Zespół budynków V Oddziału Straży Ogniowej w Warszawie

Budynki wojskowe

Zespół budynków V Oddziału Straży Ogniowej to zabytkowy kompleks pożarniczy, który ma duże znaczenie dla lokalnej historii Warszawy. Położony w malowniczej dzielnicy Praga-Północ, przy ul. Marcinkowskiego 2, stanowi on przykład zachowanej architektury z czasów, gdy straż pożarna zaczynała swoją działalność w mieście.

Kompleks nie tylko pełnił funkcję budynków użytkowych, ale również stał się częścią miejskiego krajobrazu, a jego obecność podkreśla znaczenie, jakie miała służba strażacka w rozwoju Warszawy.

Historia

Historia V Oddziału Warszawskiej Straży Ogniowej sięga roku 1836, kiedy to korzystano z drewnianych obiektów znajdujących się przy ul. Petersbuskiej, która dzisiaj znana jest jako ul. Jagiellońska. W 1878 roku, zgodnie z projektem uznanego architekta Józefa Orłowskiego, powstała nowa, murowana siedziba zlokalizowana przy ul. Sprzecznej 2. Budynek został usytuowany na placu, który tworzy trójkąt wyznaczany przez ulice Sprzeczną (dziś Karola Marcinkowskiego) oraz Moskiewską (aktualnie ulicę Jana Zamoyskiego), w miejscu historycznej wagi miejskiej. Taka lokalizacja stanowiła idealny punkt do szybkiego reagowania straży pożarnej w różnych częściach prawobrzeżnej Warszawy.

Warto zaznaczyć, że kamień węgielny pod nową budowlę położył prezydent miasta Sokrat Starynkiewicz, będący inicjatorem całego przedsięwzięcia. Zespół budynków, które tworzą ten wyjątkowy kompleks, otacza plac o trapezowym kształcie. W skład jego infrastruktury wchodzą następujące obiekty:

  • główny budynek koszar,
  • budynek kuźni i stajni,
  • budynki wozowni.

W roku 2006 zespół budynków został wpisany do rejestru zabytków, co podkreśla jego znaczenie historyczne i architektoniczne. Z kolei w latach 2008–2018 obiekt przeszedł gruntowną rewitalizację, w której odnowiono również 30-metrową wieżę obserwacyjną, znaną jako tzw. czatownia, która została rozebrana w 1954 roku. W ramach tych prac przywrócono również do użytku stajnię oraz kuźnię.

Dziś zespół budynków jest wykorzystywany przez jednostkę Ratowniczo-Gaśniczą nr 5 Państwowej Straży Pożarnej m. st. Warszawy. Warto wspomnieć, że w 2018 roku, na terenie V Oddziału, otwarto Centrum Edukacji i Historii Warszawskiej Straży Pożarnej, które ma na celu edukację społeczeństwa w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz historii straży pożarnej w Warszawie.

Przypisy

  1. Marta Giziewicz: Nauka przez pamięć. [w:] Przegląd Pożarniczy [on-line]. [dostęp 06.04.2022 r.]
  2. Magdalena Łań: Historyczna remiza Straży Ogniowej odbudowana. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 03.10.2018 r. [dostęp 29.10.2018 r.]
  3. Historia. [w:] Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej m.st. Warszawy [on-line]. warszawa-straz.pl. [dostęp 06.11.2020 r.]
  4. a b Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30.06.2021 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 15. [dostęp 02.10.2021 r.]
  5. a b c Jerzy Kasprzycki, Marian Stępień: Warszawskie pożegania. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj“, 1986, s. 73. ISBN 83-7005-115-4.

Oceń: Zespół budynków V Oddziału Straży Ogniowej w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.69 Liczba ocen:24