Julian Karol Sochocki, którego życie przypada na lata 1842-1927, był wybitnym polskim matematykiem. Urodził się w Warszawie, a jego kariera zawodowa związana była z Rosją, gdzie zdobył renomę jako profesor na Uniwersytecie w Petersburgu.
W ciągu swojego życia Sochocki przyczynił się do rozwoju polskiej i rosyjskiej matematyki, na trwałe zapisując swoje nazwisko w historii nauki.
Życiorys
Julian Sochocki był utalentowanym matematykiem, synem Bazylego Sochockiego oraz Józefy Sochockiej, z d. Lewandowskiej. W jego rodzinie nie brakowało rodzeństwa; miał młodszego brata oraz dwie siostry. Jego ojciec, doświadczony wojskowy, służył przez wiele lat w armii, a po powstaniu listopadowym pełnił funkcję adiunkta Komisji Rządowej Sprawiedliwości.
W roku 1860 Sochocki ukończył gimnazjum w Warszawie, osiągając ich z wyróżnieniem. Miejsce to charakteryzowało się klasą matematyczno-fizyczną, która z pewnością wpłynęła na jego przyszłą karierę. W tym samym roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Petersburskim, jednak z powodu wydarzeń politycznych, związanych z nabożeństwem żałobnym dla ofiar ataku carskiej policji, musiał przerwać naukę. Kiedy wrócił do Warszawy, poświęcił się samodzielnym studiom matematycznym oraz wsparciu powstańców styczniowych.
W 1864 Sochocki powrócił do Petersburga, a dwa lata później, w 1866, zdał egzaminy końcowe jako wolny słuchacz. W 1868 obronił pracę magisterską, a od następnego roku rozpoczął pracę jako docent prywatny na uczelni. Jego kariera naukowa szybko się rozwijała, gdyż w 1869 został docentem etatowym, a w 1873 obronił doktorat zatytułowany Об определённых интегралах и функциях, употребляемых при разложениях в ряды, co zwróciło uwagę środowiska akademickiego. W 1883 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego, a w 1893 tytuł profesora zasłużonego, zyskując uznanie za swoje osiągnięcia.
Przez około 40 lat prowadził katedrę matematyki w Instytucie Inżynierów Cywilnych, gdzie kształcił wiele pokoleń studentów. Jego prace naukowe nie były powszechnie znane poza Rosją, jednak istotnym wydarzeniem w jego karierze było opublikowanie twierdzenia o zachowaniu funkcji analitycznej w otoczeniu istotnej osobliwości, które sformułował niezależnie od Felice Casoratiego oraz Karla Weierstrassa. Julian Sochocki jako pierwszy zastosował rachunek na residuach do wielomianów Legendre’a, a jego praca doktorska dotycząca całek Cauchy’ego zgłębiła istotne aspekty teorii funkcji.
Warto również zaznaczyć jego wkład w rozwój równań całkowych, czego dowodem są wzory nazwane później wzorami Sochockiego-Plemelja, które mają znaczenie w teorię funkcji. Jako nauczyciel akademicki cieszył się dużym uznaniem, a jego podręczniki z algebry wyższej oraz teorii liczb zostały przyjęte za podstawowe na wielu uniwersytetach rosyjskich. Do jego grona uczniów zaliczyć można m.in. Władysława Natansona, Andrzeja Pszenickiego, Jan Ptaszyckiego, Leona Staniewicza, Wiktora Staniewicza oraz Jana Żarnowskiego.
W 1894 Sochocki został członkiem korespondentem Akademii Umiejętności w Krakowie. W życiu prywatnym był mężem Aleksandry Omielińskiej, z którą miał dwóch synów i córkę. Niestety, żona oraz dzieci zmarli przed nim, a on sam zmarł w Leningradzie, gdzie mieszkał w domu uczonych. Ostatnie chwile spędził wśród swoich działań naukowych i wspomnień o bliskich, został pochowany na cmentarzu przy Nowodziewiczym Monasterze Zmartwychwstania Pańskiego.
Przypisy
- a b c d e Julian Karol Sochocki w internetowym Polskim Słowniku Biograficznym (biogram autorstwa Zofii Pawlikowskiej-Brożek)
- a b c d e f g h i j k l m n Roman Duda Matematycy XIX i XX wieku związani z Polską, wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012, s. 444-445
- a b c Samuel Dickstein Wspomnienie pośmiertne o prof. Julianie Sochockim, w: Wiadomości Matematyczne, tom 30 (1927-1928), z. 2, s. 101-107
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Irena Rzeplińska | Dariusz Misiuna | Stanisław Anczyc | Antoni Wiweger | Witold Sosnowski | Andrzej Krzywicki | Maria Gabryś | Piotr Madajczyk | Zofia Banet-Fornalowa | Ludwik Zejszner | Krzysztof Kruszewski | Zdzisław Nasierowski | Monika Wanat | Karolina Elbanowska | Tomasz Komornicki | Andrzej Chojnowski | Paulina Włodawer | Władysław Bułhak (historyk) | Danuta Ulicka | Bogdan GadomskiOceń: Julian Sochocki