Artur Socha

Kultura i sztuka

Artur Klemens Socha, urodzony 23 listopada 1896 roku w Warszawie, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiego teatru oraz kina. Jego kariera w sztuce dramatycznej oraz filmowej zaczęła się w trudnych czasach, które nie tylko stawiały wyzwania artystom, ale również wpływały na kształt współczesnej kultury.

Socha zmarł 19 lipca 1943 roku w Aberfeldy, a jego dorobek artystyczny nadal budzi zainteresowanie zarówno miłośników teatru, jak i filmu. Był uznawany za jednego z wybitniejszych aktorów swojego czasu, a jego talent do reżyserowania teatralnych inscenizacji przyczynił się do rozwoju polskiej sztuki scenicznej.

Życiorys

Artur Socha uczył się w Szkoły Aplikacyjnej przy Warszawskich Teatrach Rządowych, a swoją karierę teatralną rozpoczął na początku XX wieku. W 1913 roku dołączył do zespołu Teatru Polskiego w Katowicach i z zaangażowaniem rozwijał swoje talenty aktorskie.

W czasie I wojny światowej służył w armii carskiej, a następnie, w 1917 roku, zaciągnął się do I Korpusu Polskiego po wybuchu rewolucji lutowej. Po rozformowaniu jednostki walczył w tzw. Dywizji Syberyjskiej. Jego losy prowadziły go przez niebezpieczne sytuacje, kończąc na niewoli bolszewickiej. Mimo trudnych warunków, udało mu się uciec z więzienia i dotrzeć do Władywostoku, skąd znaleźć drogę do Francji.

Po powrocie do Polski w 1922 roku, wznowił swoje aktorstwo, grając w różnych teatrach. Od 1923 do 1928 roku był członkiem zespołu Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, a następnie w latach 1928-1929 występował w Teatrze Miejskim w Łodzi. W późniejszych latach osiedlił się w Warszawie.

W Warszawie zagrał w Teatrze Nowym w latach 1930-1933 oraz w Teatrze Narodowym od 1930 do 1939 roku. Oprócz aktorstwa, był także reżyserem w Teatrze Ateneum w 1929 roku. Znany był również z nagrywania recytacji, w tym utworów Adama Mickiewicza dla wytwórni Syrena Rekord.

W momencie wybuchu II wojny światowej Artur Socha przedostał się na Węgry, a stamtąd przez Francję dotarł do Wielkiej Brytanii w 1940 roku. Tam kontynuował występy recytatorskie dla Polskich Sił Zbrojnych. Niestety, podczas pobytu w Szkocji zachorował na gruźlicę gardła, co wymagało operacji, niestety prowadzącej do utraty głosu.

W 1929 roku ożenił się z malarką Zofią Stryjeńską. Ich związek nie trwał długo i para rozwiodła się po kilku latach. Artur Socha znalazł swoje miejsce spoczynku na polskim cmentarzu w Perth, gdzie zaznał wiecznego odpoczynku.

Filmografia

Artur Socha w swojej karierze filmowej odegrał wiele znaczących ról, które pozostawiły trwały ślad w polskim kinie. Poniżej przedstawiamy wybór jego filmografii, ukazując różnorodność postaci, które miał okazję zagrać.

  • Huragan (1928) – leśnik,
  • Mocny człowiek (1928) – literat Jerzy Górski,
  • Dziesięciu z Pawiaka (1931) – delegat z Krakowa,
  • Księżna Łowicka (1932) – Piotr Wysocki,
  • Ostatnia eskapada (1933) – oficer Legii Cudzoziemskiej,
  • Przeor Kordecki – obrońca Częstochowy (1934) – kapelan króla Jana II Kazimierza,
  • Barbara Radziwiłłówna (1936) – Andrzej Górka, starosta wielkopolski,
  • Znachor (1937) – prokurator,
  • Ty, co w Ostrej świecisz Bramie (1937) – „inżynier”, członek szajki,
  • Za zasłoną (1938) – chirurg,
  • Ostatnia brygada (1938) – inżynier,
  • Geniusz sceny (1939) – apostoł w „Judaszu z Kariothu”.

Każda z wymienionych produkcji podkreśla talent aktorski Sochy, jak również jego zdolność do wcielania się w różnorodne role, które przyczyniły się do wzbogacenia polskiej kinematografii.

Oceń: Artur Socha

★★★★★
Średnia ocena:4.96 Liczba ocen:16