Robert Eustachy Mroziewicz to postać, która odegrała znaczącą rolę w polskiej polityce oraz historii. Urodził się 20 września 1942 roku w Warszawie, a zmarł 15 czerwca 2008 roku. Był nie tylko polskim dyplomatą, ale również cenionym historykiem, który pełnił funkcję profesora w Centrum Studiów Latynoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego (CESLA).
Mroziewicz był aktywnym działaczem opozycji demokratycznej w okresie PRL, a po przemianach politycznych w 1989 roku objął stanowiska w administracji państwowej jako wiceminister spraw zagranicznych oraz obrony narodowej. Jego działalność polityczna oraz akademicka pozostawiła trwały ślad w polskiej historii XX wieku.
Jednym z ważnych miejsc jego pracy był Collegium Civitas, gdzie angażował się w rozwijanie studiów oraz wiedzy o regionie Ameryki Łacińskiej, co stanowiło istotny element jego naukowej kariery.
Życiorys
Robert Mroziewicz w swojej młodzieńczej przeszłości był aktywnym członkiem drużyny harcerskiej podległej „walterowcom”, jaką kierował Jacek Kuroń. Drużyna ta funkcjonowała w czasie politycznej odwilży, na wzór sowieckich organizacji pionierskich. W czasach studenckich, podczas nauki na Uniwersytecie Warszawskim, nawiązał współpracę z grupą opozycyjną nazwaną „komandosami”. Po wydarzeniach marcowych został wydalony z uczelni, jednak udało mu się ukończyć studia historyczne w 1965 roku. Doktoryzował się na tej samej uczelni w 1970 roku.
Ważnym tematem w jego życiu była współpraca z Komitetem Obrony Robotników oraz stanowisko zastępcy redaktora naczelnego w podziemnym kwartalniku „Krytyka”. W roku 1980 przystąpił do NSZZ „Solidarność”, a pięć lat później został aresztowany z powodu swojej działalności opozycyjnej.
W latach 1965–1968 był zarówno doktorantem, jak i asystentem na UW, a od 1968 roku pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. W okresie od 1971 do 1989 roku związany był z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk. W latach 1977–1978 zdobył stypendium Fulbrighta, które odbył na Uniwersytecie w Georgetown (Waszyngton DC) oraz Uniwersytecie Teksańskim w Austin. W 1984 roku uzyskał habilitację w Instytucie Historii PAN.
W latach 1991-1992 Mroziewicz pełnił zaszczytną funkcję stałego przedstawiciela Polski przy ONZ, a także kierował Radą Gospodarczo-Społeczną (ECOSOC). W okresie 1992–1997 zajmował stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Z kolei w rządzie Jerzego Buzka pracował jako wiceminister obrony narodowej, gdzie angażował się w proces integracji Polski z NATO.
Jest autorem wielu prac naukowych, w tym książek takich jak: „Rewolucja meksykańska 1910–1917: zarys historii politycznej”, „Armie w Ameryce Łacińskiej: historia i dzień dzisiejszy” napisaną wspólnie z Waldemarem Rommlem oraz „Dyplomacja USA wobec Ameryki centralnej – 1822–1850” wydaną w Warszawie w 1997 roku.
W 2007 roku Sąd Lustracyjny umorzył proces Mroziewicza podejrzanego o „kłamstwo lustracyjne”. Sąd uznał, że choć nie przyznał się on do współpracy z SB z lat 70. i 80., to działał w wyniku usprawiedliwionego błędu, sądząc, że dopuszczenie go do tajemnic państwowych oznacza, iż nie był agentem.
W czerwcu 2000 roku Mroziewicz został uznany przez sąd za kłamcę lustracyjnego za nieujawnienie swoich kontaktów z wywiadem PRL podczas pobytu za granicą w latach 70. i 80. W 2002 roku Sąd Najwyższy uwzględnił jego skargę kasacyjną, a w 2007 roku proces o kłamstwo lustracyjne został umorzony. Należy jednak zaznaczyć, że sąd uznał, iż rzeczywiście miała miejsce współpraca z SB, co potwierdzają dokumenty sporządzone przez Mroziewicza.
W 1995 roku został uhonorowany Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i był członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego. Mroziewicz był ojcem dwóch synów. Pochowany jest na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (pod murem ul. Tatarskiej, grób 325/326).
Przypisy
- Przedstawiciel Polski przy ONZ nie żyje – WP Wiadomości [online], wiadomosci.wp.pl [dostęp 26.11.2017 r.]
- a b c d Kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Podsekretarz Stanu w MON - dr hab Robert Mroziewicz [online], wp.mil.pl [dostęp 20.11.2021 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: KAROL ANTOSIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 20.01.2020 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20.12.1995 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1996 r. nr 15, poz. 197).
- Spętana akademia, Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL, materiały Służby Bezpieczeństwa (1967–1987), wybór, wstęp i opracowanie: Patryk Pleskot, Tadeusz Paweł Rutkowski, t. I, Warszawa 2009, s. 254.
- D.D. Kania D.D., J.J. Targalski J.J., M.M. Marosz M.M., Resortowe Dzieci. Politycy, 2016.
- Artykuł na stronie Rzecznika Interesu Publicznego
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Anna Popowicz | Janusz Rymwid-Mickiewicz | Jakub Kumoch | Konrad Ciesiołkiewicz | Błażej Poboży | Bogusław Stanisławski | Henryk Kotlicki | Zbigniew Szczepaniak | Wojciech Szczęsny Zarzycki | Stanisław Tyszka | Krzysztof Łapiński | Krzysztof Strzałkowski | Kazimierz Zawadzki (1906–1982) | Krzysztof Wolf | Nikołaj Bułanow | Wojciech Włodarczyk (polityk) | Andrzej Jacek Piotrowski | Janusz Niedziela | Józef Chaciński | Jerzy ZapadkoOceń: Robert Mroziewicz