Maria Ksenia Bechczyc-Rudnicka z Mataftinów, 2° voto Wrocka, to nie tylko postać literacka, ale i wybitna tłumaczka oraz krytyk teatralny. Urodziła się 1 lutego 1888 roku w Warszawie, a swój żywot zakończyła 6 czerwca 1982 roku w Lublinie. W 1907 roku zainicjowała swoje studia na Wydziale Historyczno-Filologicznym Wyższych Żeńskich Kursów im. Bestużewa w Petersburgu, gdzie miała zaszczyt uczyć się pod okiem wybitnych profesorów, w tym historyka Eugeniusza Tarle oraz filologów, takich jak Jan Baudouin de Courtenay i Tadeusz Zieliński.
W 1911 roku Bechczyc-Rudnicka spędziła czas w Paryżu, prowadząc badania dotyczące historii Wielkiej Rewolucji Francuskiej i administracji państwowej czasów Napoleona I. Owocem tych badań były dwie rozprawy naukowe opublikowane w Petersburgu: Z historii opinii publicznej we Francji w okresie rewolucji (paźdz. 1792 – styczeń 1793) oraz Napoleon i prefekci: wstęp do historii administracji za Napoleona I.
Po powrocie do Polski podjęła pracę jako nauczycielka języka francuskiego w gimnazjum oraz działała jako tłumaczka i publicystka. W 1935 roku wydała powieść, która budziła kontrowersje swoim antyfaszystowskim przesłaniem, pod tytułem Sol lucet Germaniae. Kolejne lata spędziła na wykopaliskach archeologicznych w Biskupinie, z których rezultatami podzieliła się w cyklu artykułów prasowych, a także w powieści Dziw (1937), napisanej wspólnie z mężem.
W latach przed wybuchem II wojny światowej, Bechczyc-Rudnicka była autorką kilku znakomitych dzieł, w tym Niezwykłe przygody zwykłego człowieka (1936) oraz dwujęzycznej opowieści Malarza raweńskiego owieczek dwanaście, a także zbioru nowel W retorcie życia (1938).
W czasie okupacji brała udział w przekładach tekstów muzyki wokalnej na język polski, między innymi pierwszego tłumaczenia Pasji według św. Mateusza. Po zakończeniu powstania warszawskiego osiedliła się w Lublinie, gdzie z ramienia PKWN rozpoczęła organizację Wojewódzkiego Wydziału Kultury i Sztuki. Musiała również zmierzyć się z wymaganiami współpracy z Janem Parandowskim przy reaktywacji PEN Clubu, w którym aktywnie uczestniczyła przez wiele lat.
W latach 1947-1964 pełniła funkcję kierownika literackiego Państwowego Teatru im. Juliusza Osterwy, a w latach 1949-1952 była przewodniczącą oddziału Związku Literatów Polskich. Jej wkład w polską kulturę nie uszedł uwadze, co potwierdzają liczne odznaczenia, w tym Krzyż Kawalerski oraz Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.
Ostatnie lata jej twórczości to wydanie zbiorów, takich jak Godziny osobliwe oraz Uchylanie masek, a także zbioru opowiadań Nagłe zamyślenia w 1979 roku. Ponadto, jej pasja do tłumaczeń zaowocowała przekładami sztuk teatralnych z języka francuskiego oraz rosyjskiego, a także działalnością redakcyjną, w której uczestniczyła z wielkim zaangażowaniem, współpracując chociażby z Konradem Eberhardtem.
Przypisy
- AleksanderA. Baran AleksanderA., Ksenia Mataftin – życie i działalność w latach 1888–1918, „Bibliotekarz Lubelski”, R. LXVI, 41-45, 2023 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Barbara Toporska | Kazimierz Skrzypkowski | Wacław Brzeziński | Zbigniew Turski | Piotr Garlicki | Ludwik Górski (1915–1981) | Bartosz Obuchowicz | Maciej Jachowski | Wacław Husarski | Sławomir Ratajski | Mieczysław Wajnberg | Artur Horowicz | Paweł Trzaska | Romuald Czystaw | Stanislas Idzikowski | Michał Chorosiński | Andrzej Grzybowski (aktor) | Andrzej Szypowski | Jan Zalewski (poeta) | Janusz ŚciwiarskiOceń: Maria Bechczyc-Rudnicka