Franciszek Paszkowski (1818–1883)

---

Życiorys

Franciszek Paszkowski, syn Dominika (1783–1866) oraz Anny z Niemojewskich (zm. 1872), był również bratem Józefa Edmunda. Jego edukacja artystyczna rozpoczęła się w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie kształcił się pod okiem Rafała Hadziewicza oraz Wojciecha Stattlera. Uzupełniając swoje studia w Düsseldorfie oraz w 1838 roku w Dreźnie i Rzymie, Paszkowski stworzył szereg obrazów, które obejmowały zarówno sceny religijne, jak i rodzajowe.

Jednym z ważnych dzieł artysty jest obraz Św. Marcina dzielącego się płaszczem z nędzarzami, który znajduje się w ołtarzu głównym kościoła parafialnego w Krzeszowicach i datowany jest na lata 1843-45. W ciągu swojej kariery artystycznej, Paszkowski organizował wystawy w Warszawie, które miały miejsce w latach 1836, 1838, 1841 i 1845, zdobywając wyróżnienia oraz złote medale za swoje dzieła. Tworzył również portrety członków swojej najbliższej rodziny, w tym ojca, brata i stryja.

W 1848 roku artysta został włączony do grona członków Towarzystwa Naukowego Krakowskiego. Po dramatycznym pożarze Krakowa podjął się inwentaryzacji nagrobków w Kościele OO Dominikanów. W uznaniu jego pracy przy odbudowie kościoła, na jednym z zaworników sklepienia umieszczono rodowy herb Paszkowskich, Zadorę. To był czas, w którym Paszkowski skierował swoje zainteresowania z malarstwa w stronę działalności społecznej i politycznej.

W 1854 roku został Dyrektorem Towarzystwa Sztuk Pięknych, a cztery lata później, w 1858 roku, dołączył do Oddziału Archeologii. Aktywnie uczestniczył w organizacji wystaw starożytności oraz w tworzeniu Muzeum Starożytności Krajowych, którego otwarcie miało miejsce w 1864 roku. Dodatkowo, w 1867 roku wszedł w skład komitetu odnowy krakowskich Sukiennic, a po powstaniu Muzeum Narodowego w Krakowie w 1879 roku, działał w komisji na rzecz jego rozwoju aż do 1882 roku.

W 1855 roku Paszkowski stał się członkiem Towarzystwa Gospodarczo-Rolniczego, pełniąc funkcję wiceprezesa w latach 1862–1876. Działał na rzecz rozwoju rolnictwa, współtworząc i redagując „Tygodnik Rolniczo-Przemysłowy”. Po stryju Franciszku generale, odziedziczył majątek ziemski Tonie. Na wniosek Walerego Wieloglowskiego zorganizował szkołę rolniczą w Czernichowie, której był kuratorem przez wiele lat.

W 1860 roku, Paszkowski związał się z konserwatystami pod przewodnictwem Adama Potockiego. Uczestniczył w pracach Sejmu Krajowego w latach 1861-1882, gdzie pracował w komisjach statutowej i edukacyjnej. Jako sekretarz sejmowy w 1866 roku, odmówił kandydowania do Rady Państwa w 1867 roku. W ciągu swojej działalności zdobywał środki na wsparcie krakowskich szpitali oraz pracy nad ustawami dotyczącymi komunikacji i ochrony ptactwa, a także regulacji rzeki Wisły.

W Powiatowej Radzie Krakowskiej był aktywnym członkiem, współpracując z kardynałem Albinem Dunajewskim nad zakładaniem ochron dzieci w Krakowie. W 1871 roku objął opiekę nad Komitetem Ochronek dla małych dzieci. Był także kuratorem fundacji Pelagii Russanowskiej, skierowanej na pomoc dla polskich weteranów i osób chorych. Aleksander Fredro w swym testamencie powierzył Paszkowskiemu odpowiedzialność za pośmiertną edycję jego dzieł.

Nadto, Jerzy Lubomirski ujął w testamencie konieczność opieki nad swoimi synami oraz kurateli majątkiem rodzinnym. Franciszek Paszkowski był jednym z współzałożycieli Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych w Krakowie oraz zasiadał w Komitecie Utrzymania Kopca Kościuszki. W 1878 roku opublikował monografię na temat „Księcia Józefa Poniatowskiego”, opartą na dokumentach, mającą swoje drugie wydanie w 1893 roku.

Był współpracownikiem „Czasu”, gdzie publikował relacje z obrad sejmowych. Odznaczał się również członkostwem w Akademii Umiejętności jako członek nadzwyczajny oraz prezes Okręgowego Towarzystwa Kredytowego w 1868 roku. Paszkowski był także członkiem korespondentem Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego w latach 1868-1883. Po śmierci, został pochowany obok stryja i matki w rodzinnym grobowcu na krakowskim cmentarzu Rakowickim, w pasie 11.

---

Oceń: Franciszek Paszkowski (1818–1883)

---