Antonina Kawecka

Kultura i sztuka

Antonina Kawecka była niezwykle utalentowaną postacią w polskim świecie muzyki. Urodziła się 16 stycznia 1923 roku w Warszawie, a swoje życie artystyczne zakończyła 5 października 1996 roku w Poznaniu. Jej wyjątkowe zdolności wokalne pozwoliły jej na karierę jako śpiewaczka, w której występowała zarówno jako mezzosopran, jak i sopran.

Od 1945 roku była związana z Operą Śląską, a dwa lata później kontynuowała swoją działalność w operze w Poznaniu. Jej praca jako pedagoga również miała znaczący wpływ na rozwój młodych talentów w obszarze muzyki operowej.

Życiorys

Antonina Kawecka była wybitną artystką operową, córką Mieczysława. Swoje pierwsze kroki w świecie muzyki stawiała w Tajnym Konserwatorium, gdzie pod okiem Stanisława Kazuro, Margerity Trombini-Kazuro oraz Piotra Rytla uczyła się sztuki śpiewu. Jej debiut przypadł na rok 1943, kiedy wystąpiła w koncercie zorganizowanym przez Radę Główną Opiekuńczą.

W 1945 roku Antonina dołączyła do zespołu Opery Śląskiej jako mezzosopranistka. Kontynuowała tam naukę pod okiem znakomitych pedagogów, takich jak Adam Didur i Stefan Belina-Skupiewski. Przykładem jej talentu była rola Loli w operze „Rycerskość wieśniacza”, która rozpoczęła jej działalność na tej prestiżowej scenie. Wkrótce zagrała także Zofię w „Halce”, Jadwigę w „Strasznym dworze”, Florę w „Traviacie”, Bertię w „Cyruliku Sewilskim”, Suzuki w „Madame Butterfly”, Mercedes w „Carmen”, Amneris w „Aidzie” oraz Santuzzę w „Rycerskości wieśniaczej”. Kolejnym znaczącym osiągnięciem była tytułowa rola Carmen.

W 1947 roku artystka związała się z Operą Poznańską. Oprócz mezzosopranowych ról Carmen, Amneris oraz Olgi w „Eugeniuszu Onieginie”, zaczęła występować w partiach sopranowych, zdobywając uznanie jako Tatiana w „Eugeniuszu Onieginie” oraz Santuzza w „Rycerskości wieśniaczej”. Cały czas pozostawała pod pieczą wokalną Józefa Wolińskiego, co pozwalało jej na dalszy rozwój artystyczny i zdobywanie nowych doświadczeń na scenie.

Repertuar

Artystka ta posiadała w swoim repertuarze ponad czterdzieści partii operowych, co stanowi znaczący wkład w świat muzyki wokalnej. Wśród wybitnych ról, które jej się przytrafiały, można wymienić szereg klasycznych postaci, które każda opera ma w swoim arsenal.

Wśród najważniejszych ról, które wykonywała znalazły się: Aida, a także Tosca, co pokazuje jej wszechstronność oraz umiejętności wokalne.

Dodatkowo, wcielała się w Amelię w „Balu maskowym”, oraz Desdemonę w „Otellu”, co dowodzi jej zdolności interpretacyjnych.

Inne ważne postaci, które były częścią jej artystycznej ścieżki, to Elżbieta w „Trubadurze”, Jarosławna w „Kniaziu Igorze”, a także Marta w „Nizinach”. Warto również zwrócić uwagę na rolę Maryny w „Borysie Godunowie” oraz Giocondę.

Elżbieta w „Tannhäuserze”, Izolda, Katarzyna Izmajłowa, Halka, Hrabina z „Hrabinie” Stanisława Moniuszki, a także Agata w „Wolnym strzelcu” to kolejne znaczące postaci, w które artystka miała okazję się wcielić.

Jej interpretacje, głębia emocji oraz technika wokalna sprawiały, że każda z tych ról była niezapomniana i poddawana najwyższej ocenie przez widownię oraz krytyków.

Nagrania i występy

Artystka Antonina Kawecka ma na swoim koncie szereg istotnych osiągnięć w dziedzinie muzyki klasycznej. W ramach swojej kariery, zrealizowała liczne archiwalne nagrania dla Polskiego Radia, co stało się podstawą jej artystycznego dorobku. Współpraca z tą instytucją zaowocowała wieloma płytami, które zdobyły uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą.

Jej występy odbyły się na wielu prestiżowych scenach operowych oraz estradach różnych zakątków świata. Wśród krajów, w których zaprezentowała swoje umiejętności, znalazły się Chiny, dawny ZSRR, Rumunia, Węgry, Bułgaria, dawna Jugosławia oraz Czechosłowacja. W tym ostatnim kraju, w Narodnym Divadlo, miała zaszczyt jako pierwsza cudzoziemka wcielić się w postać Wendulki w operze „Pocałunek” autorstwa B. Smetany.

Artystka nie ograniczała swojego talentu tylko do Europy. Na scenach USA również zyskała szerokie uznanie, występując w Chicago, gdzie zaśpiewała w operze Madame Butterfly dla polonijnej społeczności, a także w City Center Opera w Nowym Jorku, gdzie wykonała rolę Aidy. Dodatkowo, jej artystyczny dorobek obejmuje nagrania pieśni wielkich kompozytorów takich jak Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko oraz Karol Szymanowski.

Pedagogika

„W roku 1971 rozpoczęła swoją drogę zawodową w obszarze pedagogiki, przyjmując posadę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu. W trakcie swojej kariery edukacyjnej wychowała kilkudziesięciu utalentowanych absolwentów, z których wielu odnajduje się jako solisci na prestiżowych scenach operowych oraz estradach całego świata. Jej wiedza i doświadczenie wielokrotnie pozwalały jej na uczestnictwo w jury zarówno krajowych, jak i międzynarodowych konkursów wokalnych.

Odznaczenia

Antonina Kawecka zdobyła wiele prestiżowych nagród oraz odznaczeń za swoje osiągnięcia artystyczne i pedagogiczne. Wśród najbardziej znaczących wyróżnień, które otrzymała, wyróżnia się Krzyż Kawalerski (1953), Oficerski (1959) oraz Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1976). Nie można pominąć również Medalu Polonia Mater Nostra Est, który przypadł jej w 1996 roku, ani Nagrody Państwowej II stopnia z 1973 roku.

Wielokrotnie nagradzana przez Ministra Kultury i Sztuki w latach 1982, 1989 oraz 1994, otrzymała ponadto tytuł Zasłużony dla Kultury Narodowej (1990) oraz tytuł Zasłużony Obywatel Miasta Poznania. W roku 1969 otrzymała Nagrodę Indywidualną Województwa Poznańskiego, a w 1972 tytuł Wielkopolanin Roku.

W uznaniu jej osiągnięć w dziedzinie edukacji, w latach 1987 i 1990, rektor Akademii Muzycznej w Poznaniu wyróżnił ją nagrodami. W 1993 roku prezydent Lech Wałęsa nadał jej nominację profesorską, a w następnym roku uhonorował ją Nagrodą Indywidualną Ministra Kultury i Sztuki.

Po jej śmierci, która miała miejsce 5 października 1996 roku, została pochowana w Alei Zasłużonych Cmentarza Komunalnego na Junikowie w Poznaniu. W roku 2023, w stulecie jej urodzin, przyznano jej pośmiertnie Nagrodę Związku Artystów Scen Polskich „Gustaw”.

Tablica pamiątkowa

W dniu 5 grudnia 2011 roku, w ramach obchodów 15-lecia odejścia Antoniny Kaweckiej, jej wnuk, Wojciech Kulesza, miał zaszczyt odsłonić tablicę pamiątkową. To wydarzenie miało miejsce na budynku, w którym mieszkała Artystka, w Poznaniu. Tablica została umieszczona przy ul. Libelta 1, co nadało wyjątkowego znaczenia tej lokalizacji. O wydarzeniu tym informowały również media, między innymi „Polska Głos Wielkopolski”.

Fundacja im. Antoniny Kaweckiej

W 1999 roku na światło dzienne wyszła Fundacja im. Antoniny Kaweckiej, która została powołana aby realizować szereg ważnych celów. Do najważniejszych z nich należą:

  • ochrona dorobku artystycznego oraz pedagogicznego Antoniny Kaweckiej,
  • kultywowanie pamięci o tej wspaniałej Artystce,
  • działania na rzecz rozwoju i popularyzacji sztuki operowej oraz liryki wokalnej,
  • wspieranie rozwoju polskiej wokalistyki oraz promowanie młodych talentów.

W okresie od 2003 do 2009 roku na czołowej pozycji Fundacji stał Jaromir Trafankowski, który odegrał kluczową rolę w realizacji jej misji.

Requiem Antonina Kawecka in memoriam

W 2009 roku odbyło się prawykonanie Requiem a-moll w ramach IX Międzynarodowego Festiwalu „Muzyka w Katedrze”, który miał miejsce w Kołobrzegu. Kompozytor Jan Pogány dedykował ten utwór pamięci wyjątkowej postaci, jaką była Antonina Kawecka. Prawykonania dokonali artyści o międzynarodowej renomie, w tym japońska sopranistka Ikumu Mizushima oraz tenor Leo Garda, który był uczniem Antoniny Kaweckiej.

W wykonaniu wzięły również udział Orkiestra Kameralna Camerata-Wrocław oraz Chór Kameralny Akademii Medycznej we Wrocławiu, który został pieczołowicie przygotowany przez Agnieszkę Franków-Żelazny. Całe wydarzenie prowadził dyrygent, również kompozytor Jan Pogány.

Upamiętnienie

W dniu 23 stycznia 2018 roku, podczas sesji Rady Miasta Poznania, podjęto uchwałę, która zadecydowała o nadaniu imienia Antoniny Kaweckiej skwerowi położonemu u zbiegu ulic Henryka Wieniawskiego i Aleksandra Fredry. Miejsce to znajduje się pomiędzy parkiem Wieniawskiego a Teatrem Wielkim w obrębie Osiedla Stare Miasto w Poznaniu.

Koncert w 100 rocznicę urodzin

16 stycznia 2023 roku miało miejsce wyjątkowe wydarzenie, które upamiętniło setną rocznicę urodzin Antoniny Kaweckiej. Jubileuszowy koncert zorganizowany przez Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu przyciągnął licznych miłośników muzyki operowej.

Patronat nad tym szczególnym koncertem objęli Prezydent Rzeczypospolitej Polski oraz Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, co podkreśliło znaczenie wydarzenia. Wśród artystów wystąpili znakomici wykonawcy: Iwona Sobotka, Magdalena Nowacka, Gosha Kowalińska, Dominik Sutowicz, a także chór oraz orkiestra, które prowadziły batuty Tadeusz Kozłowski i Wiktor Kozłowski.

Program koncertu wzbogacony był o niezwykle emocjonalne arie i duety z klasyki operowej. Wśród utworów szczególnie wyróżniały się:

  • aria i duet z „Cavalleria rusticana” Pietro Mascagniego,
  • fragmenty z „Madama Butterfly” oraz „Tosca” Giacomo Pucciniego,
  • wykonania z „Otello” oraz „La forza del destino” Giuseppe Verdiego,
  • utwory z „Carmen” George’a Bizeta,
  • odkrywcze aria z „Halki” Stanisława Moniuszki.

Dodatkowo, orkiestra i chór mieli przyjemność zaprezentować uwerturę do opery „La forza del destino” Giuseppe Verdiego oraz mazur z IV aktu „Strasznego dworu” Stanisława Moniuszki, co wzbogaciło całą atmosferę koncertu.

Nagroda Związku Artystów Scen Polskich „Gustaw”

Podczas wyjątkowego koncertu miała miejsce ważna uroczystość, w której wręczono Statuetkę „Gustaw”. Jest to wybitne wyróżnienie, które zostało przyznane Antoninie Kaweckiej po jej śmierci przez Związek Artystów Scen Polskich.

Statuetkę odebrała córka artystki, Gabriela Bochniak-Kulesza, co dodało emocjonalnego ładunku do całego wydarzenia. Wręczenie tej nagrody odbyło się w obecności ważnych osobistości ze świata sztuki, w tym Krzysztofa Szustera, który pełni rolę Prezesa Zarządu Głównego ZASP oraz Krzysztofa Kumora, Przewodniczącego Kapituły Członków Zasłużonych ZASP.

Oceń: Antonina Kawecka

★★★★★
Średnia ocena:4.7 Liczba ocen:8