Golędzinów to niewielkie, ale ciekawe osiedle, które zdobi dzielnicę Praga-Północ w stolicy Polski – Warszawie. Osiedle to ma bogatą historię, a jego przyłączenie do miasta miało miejsce w kwietniu 1916 roku.
Warto zaznaczyć, że Praga-Północ jest jedną z najstarszych dzielnic Warszawy, pełną kulturowego dziedzictwa oraz architektonicznych skarbów, co przyciąga turystów oraz mieszkańców szukających unikalnych doświadczeń w mieście.
Historia
Osada Golędzinów, o której pierwsze wzmianki pochodzą z roku 1387, powstała na podstawach prawa chełmińskiego. W swoich początkach był to teren związany z rzemiosłem garbarskim. W XV wieku ziemie te przeszły w ręce lokalnej szlachty. Wieś szlachecka znana jako Golendzinowo, w roku 1580 znajdowała się w obrębie powiatu warszawskiego, w ziemi warszawskiej, w województwie mazowieckim.
W 1658 roku Golędzinów zyskał prawa miejskie. Niezwykle istotnym wydarzeniem miało miejsce w 1764 roku, kiedy król Stanisław August Poniatowski postanowił zakupić tę osadę, a następnie ustanowić na jej terenie jurydykę, znaną jako Golędzinów Królewski. W 1783 roku, król podarował mniejszości niemieckiej dwa działki na budowę kościoła ewangelicko-augsburskiego oraz cmentarza. Niestety, kościół ten został zniszczony w 1794 roku, podczas szturmu wojsk generała Aleksandra Suworowa, a także w trakcie późniejszych wojen napoleońskich.
W 1791 roku, w wyniku działań Sejmu Czteroletniego, Golędzinów Królewski został włączony do Warszawy. Natomiast w 1792 roku w tej samej lokalizacji istniały już trzynaście garbarni. Na początku XIX wieku władze imperium rosyjskiego podjęły decyzję o przejęciu terenów w Golędzinowie w celu budowy fortu Śliwickiego. Jednak w 1859 roku Rosjanie nie dotrzymali wcześniejszych obietnic dotyczących cmentarza Golędzinowskiego, który znajdował się na terenach, gdzie dzisiaj ulokowany jest Ogród Zoologiczny. Z innych źródeł wynika, że cmentarz ten działał aż do roku 1879, samoczynnie przynajmniej w okresie 1845−1879 odbyło się tam blisko 450 pochówków, a jego obecność zaznaczona była jeszcze na planach Lindleya z 1897 roku.
W początkach XX wieku Golędzinów stał się podmiejską osadą o rozwiniętej zabudowie gospodarczej oraz drewnianej architekturze. W 1916 roku Golędzinów ponownie włączono do stolicy. W 1936 roku premier Felicjan Sławoj Składkowski stworzył tutaj trzy kompanie Rezerwy Policyjnej. Po zakończeniu II wojny światowej na tych terenach stacjonowały różne jednostki, takie jak Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe. Stacjonowały także zmotoryzowane odwody Milicji Obywatelskiej, zgrupowane w rejonie fortu Śliwickiego.
W 2022 roku miasto podjęło decyzję o utworzeniu parku Naturalnego Golędzinów wzdłuż koryta Wisły, co z pewnością przyczyni się do dalszego rozwoju tego niezwykle historycznego miejsca.
Przypisy
- Powstanie największy park w Warszawie. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 09.06.2022 r. [dostęp 09.01.2023 r.]
- a b MichałM. Pilich MichałM., Cmentarz ewangelicki na Golędzinowie, „Spotkania z zabytkami”, XLII (11-12), Warszawa: Fundacja Hereditas, 01.11.2018 r., s. 50-53, ISSN 0137-222X.
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994 r., s. 217. ISBN 83-01-08836-2.
- Maria Bogucka, Maria Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Władysław Tomkiewicz, Andrzej Zahorski: Warszawa w latach 1526–1795. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 586. ISBN 83-01-03323-1.
- Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 251.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Nowy Rembertów | Łęczyca (Warszawa) | Grabówek (Warszawa) | Borków (Warszawa) | Srebrna Góra (Warszawa) | Żoliborz Oficerski | Żoliborz Urzędniczy | Górczewska Park | Chełmska (osiedle) | Anin | Moczydło (Wola) | Osiedle Surowieckiego 2, 4, 6, 8 | Ateńska III | Wawrzyszew Nowy | Kalenica (Warszawa) | Żoliborz Dziennikarski | Żerań | Złota (Warszawa) | Zielona (Warszawa) | Osiedle Za Żelazną BramąOceń: Golędzinów (Warszawa)