Aleksandra Hutten-Czapska jest postacią, która łączy w sobie bogate dziedzictwo arystokratyczne z talentem literackim. Urodziła się jako Aleksandra Joanna Maria Franciszka Fabianna, dnia 18 listopada 1853 roku w Warszawie, a zmarła 8 maja 1941 w Vevey. Była arystokratką rosyjsko-szwajcarską, a także prozaiczką o polskich korzeniach.
W ciągu swojego życia nosiła różne tytuły oraz pseudonimy, takie jak Ary Ecilaw. Po pierwszym małżeństwie stała się hrabiną Romrod, natomiast po drugim małżeństwie przyjęła nazwisko Bacheracht. Jej życie było pełne zmian i adaptacji, co odzwierciedla także w jej twórczości literackiej.
Życiorys
Rodzice Aleksandry to Adam Józef Erazm Hutten-Czapski, szambelan tegoż imperium, oraz Marianna Rzewuska, hrabina okresu rosyjskiego. W rodzinie znalazł się również brat Adam oraz siostra Henrietta. Aleksandra była katoliczką i spędziła swoje dzieciństwo w Paryżu.
W 1870 roku, razem z matką oraz siostrą, udała się do Sztokholmu. W dniu 21 lutego 1873 roku w rosyjskiej cerkwi w Vevey, połączyła swoje losy z Aleksandrem von Kolemine (ur. 1844, zm. 1894), rosyjskim ministrem-rezydentem, którego poznała podczas podróży do Szwajcarii. Z tego związku przyszła na świat ich jedyna pociecha, syn Jurij, którego narodziny miały miejsce 6 (18 kwietnia) 1874 roku w Szwajcarii, a który zmarł w 1958 roku. Po pewnym czasie małżonkowie przenieśli się do Darmstadt, lecz ich związek zakończył się rozwodem w marcu 1884 roku.
Kolejnym mężem Aleksandry stał się Ludwik IV, wielki książę Hesji. Ich małżeństwo, morganatyczne z racji statusu, trwało krótko, od 30 kwietnia 1884 roku do 9 lipca tego samego roku, po czym zostało unieważnione, a proces rozwodowy zatwierdzono przez sąd w Lipsku 19 grudnia 1884 roku. W wyniku tego rozwiązania, Aleksandra uzyskała tytuł hrabiny Romrod oraz dożywotnią rentę.
Na podstawie obszernego wywiadu z Aleksandrą, w Lipsku opublikowano broszurę zatytułowaną Frau Kolemine, w której przedstawiono ją w korzystnym świetle. Jej działalność literacka zaczęła zyskiwać na znaczeniu od 1884 roku, a wkrótce jej książki ukazywały się w pięciu lub sześciu wydaniach. Istniały domysły, że pod pseudonimem Ary Ecilaw kryje się kobieta, która zna tajemnice europejskich dworów oraz że francuski nie jest jej językiem ojczystym. Niektóre z jej tytułów, takie jak Rolanda (ang. Roland, or the Expiation of a Sin) oraz Le Roi de Thessalie (ang. The Romance of a German Court), zostały przetłumaczone na język angielski i wydane przez Remington & Co. w 1886 roku; alternatywne tłumaczenie Le Roi de Thessalie autorstwa N. T. Laylocka (ang. Her Royal Lover) ukazało się w Nowym Jorku w 1890 roku. Dzieło to zostało również przekładane na język włoski (wł. Il re di Tessaglia).
W okresie września 1892 roku lub maja 1893 roku, Aleksandra wstąpiła w związek małżeński z Wasilijem Romanowiczem Bacherachta (ur. 1851, zm. 1916), który pełnił funkcję sekretarza ambasady Imperium Rosyjskiego w Berlinie. Małżeństwo to nie doczekało się potomstwa, jednak Wasilij utrzymywał dobre relacje z pasierbem Jurijem. Po zakończeniu XIX wieku, Aleksandra rzadko była wspominana w prasie, z wyjątkiem jednego przypadku, gdy złożyła wizytę w harem sułtana w Marrakeszu i obdarowała jego żony prezentami.
W 1927 roku uzyskała obywatelstwo szwajcarskie poprzez naturalizację. W ostatnich latach swojego życia mieszkała w hotelu Trois Couronnes w Vevey, gdzie zmarła 5 albo 8 maja 1941 roku. Została pochowana obok swojego ostatniego męża na cmentarzu parafii św. Marcina w Vevey.
Tożsamość Ary Ecilaw została odkryta przez Tadeusza Siverta.
Twórczość
Twórczość Aleksandry Hutten-Czapskiej obfituje w różnorodne dzieła literackie, które znacząco wpłynęły na ówczesny krajobraz literacki. Wśród nich szczególnie wyróżniają się następujące pozycje:
- Roland – powieść, która miała swoją premierę w kwietniu 1885 roku i doczekała się 8 wydań do 1888 roku. Dzieło to nosi cechy powieści z kluczem i opowiada historię wydziedziczonego królewskiego dziecka,
- Le Roi de Thessalie – wydana w listopadzie 1885 roku powieść również z kluczem, skupiająca się na życiu żony rosyjskiego ambasadora na dworze Tesalii. Historia oparta została na doświadczeniach autorki związanych z dwoma małżeństwami i rozwodami,
- Une Altesse Impériale – powieść ukazująca apoteozę wielkiej księżnej Rosji oraz romans o Romanowach, która została wydana przez Alphonse’a Lemerre’a 26 października 1886 roku. W ciągu 10 lat po publikacji pojawiło się sześć wydań tej książki,
- La princesse Fifi – opowiadanie, w którym autorka odkrywa rosyjskie życie, opublikowane na łamach „Le Petit Journal” w marcu 1886 roku,
- Maël, Comtesse d’Arcq – powieść, która opowiada o wydarzeniach w paryskiej społeczności, swoją premierę miała w kwietniu 1888 roku,
- Officier bleu (Niebieski oficer) – sztuka teatralna o antycarskim wydźwięku, która krytykuje nie tylko rosyjską władzę, ale także policję francuską. Zatrzymana przez cenzurę we Francji, miała być wystawiona w Théâtre du Gymnase, ostatecznie zrealizowano ją w Belgii w 1888 roku. Rękopis sztuki jest przechowywany w Archives nationales,
- Une Mission à la cour chérifienne – krótki dziennik podróży, opublikowany pod pseudonimem A. de B w 1901 roku.
Każde z tych dzieł wzbogaca literaturę o unikalne perspektywy oraz doświadczenia, które są bliskie sercu autorki.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Klara Belska | Elżbieta Barszczewska | Jacek Rozenek | Grzegorz Brudko | Marian Stępień (architekt) | Władysława Izdebska | Stanisław Miszczyk | Stanisław Przespolewski | Małgorzata Socha | Wojciech Kurpik | Robert Majewski (muzyk) | Czesław Skonieczny | Jaś Kapela | Gaba Kulka | Andrzej Brzeski (aktor) | Michał Browarski | Alicja Wieniawa | Katarzyna Chrzanowska | Paweł Juszczenko | Samuel GoldwynOceń: Aleksandra Hutten-Czapska