Antoni Sikorski (aktor)


Antoni Sikorski, znany także pod pseudonimami Wojciech Zaremba, Antoni Kłos oraz Maska, to postać, która zasługuje na szczegółowe przedstawienie. Urodził się 30 lipca 1884 roku w Warszawie, gdzie rozpoczął swoją działalność artystyczną, która opierała się na pasji do teatru.

Jako polski aktor i reżyser teatralny, Sikorski pozostawił trwały ślad w polskim teatrze. Był nie tylko twórcą, ale również literatem i organizatorem ruchu teatralnego, co pokazuje jego zaangażowanie w kulturę teatralną w Pułtusku oraz Skierniewicach.

Jego wkład w rozwój lokalnych scen teatralnych jest nieoceniony, a jego dziedzictwo artystyczne trwa do dzisiaj.

Antoni Sikorski zmarł 13 października 1946 roku w Skierniewicach, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny i wiele wspomnień wśród miłośników teatru.

Kariera aktorska

W 1908 roku Antoni Sikorski rozpoczął swoją edukację w Szkole Aplikacyjnej, która była związana z Byłymi Teatrami Rządowymi Warszawskimi. Jego zaangażowanie w sceniczne popisy tej instytucji było wyraźnym dowodem na jego talent oraz pasję do sztuki teatralnej. W latach 1915-1917 miał okazję występować w Teatrze Małym w Warszawie, gdzie zdobywał doświadczenie i uznanie jako artysta sceniczny.

Po tym okresie Sikorski zajął się prowadzeniem własnych zespołów teatralnych w miastach takich jak Pułtusk i Skierniewice. Jego dorobek artystyczny obejmuje wiele znaczących ról, w tym:

  • Onufry w Kościuszko pod Racławicami,
  • Krauze w Kościuszko pod Racławicami,
  • Tatar w Na dnie,
  • Gentil w Pan Dyrektor,
  • August w Panna służąca,
  • Żmirski w Kraj,
  • Bielinowicz w Wilczy bilet.

Zarządzanie zespołami teatralnymi

W sezonie artystycznym 1911/1912, w ścisłej współpracy z Wiktorem Rakowieckim oraz Władysławem Szyszką, Antoni Sikorski zarządzał Teatrem Komedii w Płocku. Jego działalność artystyczna miała istotny wpływ na rozwój lokalnej kultury teatralnej.

Okres pułtuski

Rok 1917 przyniósł mu nowe wyzwania, gdyż objął stanowisko sędziego hipotecznego w Pułtusku. Wkrótce po tym, zainicjował dynamiczny rozwój ruchu teatralnego w tym mieście. Był pomysłodawcą i organizatorem Sekcji Dramatycznej Urzędników, w której pełnił funkcje aktora, reżysera oraz kierownika artystycznego. Ta artystyczna inicjatywa przyniosła ze sobą ogromny sukces, przejawiający się w łącznie 83 premierach teatralnych w latach 1919-1929.

Jego działalność nie ograniczała się jedynie do Sekcji Dramatycznej. Antoni Sikorski z pasją organizował przedstawienia w związkach młodzieży rzemieślniczej oraz wśród żołnierzy, co sprzyjało popularyzacji kultury dramatycznej. Ponadto, był autorem trzech broszur, które poświęcił historii oraz znaczeniu teatru w Pułtusku:

  • Teatr w Pułtusku. Przyczynek do dziejów rozwoju kultury polskiej (1921),
  • Teatr w Pułtusku. Przyczynek do dziejów rozwoju kultury polskiej. Tom II (1923),
  • Teatr w Pułtusku. Sekcja Dramatyczna Urzędników 1919-1929 (1929).

Okres skierniewicki

W 1933 roku Antoni Sikorski osiedlił się w Skierniewicach. Tam, kontynuując pracę jako sędzia hipoteczny, poświęcił się dalszemu promowaniu teatru. Przed wybuchem II wojny światowej, objął kierownictwo nad Sekcją Dramatyczną działającą przy Towarzystwie Artystycznym, która organizowała wieczory literacko-muzyczne w Sali Sejmikowej. W ramach tej sekcji, Sikorski inscenizował utwory autorów takich jak Jerzy Szaniawski, Stefan Żeromski oraz Tadeusz Rittner.

Po zakończeniu II wojny światowej, zainicjował działania na rzecz stworzenia nowego teatru w Skierniewicach. Teatr ten początkowo nosił nazwę Teatr Ludowy „Mazowsze”, a w późniejszym czasie przekształcił się w Teatr Powszechny im. Władysława Reymonta, w którym jednocześnie występował jako aktor i prowadził reżyserię. Prób i przedstawień odbywały się w Sali Sejmikowej Starostwa Powiatowego, a repertuar koncentrował się głównie na komediach, w tym na wznowieniu sztuki „Dwa bieguny”.

Twórczość

Antoni Sikorski rozpoczął swoją przygodę z literaturą w 1904 roku, kiedy to w „Niwie Polskiej” opublikował swój debiutancki felieton zatytułowany O Kamieńskim słów kilka. Równocześnie w „Kurierze Warszawskim” można było zapoznać się z jego nowelą pt. U celu. Na początku swojej kariery literackiej zamieszczał recenzje dotyczące teatru oraz krótkie utwory w wielu czasopismach takich jak „Niwa”, „Zarzewie”, „Kurier Poranny” oraz „Nowa Gazeta”. W 1912 roku rozpoczął pracę jako redaktor w „Echu Literacko-Artystycznym”, gdzie pod pseudonimem Maska publikował cykl felietonów o tematyce teatralnej w ramach rubryki Dookoła sceny. Po przeniesieniu się do Pułtuska zajmował się redagowaniem czasopism „Głos znad Narwi” i „Goniec Mazowiecki”. Część swoich utworów literackich publikował również pod przeróżnymi pseudonimami.

Utwory dramatyczne

  • Cześnikowa (na motywach powieści Michała Synoradzkiego pt. Zatrute owoce, 1903),
  • Zmącony akord (1908),
  • Gedali (adaptacja utworu Elizy Orzeszkowej, 1906),
  • Światło w ruinach (adaptacja utworu Elizy Orzeszkowej, 1908),
  • Argonauci (adaptacja utworu Elizy Orzeszkowej, 1908),
  • Baletnice, Łabędzi śpiew, W nocnej kawiarni (1913),
  • Ostatni akt (1912),
  • Dwa bieguny (1914),
  • Wigilia na Zaciszu (1915),
  • Wigilia Bożego Narodzenia (1916),
  • Królowa śniegu (1917),
  • Koteczka (1917),
  • Upadek orła (1921).

Zbiory prozatorskie

  • Komik : nowele (1911),
  • Tętenty miłosne (1921).

Dodatkowo, Sikorski miał także na swoim koncie przekłady literackich dzieł z języka rosyjskiego, w tym utworów autorów takich jak Anton Czechow, Aleksandr Kuprin, Teffi czy Arkadij Awerczenko.

Upamiętnienie

Warto wspomnieć, że postać Antoniego Sikorskiego została uwieczniona poprzez nadanie jego imienia kilku istotnym miejscom.

  • Jedną z ulic w Pułtusku upamiętniono jego nazwiskiem,
  • natomiast Teatr Stary w Skierniewicach również nosi imię Antoniego Sikorskiego.

Przypisy

  1. MariaM. Grabowska, Biurko pełne tajemnic [online], Gość Niedzielny Łowicki, 08.09.2018 r. [dostęp 23.10.2024 r.]
  2. AnetaA. Kapelusz, Ludzie skierniewickiej małej sceny [online], ITS - Informator Tygodniowy Skierniewic, 12.03.2015 r. [dostęp 23.10.2024 r.]
  3. JózefinaJ. Sikorska-Szlenkier, Antoni Sikorski (1884-1946) - twórca teatru w Skierniewicach, „Rocznik Skierniewicki”, T. 2, 2022 r., s. 255-262.
  4. a b c d Sikorski Antoni, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973 r., s. 381.
  5. Pułtusk, Sikorskiego Antoniego, Ulica [online], Mapa Targeo [dostęp 23.10.2024 r.]
  6. Teatr Stary im. Antoniego Sikorskiego w Skierniewicach [online], Facebook [dostęp 23.10.2024 r.]

Oceń: Antoni Sikorski (aktor)

Średnia ocena:4.55 Liczba ocen:8