Stanisław Zakrzewski (żeglarz)

Media i komunikacja

Stanisław Zenon Zakrzewski to postać, która wpisała się w historię Polski jako wybitny działacz żeglarski oraz społeczny. Urodził się 22 grudnia 1890 roku w Warszawie, gdzie także zmarł 12 lutego 1976 roku. Jego życie obfitowało w różnorodne doświadczenia, które miały wpływ nie tylko na jego karierę, ale również na rozwój polskiego żeglarstwa.

Zakrzewski był żołnierzem, dziennikarzem oraz przedsiębiorcą, a jego działalność obejmowała wiele aspektów życia publicznego. W czasie I wojny światowej walczył na wielu frontach, w tym na słynnej bitwie pod Verdun, co z pewnością ukształtowało jego charakter i wartości. Jednak jego zaangażowanie w obronę ojczyzny nie zakończyło się na tej wojnie; brał również udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a jego losy splatały się z wydarzeniami II wojny światowej.

Po zakończeniu działań wojennych, w okresie międzywojennym pełnił funkcję oficera w Oddziale II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, znanym powszechnie jako tzw. "Dwójka". Działał także jako redaktor w kilkunastu gazetach, co ukazuje jego wkład w kształtowanie opinii publicznej oraz propagowanie idei żeglarskich w Polsce. Dodatkowo, Zakrzewski zasłynął jako organizator rynku reklamy prasowej, co wpływało na rozwój mediów i komunikacji w tamtym okresie.

Życiorys

Do I wojny światowej

W 1911 roku Stany Zakrzewski ukończył maturę w Szkole Ziemi Mazowieckiej, a następnie podjął studia w Akademii Eksportowej w Wiedniu. Był aktywnym członkiem Organizacji Młodzieży Narodowej oraz Stowarzyszenia Akademickiego „Ognisko”, a także pełnił rolę komisarza w Drużynach Strzeleckich.

I wojna światowa

Po doniesieniu z Naczelnego Komitetu Narodowego i ucieczce z Wiednia do Monachium, Zakrzewski został wcielony do armii bawarskiej w 1915 roku. W czasie walk na froncie w Wogezach doznał rany, za co odznaczono go Żelaznym Krzyżem. Również ranny pod Verdun, otrzymał Bawarski Krzyż z Koroną i Mieczami. W kwietniu 1918 został przeniesiony do Dywizji Bawarskiej na froncie wschodnim, gdzie pełnił rolę Komisarza ds. Włościańskich w Kolnie. Tam organizował Polską Organizację Wojskową i w listopadzie rozbrajał niemieckie jednostki. Jego odwaga została uhonorowana odznaczeniem Orderu Virtuti Militari.

II RP

Po zakończeniu wojny, w 1919 roku, Zakrzewski został adiutantem generała Aleksandra Osińskiego w Dowództwie Okręgu Generalnego Łódź oraz pracował w Generalnym Inspektoracie Piechoty w Warszawie. W dziwnych okolicznościach współorganizował historyczne spotkanie trzech wpływowych liderów: Józefa Piłsudskiego, Władysława Hallera i Dowbor-Muśnickiego w pociągu salonowym w Kaliszu 27 maja 1919. Pełniąc funkcję oficera łącznikowego, brał udział w misji plebiscytowej na Warmii i Mazurach w lipcu 1920, a podczas wojny polsko-bolszewickiej współpracował z misją wojskową pod dowództwem generała Maxime’a Weyganda, gdzie jego odwaga została odznaczona Krzyżem Walecznych. W 1921 roku nastąpiło jego delegowanie do likwidacji Straży Mazurskiej i Zachodniej Straży Obywatelskiej. Od 1922 piastował funkcję attaché morskiego w Komisariacie Generalnym RP w Wolnym Mieście Gdańsku, a od 1923 pełnił rolę Konsula RP w Monachium. Po powrocie do Gdańska w 1925 roku formalnie trafił do rezerwy (nadal był związany z „Dwójką”), zastępując funkcje dyrektora firmy „Bałtyk”, kierownika Targów Gdańskich oraz redaktora naczelnego „Gazety Gdańskiej”. Działał jako korespondent dla „Polonia”, „Rzeczpospolita”, „Kurier Warszawski” oraz „Kurier Poranny”. Po przewrocie majowym w 1926 roku, został wezwany przez Józefa Becka do Warszawy, gdzie objął stanowisko prokurenta Polskiej Agencji Telegraficznej (PAT) na mocy porozumienia z Rządem RP, przy pełnym wsparciu premiera Kazimierza Bartla. W PAT zajmował później różne wysokie stanowiska aż do października 1939 roku, kiedy został aresztowany przez Gestapo.

II wojna światowa

W obliczu obrony Warszawy w 1939 roku pełnił funkcję odpowiedzialnego za budynki PAT oraz Pałac Namiestnikowski. Po odmowie współpracy z Niemcami, został aresztowany przez Gestapo 16 października 1939 roku. Po krótkim czasie spędzonym w więzieniu na Daniłowiczowskiej, trafił do Pawiaka. Od 1941 roku podjął pracę jako pedagog, a od sierpnia 1944 aż do maja 1945 roku został uwięziony w obozie pracy fabryki IG Farben w Rottweil.

PRL

Po zakończeniu wojny i powrocie do kraju, założył firmę Sztuka i Reklama – SiR atelier u Braci Jabłkowskich. W latach 1946-1948 pełnił funkcję redaktora naczelnego Wydawnictw Morskich w Lidze Morskiej, publikując tytuły takie jak „Morze”, „Młodzież Morska” oraz „Gazeta Morska”. W 1948 roku został przewodniczącym Sekcji Wodnej Wystawy Ziem Odzyskanych we Wrocławiu. Pełnił także rolę kierownika Wydawnictw Bankowych w Banku Gospodarstwa Krajowego w latach 1950-1955. W 1955 roku pracował jako doradca Prezesa Polskiej Izby Handlu Zagranicznego oraz doradca ds. reklamy dla dyrektora Państwowego Wydawnictwa Naukowego. Po 1955 roku był przewodniczącym Rady Programowej Przedsiębiorstwa Usług Reklamowych „Reklama”, a także doradcą Rady Programowej Reklamy w Ministerstwie Handlu Wewnętrznego. Od 1946 roku był aktywnie zaangażowany w reaktywację Yacht Klubu Polski oraz Polskiego Związku Żeglarskiego, pełniąc rolę sędziego regatowego oraz członka władz obu organizacji do końca swojego życia.

Rodzina

Stanisław Zakrzewski był ojcem Makarego Bartłomieja Zakrzewskiego, znanego również jako „Skała”, który urodził się 2 stycznia 1924 roku w Monachium, a zmarł 27 czerwca 1982 roku w Warszawie. Był więźniem obozu Auschwitz od 14 sierpnia do 15 października 1940 roku, żołnierzem Armii Krajowej oraz uczestnikiem powstania warszawskiego.

Publikacje

  • Drogi i manowce reklamy, Warszawa 1929,
  • Ogłoszenie prasowe, Wydawnictwa Polskiego Związku Wydawców Dzienników i Czasopism, Warszawa 1936,
  • Poradnik stosowania reklamy, Wydawnictwo Polskiej Agencji Telegraficznej, Warszawa 1938,
  • Reklama. Cele, środki, rodzaje, Wydawnictwo Polskie, Warszawa 1942,
  • Cyklon, Wydawnictwo Bolesław Matuszewski, Warszawa 1946,
  • Druh Wiatr, Wydawnictwo Bolesław Matuszewski, Warszawa 1946.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Zakrzewski był osobą, która otrzymała wiele prestiżowych odznaczeń, na które zasłużył dzięki swoim wybitnym osiągnięciom.

  • Order Virtuti Militari (II RP),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937),
  • Krzyż Walecznych,
  • Medal Niepodległości (25 lipca 1933),
  • Brązowy Krzyż Zasługi,
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
  • Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
  • Złota odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza”,
  • Złota odznaka honorowa „Zasłużony dla Żeglarstwa Polskiego”,
  • Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 1937),
  • Krzyż Żelazny (Bawaria, I wojna światowa),
  • Krzyż z Koroną i Mieczami (Bawaria, I wojna światowa).

Przypisy

  1. Makary Bartłomiej Zakrzewski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 18.11.2010 r.]
  2. Kronika życia organizacyjnego. Walne zebranie Polskiego Związku Reklamowego. „Reklama”, s. 21, nr 3 z 10.03.1938 r.
  3. Kronika życia organizacyjnego. Walne zebranie Polskiego Związku Reklamowego. „Reklama”, s. 18, nr 2 z 10.02.1938 r.
  4. Odznaczenia w dniu Święta Niepodległości. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 258 z 13.11.1937 r.
  5. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu dziennikarstwa”.
  6. M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  7. Wyższa Szkoła Dziennikarska w Warszawie. Sprawozdanie za XXI Rok Szkolny 1937−1938 oraz Program na Rok 1938−1939. Warszawa: 1938, s. 45, 47.
  8. Wyższa Szkoła Dziennikarska. „Kurier Warszawski”. Nr 213, s. 3, 1933.
  9. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 253, 830.

Oceń: Stanisław Zakrzewski (żeglarz)

★★★★★
Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:6