Władysław Pytlasiński, urodzony 26 lipca 1863 roku w Warszawie, zmarł 10 listopada 1933 roku w tym samym mieście, to postać niezwykle ważna dla historii sportu w Polsce. Był nie tylko utalentowanym zapaśnikiem, ale również znakomitym trenerem i oficerem Policji Państwowej.
Jego działania oraz zaangażowanie w popularyzację zapaśnictwa w Polsce przyniosły mu zasłużoną nazwę „ojcowie polskich zapasów”. Dzięki jego wysiłkom i determinacji, zapaśnictwo zyskało na znaczeniu oraz profesjonalizacji w naszym kraju.
Wczesne życie
Władysław Pytlasiński przyszedł na świat 26 lipca 1863 roku w Warszawie, która wówczas leżała w granicach Królestwa Polskiego, znanym również jako kongresowe. Jego ojciec trudnił się rzemiosłem, będąc rzeźnikiem, co wpłynęło na skromne warunki życia rodziny.
Sam Władysław z wykształcenia był mechanikiem, co świadczy o jego zdolnościach technicznych i manualnych. Jako syn powstańca styczniowego, doświadczał represji ze strony władz carskich, które w tamtym okresie miały na celu zdławienie wszelkich objawów polskiego patriotyzmu. W obliczu zagrożenia, postanowił uciec do Szwajcarii, gdzie znalazł schronienie i nową szansę na życie.
To właśnie w Szwajcarii rozpoczął swoją karierę zapaśniczą, co otworzyło przed nim nowe możliwości i pozwoliło na dalszy rozwój w zupełnie innej dziedzinie.
Kariera zapaśnicza
Władysław Pytlasiński to postać, która zasłynęła w świecie zapaśnictwa dzięki swojej unikalnej technice i niesamowitym osiągnięciom. Specjalizował się w walce francuskiej, która łączyła w sobie elementy klasycznego stylu grecko-rzymskiego z technikami stylu wolnego. Pomimo tego, że nie wyróżniał się nadzwyczajnymi warunkami fizycznymi reklamowanymi wśród innych zawodników, jego zaangażowanie i technika przyczyniły się do sukcesów na macie. Wzrost Pytlasińskiego wynosił 185 centymetrów, a jego waga to 105 kilogramów. Często występował pod pseudonimem Pytlas i na arenie międzynarodowej znany był również jako Ladislaus Pytlasinski.
Na swoim koncie ma imponujący bilans, wygrywając 794 na ponad 800 stoczonych walk. Jego dorobek nagród sięgał około czterystu, w tym wiele złotych medali oraz trofeów. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, Pytlasiński nie wahał się przekazać swoje osiągnięcia Skarbowi Państwa, co zostało docenione poprzez nadanie mu Krzyża Zasługi.
Jego kariera nabrała szczególnego rozmachu w 1898 roku, kiedy zdobył złoty pas oraz 10 tysięcy franków francuskich, triumfując w turnieju zapasów w stylu klasycznym w Paryżu. W tym prestiżowym wydarzeniu rywalizowali z nim czołowi zapaśnicy, w tym Francuz Paul Pons, ukraiński olbrzym Iwan Poddubny, estońscy zapaśnicy Georg Lurich i Georg Hackenschmidt oraz Straszliwy Turek Kara Achmed, którego Pytlasiński pokonał w ósmej minucie finałowej walki. Pytlasiński odniósł kolejne zwycięstwa w Paryżu także 13 lutego 1899 oraz 13 listopada 1900 roku.
Poza samym uczestnictwem w zawodach, Pytlasiński poświęcał się także odkrywaniu i szkoleniu talentów. W 1901 roku na swojej drodze spotkał Stanisława Cyganiewicza, który był jego wielkim fanem i przygotowywał się do egzaminu maturalnego. Pytlasiński dostrzegł w nim potencjał, zatrudniając go jako swojego partnera treningowego. W tym samym roku rozpoczęli wspólną trasę występów, odwiedzając cyrki w takich miejscowościach jak Ciechocinek, Włocławek i Płock.
Działalność na rzecz zapaśnictwa polskiego
W 1906 roku, po zakończeniu kariery w zapasnictwie, Władysław Pytlasiński podjął się roli sędziego w turniejach walki francuskiej, organizowanych w warszawskim cyrku braci Staniewskich, przy ulicy Ordynackiej. Jego doświadczenie zaowocowało tym, że wielokrotnie pełnił funkcję sędziego na krajowych imprezach zapaśniczych.
Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości, Pytlasiński objął stanowisko komendanta straży obywatelskiej w Łodzi, a następnie został naczelnikiem policji kryminalnej. W 1919 roku przeniósł się na stałe do Warszawy, gdzie opracował i prowadził program szkoleń w zakresie sztuk walki w strukturach policji. Jego zaangażowanie w organizację amatorskiego zapaśnictwa miało istotne znaczenie dla rozwoju tego sportu w Polsce.
W marcu 1922 roku, w maneżu policji konnej przy ul. Ciepłej 13, Pytlasiński założył Polskie Towarzystwo Atletyczne, które zyskało członkostwo w Międzynarodowej Federacji Zapaśniczej (IAWF). Dalsze jego działania obejmowały utworzenie szkoły atletycznej w Odessie, która później została przeniesiona do Łodzi. Oprócz tego, zainicjował również powstanie podobnej placówki w Warszawie. W 1925 roku, dzięki jego staraniom, w Warszawie odbyły się pierwsze amatorskie mistrzostwa Polski w zapasach, co było kamieniem milowym dla tego sportu.
Pytlasiński był również autorem broszury zatytułowanej „Tajniki walki zapaśniczej”, wydanej w 1929 roku, która była dedykowana wszystkim, którzy pragnęli doskonalić swoje umiejętności w tym zakresie. W dokument ten zawarł informacje o tym, jak odpowiednio przygotować swoje ciało do uprawiania zapasów, w tym wpływ na mięśnie, stawy, nerwy, a także układ krwionośny. Rok później, w 1930 roku, opublikował kolejną broszurę pod nazwą „Podnoszenie ciężarów”, skupiającą się na treningu z użyciem ciężarów.
Jego innowacyjne podejście prowadziło do wynalezienia i opatentowania przyrządu do wzmacniania mięśni, co miało miejsce 27 listopada 1930 roku. Dzięki swojej nieustającej pracy na rzecz rozwoju zapaśnictwa w Polsce, Pytlasiński zdobył uznanie i miano pioniera tego sportu. W polskiej prasie często określano go mianem „ojca polskich zapasów”. Posiadał tytuł prezesa honorowego Polskiego Związku Atletycznego.
Służba w Policji Państwowej
W dniu 10 czerwca 1920 roku, Władysław Pytlasiński rozpoczął swoją karierę w Policji Państwowej. Już 1 lutego 1920 roku został mianowany na stanowisko komisarza. Służbę pełnił w Wydziale III Komendy Głównej Policji Państwowej, a także w Głównej Szkole Policji Państwowej, która znajdowała się w Warszawie.
Z dniem 31 marca 1926 roku Pytlasiński został zwolniony z Policji, jednak z zachowaniem praw emerytalnych.
Kariera aktorska
Władysław Pytlasiński był utalentowanym aktorem, który wielokrotnie występował zarówno w sztukach teatralnych, jak i produkcjach filmowych. Jego kariera rozwinęła się na arenie międzynarodowej, co symbolizują jego występy w różnych miastach.
W Kijowie z sukcesem zagrał w operowej inscenizacji Quo vadis, gdzie wcielił się w postać Ursusa. Jego umiejętności aktorskie zostały zauważone również w Petersburgu, gdzie zagrał epizod w operetce, przyjmując rolę Atlasa.
Powracając do Polski, Pytlasiński wziął udział w dwóch znaczących filmach. W 1923 roku, w pierwszej z nich, zagrał Bartka Słowika w filmie Bartek zwycięzca, który był reżyserowany przez Edwarda Puchalskiego. Natomiast pięć lat później, w 1928 roku, dał popis swoich talentów w filmie Pan Tadeusz w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego, wcielając się w postać Macieja, mieszkańca zaścianka Dobrzyńskich.
Śmierć i upamiętnienie
Władysław Pytlasiński, znany ze swoich osiągnięć sportowych i wkładu w rozwój zapasów w Polsce, zmarł 10 listopada 1933 roku w Warszawie. Jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, gdzie został pochowany w kwaterze 270-1-12.
W hołdzie jego pamięci, w styczniu 1938 roku, ulica na warszawskim Mokotowie przyjęła imię Władysława Pytlasińskiego, co stanowi symboliczne upamiętnienie jego wkładu w życie społeczne i sportowe stolicy.
W 1957 roku zapoczątkowano międzynarodowe zawody zapaśnicze, które co roku odbywają się w różnych miastach Polski, noszące imię tego wybitnego sportowca. Dodatkowo, w pierwszej połowie lat 70. na szczytowej ścianie bloku Osiedla Za Żelazną Bramą, przy ulicy Grzybowskiej 30, została umieszczona tablica pamiątkowa z granitu, aby uczcić jego pamięć.
W 2017 roku Krajowa Liga Zapaśnicza wprowadziła symboliczne nagrody, nazywane Pytlasami, przyznawane w dziesięciu kategoriach, co stanowi podsumowanie roku w polskich zapasach i jest kolejnym dowodem na trwałe ślady, jakie Władysław Pytlasiński pozostawił w historii tego sportu.
Osiągnięcia w turniejach
Władysław Pytlasiński był znaczącą postacią w historii polskiego sportu, a jego osiągnięcia w turniejach zapisały się na kartach wielu sportowych kronik. Poniżej znajduje się tabela pokazująca niektóre z jego najlepszych występów w różnych zawodach, które odbyły się w Europie na przełomie XIX i XX wieku. Te sukcesy są dowodem jego talentu oraz zaangażowania w rywalizację.
Turniej | Miejsce na podium | Uwagi | |
---|---|---|---|
Data zakończenia | Lokalizacja | ||
październik 1898 | Francja, Paryż | 1 | _ |
1898-12-27 27 grudnia 1898 (dts) | Francja, Paryż, Casino de Paris | 2 | _ |
1899-02-13 13 lutego 1899 (dts) | Francja, Paryż, Folies Bergère | 1 | _ |
1899-03-13 13 marca 1899 (dts) | Imperium Rosyjskie, Petersburg, Michael Manege | 1 | _ |
1899-11-19 19 listopada 1899 (dts) | Królestwo Prus, Breslau | 1 | _ |
1899-12-29 29 grudnia 1899 (dts) | Francja, Paryż, Casino de Paris | 2 | _ |
marzec 1900 | Królestwo Polskie, Warszawa, Cyrk Ciniselli | 1 | _ |
1900-07-25 25 lipca 1900 (dts) | Austro-Węgry, Wiedeń, Circus Busch-Roland | 4 | _ |
1900-08-17 17 sierpnia 1900 (dts) | Belgia, Ostenda, Hippodrome Wellington | 1 | _ |
1900-10-05 5 października 1900 (dts) | Belgia, Liège, Casino Grétry | 2 | _ |
1900-11-03 3 listopada 1900 (dts) | Francja, Paryż, Hippodrome de Montmartre | 1 | _ |
1905-05-15 15 maja 1905 (dts) | Imperium Rosyjskie, Petersburg, Circus Ciniselli | 2 | _ |
sierpień 1906 | Imperium Rosyjskie, Petersburg, Garten Farce | 3 | _ |
1906-11-23 23 listopada 1906 (dts) | Francja, Paryż, Casino de Paris | 3 | _ |
1907-01-06 6 stycznia 1907 (dts) | Austro-Węgry, Wiedeń, Circus Beketow | 2 | _ |
1907-05-12 12 maja 1907 (dts) | Włochy, Rzym | 2 | _ |
1907-05-25 25 maja 1907 (dts) | Włochy, Palermo | 2 | _ |
1907-08-31 31 sierpnia 1907 (dts) | Królestwo Prus, Kattowitz | 2 | _ |
1908-03-02 2 marca 1908 (dts) | Szwecja, Göteborg | 4 | _ |
1908-03-17 17 marca 1908 (dts) | Włochy, Turyn, Vittorio-Emanuele-Theatre | 4 | _ |
wrzesień 1909 | Imperium Rosyjskie, Odessa | 2 | _ |
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW PYTLASIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 24.02.2020 r.] .
- PawełP. Smoleński PawełP., Zbyszko Cyganiewicz - galicyjski zapaśnik, który podbił świat. Przed wojną był najbogatszym polskim sportowcem [online], Gazeta Wyborcza, 31.07.2017 r. [dostęp 24.02.2019 r.] .
- PiotrP. Pasieczny PiotrP., „Ojciec polskich zapasów”! Dżentelmen Władysław Pytlasiński [online], MMA PL, 13.04.2017 r. [dostęp 07.03.2019 r.] .
- LechL. Ufel LechL., Zapasy: W Warszawie odbędzie się podsumowanie historycznego sezonu [online], Przegląd Sportowy, 29.06.2017 r. [dostęp 07.03.2019 r.] .
- a b Władysław Pytlasiński [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 06.03.2019 r.] .
- a b Paris Wrestling Tournament [online], Wrestling-Titles.com [dostęp 07.03.2019 r.] .
- WładysławW. Pytlasiński WładysławW., Tajniki walki zapaśniczej (francuskiej), Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1929 [dostęp 07.03.2019 r.] .
- Przyrząd do wzmacniania mięśni : opis patentowy : nr 12752 : kl. 77 a 7, Warszawa: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej Wydawca, 20.01.1931 r. [dostęp 07.03.2019 r.] .
- Stanisław Zbyszko Cyganiewicz: Na ringach całego świata - Księga wspomnień. Warszawa: Nakładem księgarni Karoliny Piszowej w Nowym Sączu, 1937 .
- Jerzy,J., Chociłowski Jerzy,J.,, Talia niezwykłych postaci II RP : sławne, niezwykłe, popularne, wyd. I, Warszawa, ISBN 83-64185-09-8, OCLC 878481983 [dostęp 06.03.2019 r.] .
- Turnier-Datenbank / Tournament Database: 1920-1939 [online], wrestling-titles .
- M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
- Turnier-Datenbank / Tournament Database: 1897-1919 [online], wrestling-titles .
- Stanislaw Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 72. ISBN 83-01-06109-X.
- Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 378. ISBN 83-86619-97X.
- Rozkaz nr 53 Komendanta Głównego Policji Państwowej z dnia 06.05.1920 r.; "Gazeta Policji Państwowej" 1920 nr 14, s.7.
- "Na Posterunku" 1926 nr 10, s. 185.
- Dziesięciolecie polskiego sportu atletycznego. Katowice 1935, s. 5.
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Leszek Fidusiewicz | Mirosław Przedpełski | Maciej Stawowiak | Zofia Nehring | Stanisław Czetwertyński | Alan Banaszek | Katarzyna Wysocka (ur. 1979) | Stefan Majer | Piotr Topczewski | Ryszard Żyszkowski | Adam Ratajczyk | Rafał Jewtuch | Dariusz Jaroń | Jerzy Pietrzyk | Marek Gniewkowski | Zygmunt Kruszyński | Kazimierz Szempliński | Marcin Kuś | Mateusz Nowicki | Piotr BochenekOceń: Władysław Pytlasiński