Michał Zacharias

---

Życiorys

Michał J. Zacharias jest uznawanym historykiem, który ma na swoim koncie bogaty dorobek naukowy. Ukończył Liceum Ogólnokształcące nr 7 im. Juliusza Słowackiego w Warszawie w 1965 roku. W latach 1965–1970 studiował na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Tam, pod kierunkiem prof. Andrzeja Zahorskiego, napisał pracę magisterską, która dotyczyła myśli politycznej biskupa inflanckiego, Józefa Kazimierza Kossakowskiego, któremu poświęcono wiele uwagi w literaturze historycznej.

W latach 1971–1974 Michał J. Zacharias był doktorantem w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, gdzie pod opieką prof. Tadeusza Jędruszczaka obronił w styczniu 1975 roku pracę doktorską zatytułowaną „Polska wobec zmian w układzie sił politycznych w Europie w latach 1932-1936”. Praca ta została opublikowana przez Ossolineum w 1981 roku. Po zakończeniu studiów, w latach 1974-1990, Michał Zacharias pracował w Instytucie Krajów Socjalistycznych PAN, gdzie, co może wydawać się zaskakujące, przez długi czas zajmował się historią Wielkiej Brytanii. To zjawisko było możliwe dzięki otwartości dyrektorów Instytutu, prof. Ludwika Bazylowa oraz doc. Wiesława Balceraka, którzy starali się minimalizować wpływ ideologii na działalność instytutu, kładąc nacisk na rzetelne badania naukowe.

Interesując się tematyką Brytanii, Michał J. Zacharias napisał także pracę habilitacyjną, która dotyczyła polityki Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do Jugosławii podczas drugiej wojny światowej. Habilitacja została przyjęta i obroniona w IH PAN we wrześniu 1983 roku. Publikacja tych badań ukazała się w 1985 roku nakładem Ossolineum.

Jednakże nie ograniczał on swoich zainteresowań tylko do tematyki brytyjskiej. Michał J. Zacharias zajął się również zagadnieniami ustrojowymi powojennej Jugosławii, badając zjawiska polityczne, narodowościowe oraz gospodarcze. Jego prace w tej dziedzinie kontynuował jako pracownik Instytutu Historii PAN w latach 1990-2007. Zwieńczeniem tych badań była obszerna publikacja, niemal 700-stronicowa praca zatytułowana „Komunizm, federacja, nacjonalizmy. System władzy w Jugosławii 1943-1991. Powstanie, przekształcenia, rozkład”, która ukazała się w 2004 roku w Warszawie.

Od końca 1999 roku Michał J. Zacharias jest związany z Wyższą Szkołą Pedagogiczną oraz Akademią, a obecnie z Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, gdzie pełni funkcję kierownika Zakładu Stosunków Międzynarodowych. W styczniu 2011 roku otrzymał tytuł profesora z rąk prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. W ostatnich latach szczególnie zainteresował się lewicową myślą polityczną z XIX i XX wieku, a jego badania skoncentrowały się na myśli politycznej Milovana Đilasa. Aktualnie prowadzi projekty badawcze dotyczące myśli politycznej i społecznej Jana Wacława Machajskiego (1866-1926).

Michał J. Zacharias bierze aktywny udział w sesjach naukowych, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Dodatkowo angażował się jako wieloletni członek redakcji oraz komitetów redakcyjnych w takich czasopismach jak „Dzieje Najnowsze”, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” oraz „Świat Idei i Polityki”.

Staże zagraniczne

Michał Zacharias, znany badacz, ma za sobą wiele zagranicznych staży, które znacząco wzbogaciły jego doświadczenie i wiedzę. W roku 1976 miał możliwość studiowania w Dijonie na Université de Dijon, dzisiaj znanej jako Université de Bourgogne.

Rok później, w 1977, odbył staż w Belgradzie w Institut za savremenu istoriju. Kolejne ważne etapy kariery miały miejsce w Paryżu, gdzie w latach 1979, 1984 oraz 1991 korzystał z możliwości naukowych oferowanych przez École des hautes études en sciences sociales. Wśród innych znaczących miejsc jego naukowych poszukiwań warto wymienić Budapeszt w 1992 roku, gdzie współpracował z Magyar Tudamányos Akadémia.

W 1994 roku w Londynie podjął współpracę z British Academy, a także w Bratysławie, gdzie można było go spotkać w Slovenská akadémia vied. Następnie, w latach 1996, 1998, 2000 i 2001, wielokrotnie odwiedzał Zagrzeb, współpracując z Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti.

W ostatnich latach, w 2010 oraz 2012, Michał Zacharias skupił się na pobytach naukowych, które były finansowane przez UKW w Bydgoszczy.

Wybrane publikacje

Oto zestawienie najważniejszych prac autorstwa Michała Zachariasza, które dotyczą istotnych zagadnień politycznych w historii Polski i Europy:

• Polska wobec zmian w układzie sił politycznych w Europie w latach 1932-1936 (1981),
• Jugosławia w polityce Wielkiej Brytanii 1940-1945 (1985),
• Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej 1918-1939 (wraz z Markiem Kazimierzem Kamińskim, 1987),
• W cieniu zagrożenia: polityka zagraniczna RP 1918-1939 (wraz z Markiem Kazimierzem Kamińskim, 1993),
• Polska – Związek Sowiecki: stosunki polityczne 1925-1939 (wraz ze Stanisławem Gregorowiczem, 1995),
• Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej: 1918-1939 (wraz z Markiem Kazimierzem Kamińskim, 1998),
• Komunizm, federacja, nacjonalizmy. System władzy w Jugosławii 1943-1991: powstanie, przekształcenia, rozkład (2004),
• Idee, utopie, rzeczywistość. Myśl polityczna Milovana Đilasa (1911-1995) (2015).

Nagrody i wyróżnienia

Oto przegląd nagród i wyróżnień, które otrzymał Michał Zacharias w swojej karierze naukowej:

• Nagroda indywidualna II stopnia Rektora UKW, przyznana 01.10.2005 r.,
• Nagroda Główna im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego za pracę „Komunizm, federacja, nacjonalizmy. System władzy w Jugosławii 1943-1991. Powstanie, przekształcenia, rozkład”, Warszawa 2004, która została mu przyznana przez PTH Oddział w Krakowie oraz Wydział Historyczny UJ, 13.12.2006 r.,
• Nagroda indywidualna I stopnia Rektora UKW za wybitne osiągnięcia naukowe w 2010 r., przyznana 25.01.2011 r.,
• Nagroda Prezydenta Bydgoszczy za całokształt dorobku i wkładu w rozwój nauki miasta, uzyskana 11.12.2014 r.,
• Nominacja w konkursie „Gaudeamus – nagroda SWSW” w Krakowie za publikację pt. „Idee, utopie, rzeczywistość. Myśl polityczna Milovana Đilasa (1911-1995)”, Bydgoszcz, 2015, z datą 22.10.2015 r.

---

Oceń: Michał Zacharias

---