Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy

---

Historia

Historia Domu Towarowego Bracia Jabłkowscy sięga 7 listopada 1914 roku, kiedy to przedsiębiorstwo przeniosło się do nowego obiektu, położonego przy ul. Brackiej 23. Wcześniej, od 1900 roku, wynajmowało pomieszczenia w pobliskiej kamienicy. Dzięki bezpośrednim zakupom u producentów, firma mogła likwidować pośredników, co umożliwiło jej oferowanie produktów w bardzo konkurencyjnych cenach.

Aby uczynić zakupy bardziej przyjemnymi, na trzecim piętrze powstała kawiarnia, a w letnie dni, na tarasie usytuowanym na dachu, serwowano orzeźwiające kefiry i soki owocowe, co miało promować zdrowy styl życia. W okresie międzywojennym, Dom Towarowy Jabłkowskich znajdował się na szczycie popularności, będąc największym tego typu obiektem w Warszawie i jedynym w swoim rodzaju w Polsce, aż do wybuchu II wojny światowej. Prowadził także sprzedaż wysyłkową, a pracownicy regularnie uczestniczyli w pokazach mody w Paryżu, aby śledzić najnowsze tendencje w modzie.

W czasie okupacji niemieckiej, dom handlowy pozostawał otwarty, a w czasie powstania warszawskiego, Jabłkowscy wspierali powstańców, dostarczając im odzież, obuwie oraz żywność, a także produkując amunicję. Jak wiele budynków, był on narażony na zniszczenie, lecz przetrwał bombardowania, a po wojnie, w maju 1945 roku, wznowił działalność, przyjmując także towary z UNRRA. Niestety, w maju 1950 roku, budynek przeszedł pod państwową administrację, a rodzina Jabłkowskich straciła kontrolę nad przedsiębiorstwem. W 1951 roku otworzono tam Centralny Dom Dziecka, a później mieścił się Dom Obuwia oraz różne biura, natomiast od 1992 roku budynek pełnił rolę domu handlowego „Arka”. W 1971 roku, obiekt został wpisany do rejestru zabytków.

W czerwcu 1996 roku, przedsiębiorstwo Bracia Jabłkowscy zostało reaktywowane przez spadkobierców ostatnich właścicieli, którzy po wielu trudach odzyskali historyczny budynek.

Architektura

Modernistyczny gmach, wzniesiony w latach 1913–1914, zastąpił wcześniejszy budynek Heca, który służył jako teatr walk zwierząt. Powstał on według wizji architektów Karola Jankowskiego oraz Franciszka Lilpopa, którzy inspirowali się europejskimi domami towarowymi, zwłaszcza domem Wertheima w Berlinie zaprojektowanym przez Alfreda Messela. Fascynujące witryny są otoczone przez smukłe, profilowane filary, a główne wejście zostało umiejscowione we wnęce wspieranej przez długie, doryckie kolumny.

Budynek został skonstruowany w oparciu o innowacyjną technologię szkieletowo-żelbetową. Jego wnętrza charakteryzują się funkcjonalnością, a na szczególną uwagę zasługuje wspaniała klatka schodowa, oświetlona półkolistymi oknami, które zostały ozdobione witrażami stworzonymi przez Edmunda Bartłomiejczyka, a zrealizowanymi przez W. Skibińskiego. Witraże przedstawiają mieszkańców Warszawy z różnych epok. Dodatkowym udogodnieniem była pierwsza szklana winda w Warszawie. Podczas remontu elewacji budynku w 2017 roku, przywrócono pierwotny szary kolor fasady oraz odrestaurowano detal sztukaterii i metaloplastyki.

Nowy Dom Jabłkowskich

W 2010 roku rozpoczęto prace budowlane nad nowym obiektem, który miał być zlokalizowany na rogu ulic Brackiej i Chmielnej. Pomimo początkowych planów budowy sklepu, ostatecznie postanowiono o stworzeniu budynku biurowego, który został oddany do użytku we wrześniu 2011 roku. Projekt nowego domu autorstwa Ryszarda Girtlera oraz Marty Girtler-Szymborskiej przewiduje sześć kondygnacji, z parterem zarezerwowanym dla usług, w tym salonu telefonii komórkowej, a wyższe piętra przeznaczono na biura.

Konstruktorzy zadbali o to, by nowy obiekt harmonijnie komponował się z istniejącym już budynkiem Domu Towarowego. Elewacje zostały wykończone okładziną z szarego piaskowca oraz modrzewia syberyjskiego, a narożnik budynku został zaprojektowany na planie łukowym, co nadaje mu elegancki, nowoczesny wygląd.

---

Oceń: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy

---