Eleonora Kalkowska


Eleonora Kalkowska, znana również pod pseudonimem Ire ad Sol, to postać, która pozostawiła znaczący ślad w polsko-niemieckiej literaturze i kulturze. Urodziła się 22 czerwca 1883 roku w Warszawie, co miało ogromny wpływ na jej późniejsze twórczości artystyczne. Niestety, jej życie zakończyło się 21 lipca 1937 roku w Bernie, ale jej dziedzictwo literackie oraz aktorskie przetrwało do dzisiaj.

Jako pisarka i aktorka, Kalkowska łączyła różnorodne wpływy kulturowe, co nadawało jej dziełom wyjątkowy charakter. Jej działalność artystyczna odzwierciedla złożoność tożsamości i doświadczeń związanych z dwoma krajami, a także z różnymi nurtami literackimi tamtego okresu, które mogły inspirować jej twórczość.

Życiorys

Eleonora Kalkowska przyszła na świat jako córka znanego polskiego architekta Emila Kalkowskiego oraz jego żony Marii, pochodzącej z regionu Kurlandii. W jej wczesnym dzieciństwie szczególnie istotna była dwujęzyczność, ponieważ wychowywała się zarówno w języku polskim, jak i niemieckim. Po tragicznej śmierci ojca, razem z mamą zamieszkała we Wrocławiu, a następnie przeniosła się do Petersburga.

Po ukończeniu szkoły średniej zdecydowała się na kontynuację nauki, podejmując w 1901 roku studia przyrodnicze na prestiżowej Sorbonie w Paryżu. To właśnie tam poznała Marcelego Szarotę, swojego przyszłego męża. Niedługo po tym zawarciu małżeństwa stanęła przed trudnym wyborem – porzuciła studia, aby całkowicie oddać się pisarstwu.

W roku 1904 zadebiutowała literacko, publikując swój pierwszy utwór pod pseudonimem „Ire ad Sol” zatytułowany Głód życia w języku polskim. W tym samym roku na świat przyszła jej córka Elida Maria, a dwa lata później syn Ralf. W 1908 roku postanowiła kontynuować swoje związki z teatrem, rozpoczynając studia aktorskie w seminarium pod kierunkiem Maxa Reinhardta w Berlinie.

Jej kariera teatralna szybko zyskała na znaczeniu. Wkrótce po rozpoczęciu studiów, nawiązała współpracę z teatrem we Wrocławiu, a następnie w 1912 roku z berlińskim Schauspielhaus. W tym okresie przeszła przez trudny czas, ponieważ jej dzieci wychowywały się pod opieką babci. Rok 1912 był także przełomowy dla jej kariery pisarskiej, kiedy to ukazał się pierwszy tom jej poezji pt. Die Oktave, opublikowany przez berlińskie wydawnictwo Egon Fleischel u. Co.

Sukces poezji skłonił ją do całkowitego oddania się literaturze. Wkrótce po tym, wzięła się za tworzenie dzieł dramatycznych – pierwszym z nich, który zaistniał na scenie, był dramat Josef, którego premiera miała miejsce w marcu 1929 roku w Dortmundzie, a następnie w Berlinie. Dzieło to, które poruszało kwestię kary śmierci oraz bezprawia w Republice Weimarskiej, opierało się na tragicznych losach robotnika rolnego Jakubowskiego, skazanym na śmierć na podstawie sfabrykowanego oskarżenia. Kolejny dramat, zatytułowany Zeitungsnotizen, koncentrował się na fali samobójstw, które mogły niepokoić społeczeństwo na początku lat trzydziestych XX wieku.

Zmiany polityczne, jakie miały miejsce po dojściu Adolfa Hitlera do władzy w 1933 roku, miały ogromny wpływ na życie Eleonory. Dwukrotnie aresztowana, uzyskała wolność dzięki interwencji polskiego konsula. W obawie przed represjami politycznymi postanowiła opuścić Niemcy, emigrując najpierw do Paryża, a później do Londynu.

Ostatecznie, 21 lipca 1937 roku, Eleonora Kalkowska zmarła w Bernie, w Szwajcarii, po przebytej operacji. Jej niezwykle bogate życie, pełne literackich osiągnięć oraz dramatycznych wydarzeń, pozostaje w pamięci jako historia silnej i niezłomnej kobiety, której twórczość i odwaga nie uległy zapomnieniu.

Życie prywatne

Eleonora Kalkowska była żoną znanego polskiego dziennikarza oraz dyplomaty, Marcelego Szaroty, który żył w latach 1876−1951.

Dzieła

Eleonora Kalkowska, znana ze swoich różnorodnych osiągnięć literackich, stworzyła szereg dzieł, które zachwycają czytelników od lat. Jej dorobek obejmuje:

  • Głód życia (opowiadania) Warszawa: Księgarnia Naukowa, 1904,
  • Die Oktave (wiersze) Berlin: Egon Fleischel u. Co., 1912,
  • Der Rauch des Opfers: Ein Frauenbuch zum Kriege. Jena: Diederichs, 1916,
  • März: Dramatische Bilderfolge aus dem Jahre 48. Strassburg: J. H. E. Heitz, 1928,
  • Katharina: Ein Stück Welttheater: 14 Bilder mit einem Vorspiel. Berlin: Oesterheld, 1929,
  • Dramaty. Sprawa Jakubowskiego. Doniesienia drobne, wstęp i oprac. J. Hernik Spalińska, Warszawa 2005,
  • Dramaty Josef, MinusxMinus=Plus!, Zeitungsnotizen, oprac. Agnes Trapp, München 2009,
  • Głód życia, wstęp i oprac. A. Dżabagina, Gdańsk 2016.

Przypisy

  1. Ś. p. Eleonora Kalkowska. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 166 z 27.07.1937 r.

Oceń: Eleonora Kalkowska

Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:24