Henryk Drzewiecki, którego prawdziwe imię to Hercel Rozenbaum, jest postacią, która znalazła swoje miejsce w polskiej literaturze w XX wieku. Urodził się 3 stycznia 1905 roku w Warszawie, a jego życie zakończyło się w 1937 roku w Moskwie.
Był pisarzem oraz krytykiem literackim, który wywodził się z rodziny żydowskiej. Jego twórczość oraz działalność krytyczna były ściśle związane z jego ideami politycznymi, bowiem był członkiem Komunistycznej Partii Polski.
Życie Drzewieckiego, mimo że zakończone w młodym wieku, pozostawiło po sobie ślad w odrodzeniu literackim tamtych czasów.
Życiorys
Henryk Drzewiecki, wychowany w atmosferze warszawskiej Pragi, początkowo marzył o karierze malarza. W 1925 roku podjął naukę na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiował literaturę polską pod okiem uznanego nauczyciela Karola Irzykowskiego. W tym czasie brał aktywny udział w działalności literackiej, współpracując z wieloma pismami, takimi jak „Dźwignia” w 1928 roku, a także z „Miesięcznikiem Literackim” i „Wiadomościami Literackimi” w latach 1929-1930. Drzewiecki uczestniczył także w spotkaniach Kwadrygi, grupy artystycznej, która miała znaczący wpływ na kulturę tamtego okresu.
W 1930 roku wspólnie z F. Mecenem wydał rozprawę krytyczną zatytułowaną Od „Czarnych skrzydeł” do czarnej koszuli. W tej pracy polemizował z Juliuszem Kaden-Bandrowskim, w której to oskarżał jego powieść „Czarne skrzydła” o tendencje profaszystowskie. Niestety, zdrowie Drzewieckiego nieustannie mu doskwierało; od dzieciństwa zmagał się z gruźlicą, a po powołaniu do wojska w 1930 roku dodatkowo zachorował na jaglicę, co przyczyniło się do jego postępującej utraty wzroku.
W 1931 roku, w związku z działalnością komunistyczną, został aresztowany i skazany na karę pozbawienia wolności, która wyniosła 8 lat. W czasie pobytu w celi zajął się pisaniem opracowania na temat moralności więziennej oraz prześladowań politycznych, jednak nigdy nie udało mu się opublikować tej pracy. Z powodu pogarszającego się stanu zdrowia, a zwłaszcza zaawansowanej gruźlicy, w 1933 roku został warunkowo zwolniony z więzienia. Po wyjściu z aresztu natychmiast powrócił do życia politycznego jako współredaktor nowo powstałego pisma artystycznego „Lewar” na polecenie KPP.
W 1934 roku Drzewiecki wydał powieść „Kwaśniacy”, która opisywała realia życia bezrobotnych. Niestety, z powodu zbliżającego się końca swojej kary i obaw o dalsze represje, zadecydował o ucieczce z kraju. Przebywał najpierw w Paryżu, a następnie w 1935 roku udał się do Związku Radzieckiego, do Moskwy. Tam kontynuował swoją działalność literacką, współpracując m.in. z „Kulturą Mas”, polskim pismem, które ukazywało się w latach 1929-1937. W tym czasie pisał również opowiadania związane z życiem żołnierskim w koszarach, które zostały wydane w zbiorze pod tytułem „Firuleje” dopiero w 1958 roku.
Niestety, jak wielu polskich komunistów przebywających w ZSRR, w 1937 roku, w czasie „wielkiej czystki”, został aresztowany przez NKWD i stracony. Jego postać zrehabilitowano pośmiertnie w 1956 roku. Żoną Drzewieckiego była Ada Taubenhaus, która w 1935 roku również wyjechała za mężem do ZSRR i podzieliła jego tragiczny los.
Przypisy
- Drzewiecki Henryk | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 03.12.2019 r.]
- DRZEWIECKI Henryk [online], encyklopedia.interia.pl [dostęp 03.12.2019 r.]
- JanJ. Burakowski JanJ. (red.), Informator Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie, „Informator Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie”, 2/6, Olsztyn: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie, 1959, s. 31 [dostęp 03.12.2019 r.]
- a b CelinaC. Budzyńska CelinaC., О Генрике Джевецком: Воспоминания, [w:] Из истории Международного объединения революционных писателей (МОРП), „Литературное наследство”, 81, Moskwa: АН СССР. Ин-т мировой лит. им. А.М. Горького, 1969, s. 455-458 [dostęp 12.03.2019 r.]
- WłodzimierzW. Słobodnik WłodzimierzW., Jesienny dzień, Warszawa: Iskry, 1986, s. 118, ISBN 83-207-0846-X
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jerzy Dobrowolski (aktor) | Dora Bianka | Barbara Bargiełowska | Marek Raczkowski | Hanna Żuławska | Maja Kleszcz | Karolina Jupowicz | Jan Koecher | Józef Galewski (scenograf) | Zofia Mirska (aktorka) | Małgorzata Rejmer | Ryszard Zatorski | Dorota Buczkowska | Wiktor Zborowski | Wojciech Sawilski | Jerzy Słomiński (muzyk) | Halina Chrostowska | Stanisław Popławski (rzeźbiarz) | Wanda Chwiałkowska | Sylwia WiśniewskaOceń: Henryk Drzewiecki