W sercu Warszawy znajduje się promenada, która obejmuje jeden lub dwa malownicze stawy. To niezwykłe miejsce usytuowane jest na warszawskim Mokotowie, obszarze znanym ze swojej zieleni i licznych atrakcji. Główne stawy zlokalizowane są na terenie parku Morskie Oko, co czyni je idealnym miejscem na relaks oraz wycieczki na świeżym powietrzu.
Promenada jest doskonałym miejscem na spacery, a otaczająca ją przyroda sprzyja wypoczynkowi. Dzięki malowniczym krajobrazom oraz bogatej florze, staje się to ulubione miejsce mieszkańców i turystów szukających chwili wytchnienia od miejskiego zgiełku.
Położenie i charakterystyka
Na lewym brzegu Wisły, w dzielnicy Mokotów, znajdują się dwa stawy połączone ze sobą, usytuowane na obszarze MSI Sielce. Stawy te znajdują się w parku Morskie Oko, w jego południowej części określanej mianem Promenady. W okolicy przebiegają ulice takie jak: Belwederska, Promenada, Konduktorska, oraz Artura Grottgera.
Te zbiorniki wodne znajdują się w obrębie zlewni Kanału Głównego „A” Kanału Głównego „A”. Zgodnie z programem ochrony środowiska realizowanym w Warszawie w latach 2009-2012, z perspektywą do 2016 roku, stawy usytuowane są na tarasie nadzalewowym. Ich całkowita powierzchnia wynosi 0,7502 ha, składają się na nią stawy o powierzchniach odpowiednio 0,6000 ha oraz 0,1502 ha.
Wody tych stawów zasilane są nieprzerwanie wodami gruntowymi, podczas gdy odpływ odbywa się poprzez system kanalizacyjny. Zgodnie z udostępnionym przez Geoportal numerycznym modelem terenu, lustro wody większego stawu znajduje się na wysokości 84,4 m n.p.m. Istnieją również identyfikatory MPHP, które to stawy noszą: 97588 oraz 130936440.
Nad północno-wschodnim brzegiem większego zbiornika wyrasta lipa drobnolistna (Tilia cordata), która jest objęta ochroną jako pomnik przyrody, posiadająca numer INSPIRE: PL.ZIPOP.1393.PP.1465011.3258.
Historia
Stawy, które obecnie możemy podziwiać, to pozostałości po eksploatacji iłów z okresu pliocenu. W przeszłości te wodne akweny były integralną częścią ogrodu, który został założony w latach 1772–1774 dla Izabeli Lubomirskiej. W tym okresie urządzono staw, na którym stworzono urokliwe wyspy, które połączono malowniczymi mostkami.
Wkrótce stawy stały się częścią letniska „Promenada”, które zostało zorganizowane w 1845 roku przez Franciszka Szustera. Otaczający akweni krajobrazowy ogród urzeka bogactwem nasadzeń wzdłuż alejek spacerowych.
Historycznie, w okolicach stawów odbywały się różnorodne zabawy ludowe oraz widowiska na świeżym powietrzu, co miało miejsce aż do roku 1925. Ostatnia przebudowa parku Morskie Oko miała miejsce w 1955 roku, zrealizowana według projektu E. Jankowskiej i Z. Gnosa.
Zgodnie z informacjami z 1921 roku, w sąsiedztwie stawów znajdowały się także mniejsze glinianki, a zbiornik wodny był przedzielony groblami. W bogatej roślinności wodnej można było znaleźć rogatek, wywłócznik oraz rzęsę, a z mieszkańców wodnego świata spotykane były traszki, pływak żółtobrzeżek, kałużnice, ośliczka, pijawki oraz ślimaki.
Przypisy
- a b c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 01.01.2024 r.
- Generalna Dyrekcja OchronyG.D.O., Pomnik przyrody [online] [dostęp 06.10.2020 r.]
- ZespółZ. Ekovert ZespółZ., Mapa aktualnej sieci układu hydrograficznego miasta stołecznego Warszawy (stan na rok 2015). 1:20 000 [online] [dostęp 05.10.2020 r.]
- ŁukaszŁ. Szkudlarek ŁukaszŁ., Analiza powierzchniowa zlewni. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy. [online], 2015, s. 20 [dostęp 05.10.2020 r.]
- Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 05.10.2020 r.]
- Rada m.st. Warszawy: Załącznik tekstowy i tabelaryczny do Programu ochrony Środowiska dla miasta stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21.10.2010 r. [dostęp 05.10.2020 r.]
- Biuro Naczelnego Architekta Miasta. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i StrategiiB.N.A.M.M.P.P.P.S., Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy, Warszawa 2006, s. 33 [dostęp 05.10.2020 r.]
- AnnaA. Różańska AnnaA., Parki warszawskie. Przemiany układów kompozycyjnych, Warszawa: Katedra Sztuki Krajobrazu Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 2012, s. 84–87
- Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 57. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 05.10.2020 r.]
- Stanisław MichałS.M. Sumiński Stanisław MichałS.M., SzymonS. Tenenbaum SzymonS., Przewodnik zoologiczny po okolicach Warszawy, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie, 1921, s. 27–28.
Pozostałe obiekty w kategorii "Jeziora i stawy":
Sadurka (staw) | Staw pod Warszawianką | Stawy Berensewicza | Staw Jeziorzec | Staw Koziorożca | Staw Krosno | Staw Lipkowski | Staw pod pałacem SGGW | Staw Południowy | Staw Szyja | Pozytywka (staw) | Sielanka (jezioro) | Stawy na Wyścigach | Staw Zielony (Warszawa) | Staw w Ogrodzie Krasińskich | Nowe Ługi | Krzewiny (staw) | Jezioro Zabłockiego | Jezioro Wilanowskie | Jezioro PowsinkowskieOceń: Promenada (stawy)