Wincenty Heinrich, znany również pod pseudonimem „Skiba”, urodził się 21 stycznia 1922 roku w Warszawie i odszedł z tego świata 12 stycznia 2024 roku. Był to człowiek o bogatej, choć złożonej biografii, która odzwierciedlała burzliwe wydarzenia, jakie miały miejsce w Polsce w XX wieku.
Heinrich to osoba, która w sposób aktywny uczestniczyła w historii narodowej, angażując się w konspirację jako członek Armii Krajowej, a także walcząc w szeregach Gwardii i Armii Ludowej. Jego heroiczne działania w okresie II wojny światowej oraz późniejszych latach pozwoliły mu na zdobycie cennego doświadczenia, które później wykorzystał jako oficer polskiego lotnictwa.
W życiu politycznym Heinrich był związany z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą (PZPR), a po przemianach ustrojowych w kraju stał się również aktywnym członkiem NSZZ „Solidarność”, co świadczy o jego nieustannej walce o prawa i wolności obywatelskie.
Życiorys
Wincenty Heinrich był warszawiakiem, który w 1940 roku podjął decyzję o przystąpieniu do Szarych Szeregów, jednocześnie pracując jako budowlaniec. Ukończył szkołę podchorążych Armii Krajowej, co otworzyło mu drzwi do dalszej kariery wojskowej. W 1943 roku zdecydował się przejść do Gwardii Ludowej, a zaledwie rok później objął stanowisko szefa kompanii w Brygadzie Północnej Lubelszczyzny im. Jana Hołoda, walcząc na froncie pod Rąblowem.
W drugiej połowie maja 1944 roku został szefem sztabu Oddziału Specjalnego Armii Ludowej „Bolka”. Po zakończeniu działań wojennych walczył w szeregach odrodzonego Wojska Polskiego, biorąc udział w szturmie na Pragę Warszawską, po którym został mianowany komendantem komisariatu Milicji Obywatelskiej. Po krótkim okresie służby w Milicji powrócił do wojska, kończąc w 1947 roku Oficerską Szkołę Lotniczą Wojska Polskiego.
Pełnił szereg istotnych funkcji, w tym rolę szefa Wydziału Operacyjnego Sztabu Wojsk Lotniczych w latach 1947–1952 oraz szefa Zarządu Operacyjnego SWL w latach 1956-1960. W latach 1960-1963 był szefem sztabu Wojsk Lotniczych-Inspektoratu Wojsk Lotniczych. Od 1963 do 1968 roku pozostawał w dyspozycji ministra obrony narodowej. W 1960 roku ukończył moskiewską Akademię Sztabu Generalnego.
Jednakże, ze względów politycznych, został usunięty z wojska za krytykę działań rządowych. W latach 1973–1981 pracował jako lektor języka niemieckiego w Krajowej Spółdzielni Pracy Lingwista w Warszawie, a następnie w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej do 1990 roku. W 1981 roku objął funkcję dyrektora biura Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich.
Podczas swojej kariery był również aktywnym członkiem KOR, a w 1981 roku wystąpił z PZPR. Po wyborach w 1980 roku włączył się do działań „Solidarności”, a jako wiceprzewodniczący Komitetu Założycielskiego, a później przewodniczący KZ w Lingwiście, odegrał znaczącą rolę w ruchu opozycyjnym. 15 grudnia 1981 roku został zatrzymany, jednak po odmowie podpisania tzw. lojalki, został zwolniony z aresztu.
W 1982 roku był współzałożycielem oraz od 1982 do 1985 roku autorem, redaktorem i organizatorem pracy zespołu redakcyjnego podziemnego pisma wojskowego „Reduta”. W latach 1985-1986 był przetrzymywany bez wyroku w Areszcie Śledczym w Warszawie-Mokotów. Znany z krytyki kultu płk Bolesława Kowalskiego, ps. „Cień”, w 1981 roku opublikował list do Trybuny Robotniczej, w którym potępiał ten kult.
Ujawnił również, że w maju 1944 roku partyzanci Armii Ludowej z Obwodu II Lubelskiego oraz lokalni działacze Polskiej Partii Robotniczej potępili zbrodnię w Owczarni i żądali usunięcia z AL oddziału „Cienia”. W 1990 roku przeszedł na emeryturę, a w latach 1996–1998 był autorem artykułów o tematyce wojskowej, m.in. w Tygodniku Solidarność oraz Gazecie Polskiej.
Awanse
Wincenty Heinrich osiągnął szereg ważnych awansów wojskowych podczas swojej służby wojskowej.
- podchorąży – między 1940 a 1943,
- podporucznik – 1944,
- porucznik – 1945,
- podpułkownik – 1951,
- pułkownik – 1957.
Odznaczenia
Wincenty Heinrich, będący znaczącą postacią w historii, otrzymał wiele wyróżnień za swoje zasługi. Poniżej znajduje się lista niektórych z nagród, które mu przyznano:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 1957,
- Złoty Krzyż Zasługi – 1956,
- Krzyż Walecznych – 1944,
- Krzyż Partyzancki – 1957,
- Srebrny Krzyż Zasługi – 1945,
- Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 1945,
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- komplet Medalu „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
- i inne.
Przypisy
- Wincenty Heinrich [online], Gazeta Wyborcza, 19.01.2024 r. [dostęp 23.03.2024 r.]
- G. Alef-Bolkowiak, Gorące dni, str. 124
- G. Alef-Bolkowiak, Gorące dni, str. 85
- a b MarcinM. Dąbrowski, Wincenty Heinrich [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 15.10.2018 r.]
- AndrzejA. Wernic, Za “Polskę, wolność i lud”? [online], Głos [dostęp 14.10.2018 r.]
- dws.org.pl • Zobacz temat - Oddział AL Cienia Kowalskiego [online], www.dws.org.pl [dostęp 15.10.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Aleksandra Gajewska (ur. 1989) | Mateusz Berger | Kazimiera Bujwidowa | Julian Grabowski (polityk) | Andrzej Szomański | Włodzimierz Dobrowolski (ur. 1960) | Tadeusz Gajda (1933–2023) | Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz | Bartosz Kownacki | Maria Chrostowska | Krystyna Boboryk | Zdzisław Lachowski | Tadeusz Ross | Bogdan Prus | Joanna Patyra | Paweł Milewski | Andrzej Olszówka | Andrzej Jakubiak | Josef Rom | Aleksander KopećOceń: Wincenty Heinrich