Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, znany jako KDPW, to kluczowa instytucja finansowa w Polsce, która odgrywa istotną rolę w systemie depozytowo-rozliczeniowym. Działa na zasadzie całkowitej dematerializacji papierów wartościowych, co oznacza, że obrót wszelkimi instrumentami finansowymi odbywa się bez fizycznych nośników. KDPW jest odpowiedzialny za rejestrację papierów wartościowych oraz za rozrachunek transakcji zarówno na rynku regulowanym, jak i poza nim.
Instytucja ta obsługuje takie rynki jak BondSpot, NewConnect, a także Catalyst. Jej właścicielami są w równym stopniu Skarb Państwa, Giełda Papierów Wartościowych SA oraz Narodowy Bank Polski (NBP).
KDPW funkcjonuje w formie spółki akcyjnej od listopada 1994 roku. Jednakże jego korzenie sięgają już roku 1991, kiedy to działał jako część Giełdy Papierów Wartościowych. Od tego czasu zyskał znaczenie jako zaufana instytucja, na której opiera się polski rynek papierów wartościowych.
Funkcje Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych pełni szereg kluczowych funkcji na rynku finansowym, które mają istotny wpływ na zapewnienie bezpieczeństwa i efektywności obrotu papierami wartościowymi.
- Rozrachunek transakcji na publicznym rynku papierów wartościowych, gdzie Krajowy Depozyt realizuje krajowe oraz zagraniczne transfery papierów między kontami depozytowymi uczestników, a także odbywa przelewy pieniężne pomiędzy rachunkami Uczestników w banku rozliczeniowym,
- Nadawanie unikalnych kodów ISIN, CFI oraz FISN dla każdej emisji papierów wartościowych,
- Przyznawanie kodów LEI dla podmiotów uczestniczących w obrocie instrumentami pochodnymi,
- Rejestracja i przechowywanie instrumentów finansowych w procesie dematerializacji. Krajowy Depozyt prowadzi konta depozytowe dla uczestników, na których dokonywane są zapisy papierów wartościowych,
- Realizacja zobowiązań emitentów wobec posiadaczy papierów wartościowych. Krajowy Depozyt odgrywa rolę pośrednika pomiędzy emitentami a ich właścicielami, organizując wypłatę dywidend (w przypadku akcji) oraz takie działania jak asymilacja, zamiana czy konwersja akcji, a także realizację praw poboru i zamiany obligacji na akcje,
- Nadzorcza kontrola wielkości emisji papierów wartościowych w obrocie. KDPW monitoruje równowagę między liczbą papierów zapisanych na kontach uczestników a całkowitą liczbą wyemitowanych papierów wartościowych,
- Tworzenie operacyjnych połączeń (linków), umożliwiających rozrachunek transakcji zagranicznych spółek notowanych w formule dual-listing na GPW,
- Zarządzanie obowiązkowym Systemem Rekompensat, który ma na celu zabezpieczenie środków pieniężnych i papierów wartościowych na rachunkach inwestycyjnych w przypadku upadłości domów maklerskich lub banków,
- Działalność jako Zatwierdzony Mechanizm Sprawozdawczy (ARM), polegająca na przekazywaniu szczegółowych informacji o transakcjach instrumentów finansowych do organu nadzoru, zgodnie z wymogami rozporządzenia MiFIR,
- Obsługa systemu zabezpieczenia społecznego poprzez realizację wypłat transferowych między otwartymi funduszami emerytalnymi oraz zarządzanie funduszem gwarancyjnym, który zapewnia wypłatę świadczeń dla członków funduszy,
Wszystkie te funkcje są niezbędne dla utrzymania stabilności i zaufania na rynku papierów wartościowych, gwarantując jednocześnie ochronę interesów inwestorów i emitentów.
Izba rozliczeniowa KDPW_CCP
W dniu 1 lipca 2011 roku Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych zdecydował o przekazaniu rozliczeń transakcji spółce zależnej – KDPW_CCP. Spółka ta, działająca zgodnie z międzynarodowymi standardami, pełni rolę centralnego kontrpartnera, a jej zadaniem jest prowadzenie rozliczeń transakcji z wykorzystaniem różnorodnych mechanizmów, które mają na celu systemowe obniżenie ryzyka niewywiązania się stron z zobowiązań wynikających z przeprowadzonych transakcji.
Kapitał KDPW_CCP wynoszący 228 mln zł ma kluczowe znaczenie, ponieważ może być wykorzystywany w ramach systemu gwarantowania rozliczeń, co dodatkowo zwiększa bezpieczeństwo uczestników rynku. Dnia 8 kwietnia 2014 KDPW_CCP uzyskała autoryzację do przeprowadzania rozliczeń w PLN na podstawie unijnego rozporządzenia European Market Infrastructure Regulation (EMIR).
Ponadto, 22 sierpnia 2016 roku Komisja Nadzoru Finansowego postanowiła rozszerzyć autoryzację KDPW_CCP o rozliczenia w walucie EUR. Ta decyzja umożliwia uczestnikom izby składanie zabezpieczeń w formie środków pieniężnych w EUR oraz obligacjach nominowanych w europejskiej walucie, co zwiększa elastyczność i atrakcyjność systemu rozliczeniowego.
Repozytorium Transakcji w KDPW – KDPW_TR
W dniu 2 listopada 2012 roku Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych zainaugurował funkcjonowanie usługi repozytorium transakcji, znanej jako KDPW_TR. Inicjatywa ta była odpowiedzią na dyrektywę zawartą w Rozporządzeniu EMIR, które wprowadza obowiązek zgłaszania kontraktów pochodnych do repozytoriów transakcji. Obowiązek ten dotyczy wszystkich podmiotów prawnych, które zawierają umowy dotyczące instrumentów pochodnych, jednak nie jest on stosowany do osób fizycznych.
W rozporządzeniu szczegółowo określono zasady funkcjonowania repozytoriów oraz procedury niezbędne do ich rejestracji w Europejskim Urzędzie Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA).
Dnia 7 listopada 2013 roku ESMA zarejestrował KDPW_TR jako jedno z czterech repozytoriów, potwierdzając w ten sposób, że spełnia ono wszystkie określone w rozporządzeniu EMIR wymogi oraz standardy funkcjonowania repozytoriów.
Przypisy
- Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. kdwp.pl. [dostęp 31.08.2024 r.]
- Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych SA, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 06.12.2022 r.]
- KDPW uruchomił usługę ARM. AleBank.pl – Portal ekonomiczny – Najbliżej Finansów [online], alebank.pl [dostęp 09.07.2020 r.]
- Kapitał KDPW_CCP podwyższony do 200 mln zł. inwestycje.pl. [dostęp 21.06.2012 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Przedsiębiorstwa":
Allianz Polska | Polityka (wydawnictwo) | Veolia term | Wydawnictwo Amber | PKP Cargo | S.A.M.I. Architekci | Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie | Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych | Agromet-Motoimport | Grupa RMF | Netwise | Van Pur (producent piwa) | Ogólnokrajowa Spółdzielnia Turystyczna Gromada | Natural Pharmaceuticals | Licomp Empirical Multimedia | CD Cargo Poland | Mieszko (przedsiębiorstwo) | Asfalt Records | Polska Liga Siatkówki (przedsiębiorstwo) | W InvestmentsOceń: Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych