Wojciech Salski

---

Młodość

Wojciech Salski spędził swoje dzieciństwo w Rzgowie, w pobliżu Łodzi, gdzie mieszkał z rodzicami do wybuchu II wojny światowej. W obliczu narastającego zagrożenia, rodzina podjęła decyzję o przeprowadzce do Kielc, gdzie pozostali przez cały okres okupacji aż do 1948 roku. W tym mieście ukończył szkołę podstawową im. Stanisława Staszica.

W trakcie tych lat, jego pasje zaczęły się kształtować dzięki samodzielnym wyprawom do kamieniołomu wapieni dewońskich w Kadzielni, znajdującym się na obrzeżach Kielc. Zbieranie kalcytu z pewnością miało wpływ na jego późniejsze zainteresowania geologiczne. W 1948 roku rodzina Salskich przeniosła się do Warszawy, gdzie Wojciech kontynuował edukację.

W 1952 roku, po ukończeniu szkoły ogólnokształcącej TPD nr 3, uzyskał świadectwo dojrzałości. Następnie podjął studia na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, skupiając się na specjalizacji z zakresu geologii stratygraficzno-poszukiwawczej. Jego praca dyplomowa nosiła tytuł Zdjęcie geologiczne okolicy Mąchocic w Górach Świętokrzyskich i została zrealizowana pod okiem znanego geologa, Jana Samsonowicza. W 1957 roku Wojciech uzyskał tytuł magistra.

Po zakończeniu studiów, krótko pracował w Instytucie Geologicznym w Warszawie, w Zakładzie Geologii Struktur Wgłębnych Niżu, co stanowiło kolejny krok w jego obiecującej karierze geologicznej.

Praca w górnictwie

W roku, który zapoczątkował jego karierę zawodową, Wojciech Salski rozpoczął pracę w górnictwie rud żelaza w okolicy Częstochowy. Przez trzy lata pełnił obowiązki geologa w kilku kopalniach, w tym Jerzy, Czesław, Wręczyca, Przystajń oraz Krystyna. W trakcie tego okresu realizował wszystkie zadania związane z działalnością geologiczną, które obejmowały głównie ocenę warunków geologicznych i hydrogeologicznych w podziemnych wyrobiskach, pobieranie próbek złoża oraz bilansowanie zasobów związanych z eksploatacją.

W 1960 roku, po przeniesieniu do Lubina, zaangażował się w budowę kopalni Lubin, która powstawała w związku z odkryciem złoża rud miedzi w rejonie monokliny przedsudeckiej. Przez ponad cztery lata miał na swojej odpowiedzialności obsługę geologiczną głębionych szybów, wykonując pierwsze szczegółowe rozpoznanie złoża w szybie wschodnim L-III. Jednocześnie pełnił funkcję zastępcy głównego geologa w Kombinacie Górniczo-Hutniczym Miedzi w Lubinie.

W 1965 roku Wojciech Salski przeszedł do nowo tworzonych Zakładów Badawczych przy KGHM, które w późniejszym czasie zostały przekształcone w Zakład Doświadczalny. W tej placówce objął stanowisko kierownika Pracowni Geologii Kopalnianej, gdzie prowadził badania dotyczące tektoniki, hydrogeologii oraz geotermiki w górniczych wyrobiskach kooperujących z kopalniami Lubin i Polkowice. Jego główne badania koncentrowały się na deformacjach tektonicznych w skałach monokliny przedsudeckiej, zwłaszcza w kontekście złoża rud miedzi. Materiały z tych badań stały się podstawą jego pracy doktorskiej, przygotowywanej pod kierunkiem prof. Józefa Oberca na Uniwersytecie Wrocławskim, która została obroniona w 1971 roku.

W tym samym roku, z powodu ograniczenia działalności geologicznej w Zakładzie Doświadczalnym, Wojciech Salski został przeniesiony do Zakładów Górniczych Rudna, które były w trakcie budowy w Polkowicach, gdzie objął funkcię geologa górniczego oraz zastępcy głównego geologa. Jego praca obejmowała wszystkie aspekty geologiczne związane z budową kopalni rud miedzi, w tym nadzór geologiczny nad projektami robót inwestycyjnych.

W 1972 roku Wojciech Salski został przeniesiony do Zakładów Badawczych i Projektowych Miedzi Cuprum we Wrocławiu, gdzie zajął stanowisko kierownika Zakładu Geologii Stosowanej. Z zespołem, który mu podlegał, zajmował się badaniami geologicznymi oraz hydrogeologicznymi w oblasti złoża rud miedzi, a także cynku i ołowiu. Ich praca była częścią szerszego Programu Rządowego PR-2 Optymalne wykorzystanie zasobów i rozwój produkcji wyrobów z miedzi i jej stopów. W ramach tego projektu koordynował także współpracę z innymi instytucjami naukowymi, takimi jak Instytut Geologiczny w Warszawie i Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie.

W 1976 roku jego osiągnięcia zostały docenione, gdy otrzymał Nagrodę Naukową Polskiej Akademii Nauk za publikację na temat Tektoniki okolic Lubina. Dwa lata później, w 1978 roku, został powołany na stanowisko docenta. W czasie swojej kariery w ZBiPM Cuprum odbył również liczne podróże jako konsultant, w tym do Niemieckiej Republiki Demokratycznej (1973, 1975), gdzie współpracował przy planowanej budowie kopalni rud miedzi w rejonie Spremberg, a także do Jugosławii (1974) w poszukiwaniu złóż rud miedzi, Algierii (1977, 1978) w sprawie metali nieżelaznych oraz Argentyny (1980) w kontekście eksploatacji złóż.

W czasie pracy we Wrocławiu Wojciech Salski pełnił dodatkowo funkcję wiceprzewodniczącego Wrocławskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Geologicznego oraz aktywnie uczestniczył w organizacji 50 Zjazdu PTG, który odbył się we wrześniu 1978 roku.

Praca w administracji rządowej

W 1982 roku Wojciech Salski osiedlił się w Warszawie, gdzie objął prestiżowe stanowisko głównego geologa w Ministerstwie Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego. Jego działalność koncentrowała się na kompleksowej polityce surowcowej resortu. Istotnym obszarem jego pracy były kwestie wykorzystania zasobów złóż, co obejmowało w szczególności racjonalne ich eksploatowanie, zagospodarowanie nowych złóż oraz wyznaczanie kierunków dla kolejnych prac geologicznych.

Główne tematy działania dotyczyły rud miedzi, cynku i ołowiu, a także rud niklu, żelaza oraz surowców ogniotrwałych.

Ponadto, w 1983 roku, przekroczył progi Centralnego Urzędu Geologii, przyjmując rolę wicedyrektora Departamentu Gospodarki i Ochrony Kopalin. Po zamknięciu tej instytucji w 1985 roku, Salski kontynuował swoją karierę w Ministerstwie Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych. W 1988 roku został powołany na dyrektora Departamentu Rozwoju Geologii i Polityki Ochrony Zasobów Naturalnych, gdzie odpowiadał za szeroką gamę działań związanych z poszukiwaniem i dokumentowaniem złóż kopalin, ich ochroną oraz racjonalnym wykorzystaniem, co obejmowało również zasoby wód podziemnych w całym kraju.

Salski był aktywnym członkiem Komisji Zasobów Kopalin; najpierw w Centralnym Urzędzie Geologii, a później w Ministerstwie Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych w latach 1984−1992. W latach 1984−1986 pełnił funkcję członka Komitetu Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi Polskiej Akademii Nauk, a w kadencji 1987−1989 był aktywnym uczestnikiem Rady Naukowej Zakładu Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN w Krakowie. Dodatkowo, w latach 1981–1991 pełnił rolę członka Rady Naukowej w ZBiPM Cuprum we Wrocławiu.

Wielokrotnie angażował się w działania powołane przez Prezesa Rady Ministrów, w tym w Komisje dotyczące Reformy Prawa Górniczego i Geologicznego oraz Międzyresortowy Zespół ds. Opracowania i Wykorzystania Bazy Surowców Mineralnych. W 1986 roku wyjechał do Algierii jako konsultant, aby zajmować się poszukiwaniem złóż rud żelaza w regionie Ouenzy.

Salski jest autorem oraz współautorem 59 prac archiwalnych, które dotyczą tematyki tektoniki monokliny przedsudeckiej, przestrzennej zmienności cech złoża oraz metodyki jego opróbowania, a także gospodarki z rudami miedzi oraz oceny potencjału zasobów kopalin w Polsce. Napisał również 34 koreferaty, recenzje i opinie.

Odznaczenia

W ciągu swojej kariery, Wojciech Salski zdobył wiele odznaczeń, które stanowią dowód jego zaangażowania i osiągnięć. Poniżej przedstawiamy istotne wyróżnienia, które przyczyniły się do jego uznania w różnych dziedzinach.

• brązowy Krzyż Zasługi,
• srebrny Krzyż Zasługi,
• złoty Krzyż Zasługi,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• złota Odznaka Zasłużony dla Polskiej Geologii,
• złota Odznaka Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
• złota Odznaka Budowniczy LGOM,
• srebrna Odznaka Zasłużony dla Górnictwa PRL,
• srebrna Odznaka Honorowa NOT,
• Odznaka Honorowa Zasłużony dla KGHM Polska Miedź S.A.,
• honorowa szpada górnicza (1990).

Te odznaczenia są świadectwem zdolności, poświęcenia oraz wkładów, jakie Wojciech Salski wniósł w rozwój geologii, ochrony środowiska oraz górnictwa w Polsce.

Zajęcia emerytalne

W 1990 roku Wojciech Salski przeszedł na emeryturę górniczą. Po zakończeniu czynnej pracy w górnictwie, przez kilka lat angażował się w różne projekty naukowe i badawcze, współpracując z Państwowym Instytutem Geologicznym w Warszawie, Zakładami Badawczymi i Projektowymi Miedzi Cuprum we Wrocławiu oraz firmą Metanel S.A. z Warszawy, która specjalizuje się w odzysku metanu z pokładów węgla.

Wojciech Salski jest również uznawanym współredaktorem i współautorem książki Polscy geolodzy na pięciu kontynentach, pisanej wspólnie z Wiesławem Śliżewskim oraz Zbigniewem Wernerem.

W swoim bogatym dorobku zawodowym posiada 41 publikacji w technicznych i naukowych czasopismach, a także około 80 różnych opracowań archiwalnych, opinii oraz ekspertyz, co czyni go ważnym członkiem środowiska geologicznego w Polsce.

Ważniejsze publikacje

W zbiorze ważniejszych publikacji Wojciecha Salskiego znajduje się wiele istotnych prac dotyczących geologii i geotechniki. Wśród nich wyróżniają się następujące tytuły:

• Salski W., 1968, Charakterystyka litologiczna i drobne struktury łupków miedzionośnych monokliny przedsudeckiej. Kwart. Geol., t. 12, nr 4, s. 855-873, Warszawa,
• Salski W., 1972, Metodyka badań mezoskopowych zjawisk tektonicznych w wyrobiskach górniczych. Kwart. Geol., t. 16, nr 4, s. 978-994, Warszawa,
• Salski W., 1975, Tektonika okolic Lubina. Biul. Inst. Geol. 287. Z badań geologicznych regionu dolnośląskiego, t. 24, s. 61-198, Warszawa,
• Romanowska B., Salski W., 1977, Zmienność złoża rud miedzi monokliny przedsudeckiej. Geologia Sudetica, 12, nr 2, s. 49-77, Wrocław,
• Salski W., 1977, Rozwój tektoniczny obszaru miedzionośnego monokliny przedsudeckiej. Rocz. Pol. Tow. Geol., t. 47, nr 1, s. 27-48, Warszawa,
• Romanowska B., Salski W., 1978, Opróbowanie złoża rud miedzi monokliny przedsudeckiej. Przegl. Geol., t. 26, nr 4, s. 223-227, Warszawa,
• Kijewski P., Salski W., 1978, Cechsztyńska sól kamienna cyklotemu Z1 w południowo-zachodniej części monokliny przedsudeckiej. Geologia Sudetica, 13, nr 1, s. 97-139, Wrocław,
• Śliżewski W., Salski W., Werner Z., 2005, Polscy geolodzy na pięciu kontynentach (współautor i współredaktor). Wyd. PIG., 527 s., Warszawa,
• Salski W., 2007, Polska szkoła geologii. Kwart. Historii Nauki i Techn., t. 52, nr 1, s. 97-119, Warszawa,
• Salski W., 2018, Zmienność bazy zasobowej kopalin oraz produkcji górniczej Polski w okresie po II wojnie światowej. Biul. PIG. nr 473, p. 67-92, Warszawa.

---

Oceń: Wojciech Salski

---