Polska Fundacja Narodowa

Fundacje

Polska Fundacja Narodowa (PFN) jest instytucją, która została utworzona w 2016 roku. Jej powołanie miało na celu budowanie silnej polskiej marki, która mogłaby być wspierana przez 17 spółek Skarbu Państwa. Według informacji podanych przez premier Beatę Szydło, fundacja miała wykorzystać zasoby energetyczne oraz siłę tych spółek do promocji Polski na arenie międzynarodowej.

Jednakże PFN nie uniknęła kontrowersji. Od początku swojego istnienia stała się przedmiotem intensywnych debat publicznych oraz ostrej krytyki, często kierowanej w stronę rządu Prawa i Sprawiedliwości. Organizacje opozycyjne podnoszą szereg zarzutów wobec jej działalności, co przyczyniło się do polaryzacji opinii na temat celów i sposobu funkcjonowania fundacji.

Założyciele Fundacji

Fundacja, o której mowa, została założona przez czternaście ważnych przedsiębiorstw i instytucji, które odgrywają kluczową rolę w polskiej gospodarce. Wśród ich grona znajdują się:

Warto podkreślić, że w pierwszym roku działalności Fundacji jej założyciele przeznaczyli na jej działalność 100 milionów złotych.

Misja Fundacji

Zadaniem Fundacji jest promowanie pozytywnego wizerunku Polski na arenie międzynarodowej, stworzenie silnej marki oraz wspieranie polskiej gospodarki. W październiku 2017 roku wprowadzono zmiany w statucie Polskiej Fundacji Narodowej (PFN). Obecnie celem działania PFN jest angażowanie się w szeroko pojętą działalność naukową i kulturalną.

W szczególności, Fundacja koncentruje się na kilku obszarach, które obejmują:

  • podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej,
  • pielęgnowanie polskości,
  • rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej,
  • upowszechnianie wiedzy o historii Rzeczypospolitej Polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem historii najnowszej,
  • promowanie wiedzy o martyrologii oraz bohaterskich czynach Narodu Polskiego.

Organy Fundacji

Rada Fundacji

W skład Rady Fundacji, która rozpoczęła swoją kadencję w 2024 roku, weszli:

  • Paweł Braun,
  • Marcin Idzik,
  • Dawid Korszeń,
  • Izabela Lipińska,
  • Justyna Łukawska,
  • Piotr Stryczek,
  • Paweł Wróbel.

Byli członkowie

Rada Fundacji mogła również poszczycić się obecnością wielu znaczących postaci w przeszłości:

  • Radosław Domagalski-Łabędzki (2016–2019),
  • Marcin Jastrzębski (2016–2019),
  • Kamil Kamiński (2016–2019),
  • Jan Koleśnik (2016–2017),
  • Maciej Kość (2016–2024),
  • Józef Orzeł – przewodniczący (2016–2024),
  • Rafał Pasieka (2016–2018),
  • Krzysztof Szlaga (2016–2017),
  • Marta Wolańska (2016–2018),
  • Piotr Woyciechowski (2016–2018),
  • Grzegorz Ksepko (2017–2019),
  • Jan Mazurkiewicz (2017–2019),
  • Waldemar Paruch (2017–2022),
  • Jakub Skiba (2017–2018),
  • Maciej Jankiewicz (kwiecień 2018),
  • Ewa Kamińska (2018–2024),
  • Robert Papliński (maj–listopad 2018),
  • Tomasz Walkiewicz (2018–2024),
  • Marcin Chludziński (2019–2021),
  • Andrzej Dobosz (2019–2024),
  • Magdalena Kacprzak (2019–2024),
  • Adam Kasprzyk (2019–2021),
  • Janusz Kowalski (kwiecień–grudzień 2019),
  • Anna Kukla (2019–2024),
  • Andrzej Olszewski (2019–2024),
  • Mariusz Paczkowski (2019–2020),
  • Nikodem Rachoń (2019–2020),
  • Lucjan Brudzyński (2020–2024),
  • Bogumił Kanik (2020–2024),
  • Robert Perkowski (2020–2021),
  • Paweł Lewandowski (2021–2023),
  • Angelica Pegani (2021–2022),
  • Artur Warzocha (2022–2024),
  • Bogusław Machaliński (2023–2024),
  • Aneta Kordowska (2023–2024),
  • Wioletta Kulpa (2023–2024),
  • Marek Pietrzak (2023–2024),
  • Wojciech Jabłoński (sierpień–wrzesień 2024),
  • Leszek Kurnicki (sierpień–wrzesień 2024).

Zarząd Fundacji

Zgodnie z decyzją Rady Fundacji, dnia 29 maja 2024 roku, powołano nowy Zarząd Fundacji, który przedstawia się następująco:

  • Maciej Szudek – Prezes Zarządu,
  • Artur Nowak-Far – Członek Zarządu,
  • Jarosław Ważny – Członek Zarządu.

Byli członkowie

W historii zarządu Fundacji można zastać także wielu członków, którzy wnieśli znaczący wkład:

  • Cezary Jurkiewicz (2016–2024, w tym w latach 2016–2018 jako prezes zarządu),
  • Adam Kozyra (2016–2017),
  • Maciej Świrski (2016–2018),
  • Antoni Kolek (2017–2018),
  • Filip Rdesiński (2018–2019 jako prezes zarządu),
  • Robert Lubański (2018–2019),
  • Marcin Zarzecki (2019–2024 jako prezes zarządu),
  • Michał Góraś (2019–2024).

Kontrowersje

Problemy związane z Polską Fundacją Narodową budzą wiele pytań, szczególnie w zakresie jej legalności oraz sposobów finansowania. Krytyka dotyczy również wydatków fundacji, które postrzegane są jako wykorzystanie publicznych pieniędzy na cele polityczne PiS. Ponadto, PFN jest oskarżana o brak odpowiedniej transparentności oraz profesjonalizmu, a także o nieujawnianie szczegółów finansowych dotyczących swoich projektów, które często są realizowane z pominięciem zasad ustawy o zamówieniach publicznych oraz ustawy o finansach publicznych.

Politycy Platformy Obywatelskiej (PO) zwracają uwagę, że sposób finansowania PFN powinien być regulowany nie przez statut fundacji, ale przez umowy, których naruszenie wiązałoby się z obowiązkiem zwrotu środków. W wrześniu 2017 roku członkowie PO oraz Nowoczesnej wystąpili do Wojciecha Hermelińskiego, przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej, z prośbą o zbadanie prorządowej kampanii billboardowej „Sprawiedliwe sądy”, zleconej przez PFN spółce Solvere. Chcieli oni sprawdzić, czy kampania ta stanowi naruszenie przepisów dotyczących finansowania partii politycznych. Hermeliński odrzucił ten wniosek, twierdząc, że zgodność kampanii z prawem można ocenić dopiero podczas następnych wyborów. W sprawie Prezydent Warszawy kontra PFN, Sąd Rejonowy w Warszawie uznał, że finansowanie kampanii „Sprawiedliwe sądy” przez fundację było sprzeczne z jej statutowymi celami. Sąd Okręgowy w Warszawie odrzucił apelację fundacji w tej sprawie w czerwcu 2019 roku.

W grudniu 2019 roku Prokuratura Okręgowa w Warszawie postanowiła nie wszczynać śledztwa w sprawie wydatków na kampanię „Sprawiedliwe sądy”. Niemniej jednak, w 2020 roku Sąd Okręgowy polecił prokuraturze przeprowadzenie dochodzenia w celu ustalenia, czy kierownictwo PFN ponosi odpowiedzialność karną za naruszenie statutu oraz niegospodarne wydawanie funduszy. W czerwcu 2024 roku prokuratura wszczęła śledztwo dotyczące sfinansowania tej kampanii, oszacowując straty fundacji na co najmniej 8 mln 428 tys. zł.

Strona publiczna wyrażała również dezaprobatę wobec kampanii „Sprawiedliwe sądy”, która miała na celu zdyskredytowanie polskiego systemu wymiaru sprawiedliwości, a według sprawozdania PFN za rok 2017 jej koszty wyniosły około 8,4 mln zł. W okresie dwóch lat, fundacja przeznaczyła ponad 27 mln zł na współpracę z amerykańską firmą PR-ową White House Writers Group, która miała zadbać o promocję Polski w mediach społecznościowych i organizację spotkań. Niemniej jednak, postanowienia te były często realizowane w sposób niewłaściwy, a uzyskany efekt nieadekwatny do poniesionych kosztów, co ujawniło się jedynie dzięki amerykańskiemu prawu przez WHWG, gdyż PFN preferowała utrzymywanie związków z tą firmą w tajemnicy. W wyniku medialnej krytyki, fundacja zakończyła współpracę z WHWG.

Okazało się, że w trakcie kontraktu z WHWG, ponad milion złotych otrzymali także kontrowersyjny historyk Marek Jan Chodakiewicz oraz członkowie jego rodziny i współpracownicy. W 2018 roku PFN rozpoczęła współpracę z agencją Rogers & Cowan, która miała za zadanie stworzenie serii amerykańskich filmów fabularnych poświęconych historii Polski. Koszty tej współpracy przekroczyły do 2020 roku 6 mln zł, a wynikową produkcją były jedynie dwa krótkie spoty z Mela Gibsonem i Liamem Neesonem oraz film dokumentalny „Poland: The Royal Tour” z udziałem Mateusza Morawieckiego.

W kwietniu 2021 roku Najwyższa Izba Kontroli (NIK) złożyła zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez zarząd PFN, ponieważ nie udostępniono jej dokumentów w wymaganym terminie. W czerwcu 2021 roku Prokuratura Okręgowa w Warszawie odmówiła wszczęcia postępowania, wskazując na brak znamion czynu zabronionego. Ponadto w maju 2021 roku Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) potwierdził wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 2018 roku, nakładając na fundację obowiązek udostępnienia informacji publicznej, co oznacza, że podlega ona takim samym zasadom dotyczącym jawności jak inne instytucje publiczne.

W latach 2018-2023 PFN wsparła Telewizję Republikę kwotą blisko 8,8 mln zł na produkcję i emisję programu „Poland Daily” oraz filmu „Patrzę na Ciebie Warszawo”. Ponadto podpisano około 20 umów dotyczących współpracy w zakresie treści telewizyjnych i reklamowych, przy czym miesięczne wsparcie wynosiło od 300 do 600 tys. zł. Z założeniem, że celem tych działań ma być poprawa wizerunku Polski za granicą, w szczególności w relacjach z Izraelem, audytorzy PFN uznali te działania za niegospodarne oraz niecelowe, co prowadziło do konkurencji z państwowym kanałem TVP World.

Postulaty związane z likwidacją Polskiej Fundacji Narodowej były obecne w programie partii Teraz!, która funkcjonowała w latach 2018-2019. W 2019 roku postulaty te były także wyrażane przez partie polityczne wchodzące w skład Lewicy, takie jak SLD, Wiosna Roberta Biedronia oraz Lewica Razem. Z danych przedstawionych przez PFN wynika, że w latach 2016-2020 fundacja poniosła wydatki przekraczające 325 mln zł.

Oceń: Polska Fundacja Narodowa

★★★★★
Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:20