Powszechny Zakład Ubezpieczeń

---

Historia

Tradycja Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń sięga roku 1803, jednak jego formalna działalność rozpoczęła się w 1921 roku z powołaniem Polskiej Dyrekcji Ubezpieczeń Wzajemnych. Na tablicy pamiątkowej widnieją zarówno daty 1803 jak i 1921. W latach 1927–1952 firma funkcjonowała jako Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, a od 1952 do 1990 roku funkcjonowała pod nazwą Państwowy Zakład Ubezpieczeń. Uzyskała ona monopol na rynku ubezpieczeń, co sprawiło, że stała się największym przedsiębiorstwem ubezpieczeniowym w Polsce. W tym okresie, od 1927 do 1947 roku, działalność firmy podlegała rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej, które wprowadzało przymusowe ubezpieczenia od ognia oraz normowało działalność Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych.

W 1992 roku instytucja przekształciła się w spółkę akcyjną, co skutkowało podziałem na PZU SA oraz PZU na Życie SA.

Prywatyzacja

W 1998 roku zapadła decyzja o prywatyzacji PZU, w której rolę doradcy strategicznego odegrał bank ABN Amro. Umowa dotycząca prywatyzacji została podpisana w 1999 roku z konsorcjum Eureko. Wówczas rząd Jerzego Buzka sprzedał 20% akcji za 2 miliardy złotych, a dodatkowo 10% akcji zostało odsprzedane BIG Bankowi Gdańskiemu, obecnie znanemu jako Millennium.

W aneksie do umowy prywatyzacyjnej, który został podpisany w 2001 roku przez minister skarbu państwa Aldonę Kamelę-Sowińską, znalazła się klauzula, które pozwalała Eureko na zakup dodatkowych 21% akcji od Skarbu Państwa. Klauzula ta nie została jednak zrealizowana aż do 2009 roku, co doprowadziło do konfliktu między Eureko, które posiadało 33% akcji, a Skarbem Państwa, mającym w swoich rękach 55% akcji (reszta należała do akcjonariuszy rozproszonych).

Strona polska zarzuciła Eureko złamanie warunków umowy przez próbę zakupu akcji za pieniądze pochodzące z kredytu. W wyniku tych sporów w 2002 roku Eureko postanowiło złożyć wniosek do Międzynarodowego Trybunału Arbitrażowego w Londynie, oskarżając Polskę o naruszenie umowy prywatyzacyjnej, na podstawie bilateralnej umowy o popieraniu i ochronie inwestycji (BIT). Polska strona argumentowała, że umowa postanawia, iż wszelkie spory powinny rozstrzygać sądy polskie.

W 2004 roku Eureko kupiło kolejne 10% akcji od banku Millennium, a następnie 3% pozyskało dzięki zakupowi akcji pracowniczych. W 2005 roku Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy wydał werdykt, że Polska jest odpowiedzialna za opóźnienia w prywatyzacji PZU, które ucierpiały na skutek decyzji kraju. Warto zauważyć, że werdykt ten nie miał mocy sądowego wyroku, będąc częścią mediacji.

W odpowiedzi na sytuację w 2005 roku, komisja sejmowa powołana do zbadania tej sprawy zasugerowała, że umowa prywatyzacyjna powinna być uznana za nieważną i skierowała szereg zawiadomień o popełnieniu przestępstw przez osoby odpowiedzialne za prywatyzację w kolejnych rządach. Zarzuty wobec banku ABN Amro dotyczące jego konfliktu interesów w trakcie prywatyzacji podniósł minister Skarbu Państwa w 2006 roku, wskazując, że był on powiązany kapitałowo z Eureko i zatrudniał Marka Belkę, który jednocześnie zasiadał w radzie nadzorczej BIG Banku Gdańskiego.

W kwietniu 2008 roku opublikowano analizę umowy oraz dokumentów procesowych przygotowaną przez Grzegorza Domańskiego i Marka Świątkowskiego z Katedry Prawa UW, która krytycznie oceniła werdykt Trybunału:

„Należy wyrazić rozczarowanie z powodu braku logicznego i klarownego uzasadnienia wyroku. W celu umotywowania stanowiska większości arbitrów sąd, nadużywając zaufania stron, posługuje się metodami polegającymi na świadomym urywaniu cytatów w miejscu dla siebie wygodnym, interpretowaniu fragmentów w oderwaniu od kontekstu, przemilczaniu podstawowych przesłanek odpowiedzialności państwa za naruszanie przepisów traktatu, wyciąganiu wniosków stojących w sprzeczności z własnymi stwierdzeniami, wreszcie powoływaniu się na źródła, co do których, po szczegółowej ich analizie, okazuje się, że stanowią dowód na poparcie tezy przeciwnej do głoszonej przez sąd.”

Wzmianki o nieprawidłowościach w orzeczeniach Trybunału zgłaszano już wcześniej przez jego członków. 1 października 2009 roku zawarto ugodę z Eureko, na podstawie której holenderska firma sprzedała większość akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Podczas publicznej oferty PZU, która odbyła się 10 maja 2010 roku, spółka Kappa S.A. – powiązana z Eureko oraz Skarbem Państwa – zaoferowała akcje stanowiące 14,9% kapitału zakładowego PZU, a Eureko dodatkowe 10%. Skarb Państwa również zaoferował papiery reprezentujące 5% kapitału zakładowego PZU. W sumie, w ofercie sprzedaży łącznie Skarb Państwa i Eureko zbyli 25 819 337 akcji, co stanowiło 29,9% kapitału PZU. Ta oferta zakończyła się dziewięciokrotną nadsubskrypcją w transzy inwestorów instytucjonalnych. W transzy detalicznej akcje nabyło 250 tysięcy inwestorów w ramach programu Akcjonariatu Obywatelskiego. Wśród inwestorów krajowych było 59% a zagranicznych 41%. Całkowita wartość tej oferty wyniosła około 8,07 miliarda złotych, co czyniło ją najwyższą w historii polskiego rynku kapitałowego.

Działalność

Powszechny Zakład Ubezpieczeń (PZU SA) odgrywa kluczową rolę na polskim rynku ubezpieczeń majątkowych, osiągając około 51% udziału na koniec 2006 roku. W raportach na koniec pierwszego kwartału 2015 roku, podano, że grupa PZU SA dysponowała 33,1% rynku w tej branży. Wyróżnieniem dla przyznania wysokich standardów obsługi jest godło „Jakość Obsługi 2011”, które PZU uzyskało jako jeden z zaledwie trzech ubezpieczycieli, obok Allianz oraz Ergo Hestia.

Grupa PZU

Grupa PZU składa się z różnych spółek, w tym zagranicznych. W kontekście konsolidacji, podlega ona podmiotowi dominującemu, jakim jest PZU SA. Do znaczących spółek należą:

• Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie SA (KRS 0000030211) z kapitałem akcyjnym wynoszącym 295.000.000,00 PLN,
• Powszechne Towarzystwo Emerytalne PZU SA (KRS 0000040724) z kapitałem akcyjnym 32.000.000,00 PLN,
• Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych PZU SA (KRS 0000019102) z kapitałem akcyjnym wynoszącym 13.000.000,00 PLN,
• PZU Zdrowie SA (KRS 0000395215) z kapitałem akcyjnym 10.650.000,00 PLN,
• PZU Pomoc SA (KRS 0000326045) z kapitałem akcyjnym 3.865.000,00 PLN,
• PZU Centrum Operacji SA (KRS 0000043026) z kapitałem akcyjnym 500.000,00 PLN,
• PZU Tower Sp. z o.o. (KRS 0000021844),
• PZU Asset Management Sp. z o.o. (KRS 0000025441) z kapitałem akcyjnym 5.000.000,00 PLN,
• Międzyzakładowe Pracownicze Towarzystwo Emerytalne PZU S.A. (KRS 0000225475),
• PZU Lietuva,
• PZU Ukraine,
• Ogrodowa – Inwestycje Sp. z o.o. (KRS 0000218215),
• Alior Bank SA,
• Bank Polska Kasa Opieki SA,
• Link4 Towarzystwo Ubezpieczeń.

Prezesi Zarządu PZU SA (od 1990)

• Anatol Adamski od 1985 (lub wcześniej) do 1990,
• Krzysztof Jarmuszczak od 1990 do 1993,
• Roman Fulneczek od 1993 do 1996,
• Jan Monkiewicz od września 1996 do grudnia 1997,
• Władysław Jamroży od grudnia 1997 do 2000,
• Jerzy Zdrzałka od 30 czerwca 2000 do 9 stycznia 2001,
• Władysław Bartoszewicz w 2001,
• Marek Mroczkiewicz w 2001 (p.o.),
• Zygmunt Kostkiewicz od kwietnia 2001 do 2002,
• Zdzisław Montkiewicz od 2002 do czerwca 2003,
• Cezary Stypułkowski od czerwca 2003 do 2 czerwca 2006,
• Piotr Kowalczewski od 2 czerwca 2006 do 8 czerwca 2006 (p.o.),
• Jaromir Netzel od 8 czerwca 2006 do 31 sierpnia 2007,
• Beata Kozłowska-Chyła od 31 sierpnia 2007 do 4 września 2007 (p.o.),
• Agata Rowińska od 4 września 2007 do 14 grudnia 2007,
• Andrzej Klesyk od 14 grudnia 2007 do 8 grudnia 2015,
• Dariusz Krzewina od 8 grudnia 2015 do 19 stycznia 2016 (p.o.),
• Michał Krupiński od 19 stycznia 2016 do 22 marca 2017,
• Marcin Chludziński od 22 marca 2017 do 13 kwietnia 2017 (p.o.),
• Paweł Surówka od 13 kwietnia 2017 do 12 marca 2020,
• Beata Kozłowska-Chyła od 12 marca 2020 do 23 lutego 2024,
• Anita Elżanowska od 23 lutego 2024 do 27 marca 2024 (p.o.),
• Artur Olech od 27 marca 2024 (p.o.).

Akcjonariat

PZU SA jest notowany na warszawskiej giełdzie od 2010 roku, wchodząc w skład głównego indeksu WIG20. Skarb Państwa, jako główny akcjonariusz, posiada 34,1875% akcji, a pozostałe akcje są rozproszone wśród inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych. 16 kwietnia 2010 roku firma przedstawiła prospekt emisyjny, a jej debiut na GPW miał miejsce 12 maja 2010. Wartość oferty publicznej wynosiła około 8,07 mld zł, co stanowi najwyższą wartość w historii polskiego rynku kapitałowego, gdzie sprzedano blisko 30% akcji udostępnionych przez Skarb Państwa, w tym wszystkie akcje należące do Eureko.

---

Oceń: Powszechny Zakład Ubezpieczeń

---