Natalia Szymańska-Spiess, urodzona 27 lipca 1896 roku w Warszawie, to postać, której życie i kariera artystyczna na trwałe wpisały się w historię polskiego teatru oraz kina. Niestety, zmarła 13 stycznia 1975 roku w Łodzi, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w sztuce.
Jako aktorka filmowa i teatralna, Szymańska-Spiess zdobyła uznanie oraz sympatię widzów, tworząc niezapomniane role, które do dziś budzą emocje i są wspominane przez miłośników kultury.
Życiorys
Natalia Szymańska była osobą o bogatej karierze aktorskiej, córką Rozalii i Tomasza Szymańskich, oraz siostrą Amelii Szymańskiej. W 1925 roku wyszła za mąż za Mariana Spiessa. Swoich pierwszych kroków w sztuce teatralnej uczyła się pod okiem J. Leśniewskiego. Jej debiut na scenie miał miejsce w Teatrze Powszechnym w Warszawie w 1919 lub 1920 roku.
W latach 1922–1925 była częścią zespołu Teatru Praskiego. W 1927 roku, mimo wcześniejszej przynależności do ZASP-u, została z niego skreślona, jednak na podstawie ankiety, którą wypełniła, swoją działalność artystyczną zakończyła dopiero w 1933 roku. W czasie II wojny światowej Natalia zamieszkiwała w Wawrze, a później trafiła do obozu w Zakroczymiu.
Po wojnie, w 1945 roku, osiedliła się w Kielcach, gdzie wznowiła swoją karierę aktorską w zespole Teatru Województwa Kieleckiego, który później przyjął imię Teatru im. Żeromskiego. Pozostała w tym zespole do 1949 roku. Następne lata, aż do 1975 roku, spędziła w Teatrze Powszechnym w Łodzi.
Choć od 1964 roku była na emeryturze, to sporadycznie występowała na scenie. W początkowych latach swojej kariery zagrała m.in. Łucję w sztuce „Bojomir i Wanda”, a po wojnie przyjęła takie role jak Hortensja w „Jadzi wdowie”, Tadrachowa w „Moralności pani Dulskiej”, Pani Soerensen w „Niemcach”, Anna Wójcik w „Zatrzymać pociąg”, czy Lady Wardle w „Klubie Pickwicka”. Natalia zagrała również w filmach, a widzowie zapamiętali ją przede wszystkim z roli Leonii Pawlak, matki Kazimierza, w komediowym hicie „Sami swoi” (1967) oraz z kreacji Agaty w popularnym serialu „Chłopi” (1971–1972).
Filmografia
Filmy, w których występowała Natalia Szymańska, to prawdziwa mozaika ról, które świadczą o jej wszechstronności jako aktorki. Oto szczegółowa lista produkcji filmowych:
- Piątka z ulicy Barskiej (1953) – w roli matki Marka Kozła,
- Człowiek na torze (1956) – jako żona maszynisty Orzechowskiego,
- Ziemia (1956) – odgrywała postać Grzelakowej, siostry Tomasza,
- Zadzwońcie do mojej żony (1958) – wystąpiła jako Pietrzykowska,
- Miasteczko (1958) – zagrała kobietę w miasteczku,
- Pożegnania (1958) – wcieliła się w postać kobiety wynajmującej pokój Pawłowi,
- Cafe pod Minogą (1959) – zagrała kobietę w grupie widzów oglądających występ „artystów podwórkowych”,
- Kolorowe pończochy (1960) – wystąpiła jako babcia Matyldy w noweli Matylda,
- Historia współczesna (1960) – odgrywała matkę Henryka,
- Mansarda (1963) – była sprzedawczynią cytryn,
- Milczenie (1963) – zagrała pielęgniarkę w szpitalu,
- Mój drugi ożenek (1963) – zagrana rola bez szczególnych detali,
- Obok prawdy (1964) – wystąpiła jako matka Sieczki,
- Spotkanie ze szpiegiem (1964) – w roli babci Eli,
- Panienka z okienka (1964) – jako zielarka,
- Kochankowie z Marony (1966) – wcieliła się w postać sąsiadki,
- Komedia z pomyłek (1967) – była mieszkanką miasteczka,
- Człowiek, który zdemoralizował Hadleyburg (1967) – zagrała mieszkankę Hadleyburga,
- Stajnia na Salvatorze (1967) – wystąpiła jako stara kobieta,
- Sami swoi (1967) – w roli Leonia Pawlak, matki Kazimierza i Jana,
- Pejzaż z bohaterem (1970) – zagrała staruszkę, współlokatorkę Winczewskiego,
- Chłopi (1973) – wcieliła się w postać Agaty.
Poza dużym ekranem, Natalia Szymańska występowała także w serialach telewizyjnych, co dodatkowo wzbogaciło jej dorobek artystyczny. Oto niektóre z nich:
- Stawka większa niż życie (1967–1968) – zagrała staruszkę w odcinku 1.,
- Doktor Ewa (1970) – wcieliła się w rolę Banasiowej,
- Chłopi (1971–1972) – znów odgrywała postać Agaty.
Przypisy
- Natalia Szymańska-Spiess, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 10.04.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Suzanna von Nathusius | Zygmunt Brunner | Ignacy Waghalter | Krystiana Robb-Narbutt | Józef Perkowski | Olaf Kaprzyk | Weronika Migoń | Elżbieta Dmoch | Bohdan Kendelewicz | Stefan Garwatowski | Roman Zmorski | Feliks Brzozowski | Zofia Dromlewiczowa | Joanna Orzeszkowska | Jacek Stachlewski | Ludwik Bohdan Grzeniewski | Natalia Kukulska | Józef Brodowski (starszy) | Józef Gardecki | Nikodem RozbickiOceń: Natalia Szymańska