krzyż Zasługi,
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej,
  • Nagroda Orła Jana Karskiego (specjalna).

Przypisy

  1. W Synagodze Nożyków wręczono Nagrodę Specjalną Orła Jana Karskiego dla Alexa Dancyga [online], dzieje.pl [dostęp 14.03.2024 r.]
  2. Nagroda Specjalna Orła Jana Karskiego dla Alexa Dancyga – zakładnika terrorystów Hamasu [online], onet.pl [dostęp 07.03.2024 r.]
  3. Pojawiły się doniesienia o śmierci Alexa Dancyga. Komentarz polskiego MSZ [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 22.07.2024 r.]
  4. Hamas: Nie żyje polski historyk uprowadzony w Strefie Gazy [online], tvp.info [dostęp 10.03.2024 r.]
  5. Hostages Alex Dancyg, Yagev Buchshtab confirmed dead, IDF likely at fault [online], The Jerusalem Post | JPost.com, 22.07.2024 r. [dostęp 22.07.2024 r.]
  6. Izraelska armia: Alex Dancyg, zakładnik Hamasu z polskim obywatelstwem, nie żyje [online], euractiv.pl, 22.07.2024 r. [dostęp 22.07.2024 r.]
  7. IDF announces deaths of hostages Alex Dancyg and Yagev Buchshtav in Hamas captivity [online], The Times of Israel, 22.07.2024 r. [dostęp 22.07.2024 r.]
  8. W grupie odnalezionych ciał znalazł się Alex Dancyg, polsko-izraelski historyk i działacz na rzecz dialogu polsko-żydowskiego. Informację o jego śmierci izraelskie służby przekazały opinii publicznej pod koniec lipca. [online], www.onet.pl [dostęp 23.08.2024 r.]
  9. Ruth Marks Eglash: Kibbutz Nir Oz, where Hamas’ mass terror attack became personal. jewishinsider.com, 17.11.2023 r. [dostęp 31.01.2024 r.]
  10. Lori Hinnant, Sam McNeil: ‘We are officially hostages.’ How the Israeli kibbutz of Nir Oz embodied Hamas’ hostage strategy. [w:] World News [on-line]. apnews.com, 2023. [dostęp 31.01.2024 r.]
  11. „Palą nas. Dusimy się”. Przerażająca relacja z Izraela, nie żyje cała rodzina. o2.pl, 13.10.2023 r. [dostęp 31.01.2024 r.]
  12. ''Alex Dancyg uhonorowany przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów tytułem Człowiek Pojednania za rok 2023'' [online], prchiz.pl [dostęp 30.11.2023 r.]
  13. ''Alex Dancyg – laudacja'' [online], polcul.pl [dostęp 23.10.2023 r.]
  14. ''„Podwójna tożsamość” – Marta Rebzda'' [online], trojka.polskieradio.pl [dostęp 15.10.2023 r.]
  15. ''Czytając Sienkiewicza na pustyni Negev'' [online], filmpolski.pl [dostęp 15.10.2023 r.]
  16. ''Izrael. Nieoficjalnie: Terroryści porwali Alexa Dancyga. „Przyjaciel Polski, historyk”'' [online], wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 15.10.2023 r.]
  17. ''Obywatel Polski wśród zakładników Hamasu'' [online], pap.pl [dostęp 15.10.2023 r.]
  18. ''Alex Dancyg porwany przez bojowników Hamasu. Rozmowa z Robertem Szuchtą'' [online], tvn24.pl [dostęp 15.10.2023 r.]
  19. MatiM. Danzig MatiM., ''List syna porwanego przez Hamas Alexa Dancyga: Ojcze, wróć do domu'' [online], polityka.pl [dostęp 24.10.2023 r.]
  20. KrzysztofK. Bielawski KrzysztofK., ''Uwolnić Aleksa Dancyga!'' [online], jewish.pl [dostęp 22.10.2023 r.]
  21. Marcin Zaborski. Pozorna próba „destalinizacji” warszawskiej adwokatury w 1956 r., cz. 1 – analiza. Otwarte zebranie podstawowej organizacji partyjnej PZPR przy izbie adwokackiej w Warszawie 26 i 30 października 1956 r.. „Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda”. 4 (1 (7)), s. 132–136, 140, 2021.
  22. Dancyg 2014 ↓, s. 8–9.
  23. a b c d Alex Dancyg (ur. 1948). teatrnn.pl. [dostęp 15.10.2023 r.]

Oceń: Alex Dancyg

Średnia ocena:4.95 Liczba ocen:15