Stanisław Niwiński (aktor)

---

Edukacja

Stanisław Niwiński, zanim związał swoje życie z teatrzykiem, przeszedł przez edukację w różnych dziedzinach. Po zakończeniu zasadniczej szkoły zawodowej w kierunku zegarmistrzowskim, oraz Liceum Techniki Dentystycznej w Krakowie, miał zamiar zostać lekarzem.

Jednakże, jego plany uległy zmianie. Rozpoczął studia na krakowskiej Akademii Medycznej, ale decyzja o zmianie kierunku wkrótce zaprowadziła go do świata sztuki. Niwiński przerwał studia medyczne i podjął wyzwanie zdania egzaminów do Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej w Krakowie, gdzie z sukcesem ukończył naukę w 1956 roku.

Kariera

W okresie od 1956 do 1958 roku, Stanisław Niwiński swoje pierwsze kroki w aktorstwie stawiał w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. To właśnie tam zadebiutował, odgrywając rolę Wacława w spektaklu Zemsta, napisanym przez Aleksandra hr. Fredrę, w reżyserii Tadeusza Kubalskiego w 1956 roku. W następnym roku wystąpił jako Jacek w Bracie marnotrawnym Oscara Wilde’a, w reżyserii Ireny oraz Tadeusza Byrskich.

Jego rozwój artystyczny kontynuował się, gdyż zagrał również Gustawa w Ślubach panieńskich Fredry (1957), Helikona w Kaliguli Alberta Camus (1957) pod okiem Tadeusza Byrskiego, a także Maka Yksa w Pierścieniu Wielkiej Damy Cypriana Kamila Norwida (1958) w reżyserii Olgi Koszutski. W roku 1958, w kolejnym etapie swojej kariery, występował w Kocie w butach Zenona Laurentowskiego, grając Janka oraz tym samym zaliczając burzliwy okres twórczości.

W następnych latach, od 1958 do 1959, swoją obecność zaznaczył w Teatrze Dramatycznym w Poznaniu, gdzie wcielił się w postać Pana Młodego w Weselu autorstwa Stanisława Wyspiańskiego w roku 1959, w reżyserii Tadeusza Byrskiego. Od 1959 do 1963 był aktorem Teatru Śląskiego w Katowicach, a następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie w latach 1963–1997 miał możliwość występować w takich teatrach jak Teatr Klasyczny (1963–1965), Ateneum (1965–1967) oraz Teatr Polski.

Pomimo intensywnej działalności teatralnej, Niwiński był również zaangażowany w pracę w Polskim Radiu, współpracując z tą instytucją od 1965 do 1998 roku. Jego największą popularność przyniosła jednak rola rotmistrza Zaremby w znanym serialu Czarne chmury (1973). W swoim bogatym dorobku filmowym zagrał w wielu kultowych produkcjach, takich jak Czarne skrzydła (1962) w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich, Gdzie jest generał… (1963) pod kierunkiem Tadeusza Chmielewskiego, Powrót doktora von Kniprode (1965) Huberta Drapelli oraz Śmierć w środkowym pokoju (1965) w reżyserii Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego.

Wielu widzów zapamiętało go również z występów w popularnych serialach telewizyjnych, takich jak: Stawka większa niż życie (1968), gdzie zagrał porucznika Neumanna w dziesiątym odcinku serii, Chłopi (1972) w roli Pietrka, parobka Boryny, oraz w Karino (1974) jako Rusina. Ponadto wystąpił w Pograniczu w ogniu (1988) jako Wojciech Matusiak, ojciec Doroty, a także w Trzech szalonych zerach (1999) w roli dyrektora radia.

Życie prywatne

W roku 1954, podczas pracy nad filmem Godziny nadziei, Stanisław Niwiński miał okazję poznać aktorkę Annę Ciepielewską. Szybko nawiązała się między nimi więź, co zaowocowało złożeniem przysięgi małżeńskiej. Para doczekała się syna, Grzegorza. W 1978 roku, na pokładzie statku MS Batory w trakcie bankietu zorganizowanego w ramach festiwalu filmowego, Niwiński spotkał młodszą o 18 lat Annę Majewską, która przyszła na świat w 1950 roku, a odeszła w 2019 roku. Po tym spotkaniu, artysta postanowił zakończyć swoje dotychczasowe życie małżeńskie i zamieszkał z nową partnerką, z którą miał syna, Sebastiana.

Początkowo, Anna Majewska nie pragnęła formalizować swojego związku poprzez małżeństwo, jednak z biegiem czasu, pod wpływem argumentów i perswazji Niwińskiego, zmieniła swoje stanowisko.

Śmierć

Stanisław Niwiński zmarł nagle 4 maja 2002 roku, w warszawskim szpitalu, kilka dni przed swoimi 70. urodzinami. Spoczął obok swojej żony Anny na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie, w kwaterze E-14-12.

Filmografia

Filmografia Stanisława Niwińskiego to zbiór wielu interesujących ról, które jego talent i wszechstronność ujawniają na ekranie. Poniżej przedstawiamy listę filmów, w których wystąpił w różnych charakterystycznych postaciach.

• 1955: Godziny nadziei,
• 1960: Historia współczesna – robotnik,
• 1962: Spotkanie w Bajce – kierowca ciężarówki,
• 1962: Rodzina Milcarków – Karol Milcarek,
• 1962: Czarne skrzydła – Tadeusz, syn Mieniewskiego,
• 1963: Gdzie jest generał… – oberleutnant SS,
• 1963: Pasażerka – więzień,
• 1964: Panienka z okienka – Zbigniew Kalinowski, wnuk Strusia, brat Marysi-Hedwigi, sekretarz księcia Ossolińskiego,
• 1964: Spotkanie ze szpiegiem – krótkofalowiec Janusz Giedrowski, kochanek agentki Marii,
• 1965: Powrót doktora von Kniprode – kapitan Karcz,
• 1965: Trzy kroki po ziemi – młody lekarz (cz. 3),
• 1965: Śmierć w środkowym pokoju – Krzysztof,
• 1965: Podziemny front – Tolek, żołnierz AL,
• 1965: Katastrofa – Grzegorz Hulewicz, projektant wiaduktu,
• 1965: Buty – sowiecki lotnik,
• 1967: Westerplatte – strzelec Jan Połeć,
• 1968: Stawka większa niż życie – por. Neumann (odc. 10),
• 1969: Znicz olimpijski – Bolek,
• 1969: Ostatni świadek – milicjant-geolog,
• 1970: Prom – oficer w kapitanacie portu,
• 1970: Prawdzie w oczy – inżynier Stefan Karbowaniec,
• 1970: Album polski – Ślązak, dezerter z Wehrmachtu,
• 1971: Na przełaj – opiekun społeczny,
• 1972: Chłopi – Pietrek, parobek Boryny,
• 1973: Czarne chmury – rotmistrz Zaremba,
• 1973: Hubal – plutonowy Józef Alicki, członek oddziału „Hubala„,
• 1973: Chłopi – Pietrek, parobek Boryny,
• 1974: Karino – Rusin,
• 1974: Orzeł i reszka – porucznik Ralf Moes,
• 1974: Najważniejszy dzień życia – dyrektor Stefan Stolarek (odc. 3),
• 1975: Dyrektorzy – inż. Piotr Gajda, syn Ignacego, w 1970 dyrektor „Fabelu”,
• 1975: Kazimierz Wielki – Dobrogost,
• 1975: Jarosław Dąbrowski – Bronisław Szwarce,
• 1976: Przepłyniesz rzekę – kierownik budowy,
• 1976: Karino – Rusin,
• 1977: Sprawa Gorgonowej – dziennikarz podający się za przedstawiciela Komitetu Obywatelskiego dla Niesienia Pomocy Byłym Więźniom Politycznym,
• 1977: Raszyn. 1809 – Jan Łuszczewski,
• 1977: Gdzie woda czysta i trawa zielona – naczelnik,
• 1978: Życie na gorąco – Kornel Preiss, współwłaściciel pensjonatu „Złota Podkowa” (odc. 7),
• 1978: Justyna – dyrektor,
• 1978: Dux Polonorum − Niemcza 1017 rok,
• 1978: Azyl – Władysław Wawrzyniak,
• 1979: Zielone lata – nauczyciel,
• 1979: Racławice. 1794 – Tomasz Adam Ostrowski,
• 1979: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy – sir Thomas (odc. 1),
• 1979: Na własną prośbę – Haruzel,
• 1979: Małgorzata – uczestnik zebrania PZPR,
• 1979: Biała gorączka – sekretarz Madej,
• 1979: …Cóżeś ty za pani… – Paweł Anioł,
• 1980: Polonia Restituta – Erazm Piltz, współpracownik Romana Dmowskiego,
• 1980: Sherlock Holmes i Doktor Watson – barman Beamis (odc. 18),
• 1980: Kłusownik – Kasicki, dyrektor stadniny,
• 1980: Jeśli serce masz bijące – wychowawca Perczyński, nauczyciel polskiego,
• 1980: Dom – mówca podczas otwarcia FSO na Żeraniu (odc. 6),
• 1981: Kto ty jesteś? – uczestnik zebrania PPR,
• 1981: Bołdyn – pułkownik „Stary”,
• 1982: Polonia Restituta – Erazm Piltz, współpracownik Romana Dmowskiego (odc. 4-6),
• 1982: Na tropach Bartka – Kasicki, dyrektor stadniny, ojciec Maćka,
• 1982: Przygrywka – ojciec (odc. 6),
• 1984: Umarłem, aby żyć – chirurg ze szpitala Dzieciątka Jezus,
• 1984: Rycerze i rabusie – Zegart, człowiek Stadnickiego (odc. 2),
• 1986: Blisko, coraz bliżej – doktor Jerzy (Antoni) Kulicki,
• 1986: Czarne Stopy – „Leśne Oko”,
• 1987: MR Tański – inż. Tadeusz Tański,
• 1987: Dorastanie – dyrektor fabryki (odc. 7),
• 1987: Rzeczpospolitej dni pierwsze – marsz. Edward Śmigły-Rydz,
• 1987: Ucieczka z miejsc ukochanych – Józef (odc. 2),
• 1987: Śmieciarz – kierownik Tokarski (odc. 1, 3 i 4),
• 1988: Banda Rudego Pająka – major (odc. 2),
• 1988: Pogranicze w ogniu – Wojciech Matusiak, ojciec Doroty (odc. 1 i 2),
• 1988: Penelopy – Piotr, mąż Magdy,
• 1989: Virtuti – kapitan WP,
• 1988: Stan strachu – aktor,
• 1997-2002: Klan – pan Franciszek, pacjent leżący w szpitalu wspólnie z Krzysztofem Malickim,
• 1999: Trzy szalone zera – dyrektor radia.

Odznaczenia i nagrody

Stanisław Niwiński, utalentowany aktor, zdobył szereg prestiżowych odznaczeń oraz nagród w uznaniu za swoje osiągnięcia artystyczne. Oto niektóre z nich:

• Złoty Krzyż Zasługi (1979),
• Nagroda na I Festiwalu Teatrów Śląska i Opolszczyzny we Wrocławiu za rolę tytułową w Kordianie Juliusza Słowackiego w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach (1960).

---

Oceń: Stanisław Niwiński (aktor)

---