Josef Kirman, urodzony w 1896 roku w Warszawie, to postać wyjątkowa w polsko-żydowskiej literaturze. Jego twórczość, która powstawała w języku jidysz, ukazuje bogactwo kultury żydowskiej oraz jej wielowarstwowe doświadczenia.
Kirman zmarł w 1943 roku w Poniatowej, a jego życie oraz twórczość są dowodem na niezwykłą wartość dziedzictwa literackiego, które przetrwało pomimo dramatycznych wydarzeń historycznych.
Życiorys
Josef Kirman był pierwszorzędnym powieściopisarzem, który zaczynał swoją drogę literacką w latach 30. XX wieku. Jako robotnik aktywnie angażował się w poezję, co zaowocowało niezliczonymi tworami literackimi. Po wybuchu II wojny światowej jego losy splatają się z tragicznymi wydarzeniami związanymi z gettem warszawskim, gdzie obok twórczości literackiej, współpracował z prasą podziemną, publikując wiele potencjalnych dzieł.
Kirman był również zaangażowany w prowadzenie podziemnego archiwum getta warszawskiego, tworzonego przez grupę Oneg Szabat, w ramach którego ocalały dwa jego wiersze: Oczy pozostają otwarte oraz Po blokadzie. Kronika. W tych trudnych czasach działał na rzecz organizowania wsparcia dla artystów i współpracując z Żydowską Organizacją Kulturalną, wykazał się wyjątkową empatią i zaangażowaniem. Kirman otoczył wsparciem i opieką poetę Izraela Szterna.
W trakcie wielkiej akcji deportacyjnej w getcie warszawskim, która miała miejsce latem 1942 roku, Kirman został uwięziony na Umschlagplatz, gdzie jednak udało mu się uzyskać pomoc i wydostać z tej tragicznej sytuacji. Niestety, jego historia kończy się w październiku 1943 roku, kiedy to został zamordowany w obozie w Poniatowej w związku z likwidacją obozu.
Josef Kirman, w towarzystwie takich postaci jak Symcha Bune Szajewicz, Icchak Kacenelson, Władysław Szlengel oraz Abraham Suckewer, został uhonorowany w wierszu Jacka Podsiadły pod tytułem Słup ze słów, co potwierdza jego niezatarte ślady w literaturze oraz pamięci.
Przypisy
- Rachela Auerbach: Drzewo w getcie. varshe.org.pl. [dostęp 22.11.2021 r.]
- Słup ze słów. wyborcza.pl. [dostęp 22.11.2021 r.]
- a b c d Kirman Josef. jhi.pl. [dostęp 17.12.2018 r.]
- Aleksandra Bańkowska, Tadeusz Epsztein (opr.) – Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 11, Ludzie i prace "Oneg Szabat" (Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2013) str. 162
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Maciej Ślesicki | Paweł Soszyński | Janina Godlewska-Bogucka | Ludwik Szmaragd | Maria Żaboklicka-Budzichowa | Materatz | Jacek Romańczuk | Dagmara Bąk | Liliane de Kermadec | Witold Bieliński | Samuel Skierski | Wojciech Pilichowski | Katarzyna Cynke | Anna Słonczyńska | Andrzej Gawroński (aktor) | Ewa Miodyńska | Józefa Dobieszewska | Jan Topass | Zdzisław Umiński | Wojciech Morawski (muzyk)Oceń: Josef Kirman