Elżbieta Wojciechowska, urodzona 22 czerwca 1933 roku w Wesołej, nieopodal Otwocka, była znakomitą postacią polskiego teatru. Jej kariera artystyczna wiązała się z intensywnym działaniem w świecie kultury, co uczyniło ją jedną z rozpoznawalnych aktorek swojego pokolenia.
Wojciechowska zyskała szczególną sławę jako członek zespołu Teatru Rapsodycznego, gdzie występowała w latach 1959–1967. Ten okres jej życia to czas nie tylko twórczej ekspresji, ale także wyzwań, które kształtowały jej artystyczną tożsamość.
Elżbieta Wojciechowska zmarła 7 lutego 2017 roku w Gdyni, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskim teatrze.
Życiorys
Elżbieta Wojciechowska, w latach 1959–1967, była członkiem Teatru Rapsodycznego, gdzie przyczyniła się do wielu znaczących wydarzeń artystycznych. W trakcie swojej działalności w zespole, przygotowała również adaptację ostatniego przedstawienia, które zostało zlikwidowane przez ówczesne władze. Dnia 1 czerwca 1967 roku, zaledwie miesiąc po odwołaniu Mieczysława Kotlarczyka ze stanowiska dyrektora teatru przez Ministra Kultury i Sztuki, odbyła się premiera sztuki „O krasnoludkach i sierotce Marysi”. To wydarzenie stanowiło swoiste, symboliczne pożegnanie zespołu z ich publicznością.
Aktor, który odgrywał rolę króla Błystka, zwrócił się do zgromadzonej widowni, wygłaszając wzruszające słowa: „Drużyno moja wierna! […] Kończy się dzień nam i robota nasza. Byliśmy pomocnikami światła. […] A teraz musimy, pod ziemię…”. Te słowa wciąż brzmią w pamięci tych, którzy mieli okazję uczestniczyć w tym wyjątkowym wydarzeniu.
Następnie, w latach 1972–1981, Elżbieta była twórcą oraz reżyserką „Teatru Lektora”, a później przez długi czas kierowała Działem Naukowo-Oświatowym w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa. Jej wkład w kulturę oraz edukację teatralną pozostaje nieoceniony oraz inspiruje nowe pokolenia artystów.
Role teatralne
Elżbieta Wojciechowska to niezwykle utalentowana aktorka, która zyskała uznanie w sztuce teatralnej poprzez galerie różnorodnych ról. Przedstawiamy kilka wybranych wystąpień, które zrealizowała w Teatrze Rapsodycznym, pod kierunkiem reżysera M. Kotlarczyka.
- witeź w tygrysiej skórze (epopeja gruzińska) – wcielając się w Żonę (chór),
- przygody Dyla Sowizdrzała (epopeja flamadzka) – rola Hafciareczki,
- dialogi miłości (Pierścień wielkiej damy, Kleopatra, Za kulisami – Tyrtej) – Panienka z pensji oraz Eginea,
- szopka krakowska [1960] (cz. III Wesołych Świąt) – chórzystka, Wagant, Poczta oraz kolędnik,
- legenda o Kraku i Wandzie (S. Wyspiański) – Rusałka,
- dziady. Poemat dramatyczny. Scen dwanaście (A. Mickiewicz) – Dziecko oraz Chór aniołów,
- orland szalony (włoska epopeja renesansowa) (L. Ariosto) – Giermek,
- prawdziwa historia zdobycia Meksyku (Aztek Anonim) – Chór dziewcząt azteckich,
- rusłan i Ludmiła (Aleksander Puszkin) – Niewolnica Czarnomora,
- kwiaty polskie (Julian Tuwim) – recytacje,
- kopernik (Sceny z czasów Renesansu) – Cecylia Gallerani,
- sól attycka (Arystofanes: Osy, Acharniacy, Bojomira, Pokój) – Koryntka, Urodzajka,
- kalewala (epopeja fińska wg E. Lönnorota) – Annikki, Służka,
- szopka krakowska [1964] – Aniołek, Niewiastka, członek Cyganerii Krakowskiej, Poczta, kolędnik,
- boska komedia (Dante) – Franczeska,
- pan Tadeusz (A. Mickiewicz) – Narrator,
- lis sowizdrzał (J.W. Goethe) – Świerszcz,
- królowa Marysieńka – Anusia, Narratorka,
- fortepian i pióro (Opowieść muzyczna o Chopinie) – Ludwika,
- pinokio (Collodi) – zarówno Pinokio jak i Pulcinella (zamiennie z E. Barską),
- faust (Goethe) – Archanioł, Koczkodan,
- polonez Bogusławskiego – chór I,
- eugeniusz Oniegin (Puszkin) – Tatiana,
- ballada o Janosiku – Góralka,
- kopciuszek – odgrywając rolę Kopciuszka,
- akropolis (S. Wyspiański) – w postaciach Anioła, Chorus, Anioła snu Jakubowego, oraz Chorus aniołów-muzykantów,
- o pijanicy co królem był – Chorus panien,
- odyseja (Homer) – Kalipso,
- o krasnoludkach i sierotce Marysi (M. Konopnicka) – Poetka.
Każda z tych ról, wzbogacona osobistą interpretacją aktorki, przypieczętowała jej pozycję w świecie teatru i pokazała jej wszechstronność w różnych gatunkach dramatycznych oraz literackich. Jej pasja i zaangażowanie w każde przedstawienie przyciągają uwagę publiczności, oferując niezapomniane przeżycia artystyczne.
Odznaczenia
W 2007 roku Elżbieta Wojciechowska otrzymała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Przypisy
- a b Elżbieta Wojciechowska : Nekrologi. nekrologi.net, 10.02.2017 r. [dostęp 10.02.2017 r.]
- Teatr Rapsodyczny, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne) [dostęp 09.02.2017 r.]
- Elżbieta Wojciechowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 09.02.2017 r.]
- PAP: Kraków. Aktorzy Teatru Rapsodycznego uhonorowani Gloria Artis. e-teatr.pl, 07.11.2007 r. [dostęp 09.02.2017 r.]
- Wacław Passowicz. Elżbieta Wojciechowska (1933–2017). „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”. 35, s. 553-556, 2011 r. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. DOI: 10.32030/KRZY.2017.31. ISSN 0137-3129.
- a b Jacek Popiel: Los artysty w czasach zniewolenia : Teatr Rapsodyczny 1941-1967. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006 r. s. 262. ISBN 83-233-2153-1.
- a b Jan Ciechowicz: Dom opowieści : ze studiów nad Teatrem Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka. Gdańsk: Uniwersytet Gdański, 1992 r. s. 204. seria: Praca Habilitacyjna – Uniwersytet Gdański. ISBN 83-7017-388-8.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Krzysztof Wojciechowski (fotograf) | Wincenty Łoskot | Mateusz Smoczyński | Waldemar Gajewski | Zofia Wichłacz | Teresa Bogusławska | Hanna Lisowska | Romuald Chojnacki | Adolf Ostrowski | Zbigniew Dobrzyński | Marek Cichy | Maria Teresa Chojnacka | Wojciech Wiszniewski | Jan Wilkowski | Robert Adler (rysownik) | Tomasz Sikorski (plastyk) | Feliks Mikulski | Jacek Strzemżalski | Sanah | Antoni MurzynowskiOceń: Elżbieta Wojciechowska