Maria Koźniewska

---

Życiorys i działalność artystyczna

Maria Koźniewska w 1884 roku rozpoczęła swoją artystyczną edukację, ucząc się pod okiem warszawskiego rysownika i pedagoga, Ludomira Dymitrowicza. W latach 1893–1902 kontynuowała naukę u Józefa Pankiewicza, co znacząco wpłynęło na rozwój jej twórczości. W roku 1902 wyjechała do Paryża, gdzie miała okazję kształcić się w renomowanych placówkach: Académie Colarossi oraz Académie Vitti.

Pobyt w Paryżu otworzył przed nią wiele artystycznych możliwości. W tym czasie nawiązała bliską przyjaźń z Olgą Boznańską, która w 1903 roku stworzyła jej portret. Obraz ten obecnie znajduje się w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie.

W 1905 roku odbyła się jej pierwsza indywidualna wystawa w Royal Academy of Arts w Londynie. W Anglii Koźniewska wykonała na zlecenie kilka portretów, co przyczyniło się do jej renomy. Artystka zaczęła regularnie brać udział w wystawach, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych, w tym m.in. w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. Jadąc do przeszłości, można przytoczyć słowa czasopisma „Świat” z 1908 roku, które opisywało sylwetkę Koźniewskiej:

„Ze współczesnego pokolenia kobiet-malarek jedna z najlepszych, najbardziej zaawansowanych, najbardziej drogi swej świadomych. Wycisnął na niej piętno Paryż i jego kultura artystyczna. […] Portrety p. Koźniewskiej mają wiele zalet wybitnych malarskich: poza swobodą i naturalnością układu, obowiązującymi dziś warunkami realistycznego malowania – świadomość pełna celów i środków malarskich.”

W 1911 roku Maria Koźniewska powróciła do Warszawy na stałe. Dwa lata później wyszła za mąż za pisarza Wacława Kalinowskiego. Oprócz pracy twórczej, zajmowała się edukacją, ucząc rysunku w warszawskich szkołach średnich. Poza portretami, tworzyła również obrazy przedstawiające kwiaty, sceny rodzajowe oraz pejzaże.

W 1938 roku jej prace były eksponowane na wystawie w poznańskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych, obok dzieł Wlastimila Hofmana. Tygodnik „Ilustracja Polska” zrecenzował tę wystawę w następujący sposób:

„Kilkadziesiąt prac składa się na bardzo interesującą wystawę zbiorową Marii Koźniewskiej z Warszawy. Jest to talent dużej miary i o wielkiej rozpiętości, o czym świadczą zwłaszcza subtelnie malowane kwiaty i świetne, niezwykle wyraziste i pełne rozmachu portrety.”

W czasie II wojny światowej Koźniewska przetrwała trudne chwile, zarabiając na życie portretowaniem. Niestety, w trakcie powstania warszawskiego spłonęło ponad 50 jej obrazów. Po wojnie, artystka wznowiła działalność malarską, uczestnicząc m.in. w Pierwszej Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w 1950 roku. Do dziś jej obrazy można zobaczyć w licznych kolekcjach, w tym w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz Muzeum Narodowym w Krakowie.

---

Oceń: Maria Koźniewska

---