Helena Grażyńska

Polityka i administracja

Helena Grażyńska, znana z d. Gepner, to wybitna postać w historii Polski, urodzona 27 października 1895 roku w Warszawie. Dzięki swojej niezłomnej postawie oraz zaangażowaniu na rzecz kraju, stała się niezwykle ważną osobą w ruchu niepodległościowym.

Nie tylko była działaczką społeczną, ale również instruktorką harcerską, co pokazuje jej pasję do kształcenia młodzieży oraz aktywności w środowisku harcerskim. Helena Grażyńska uzyskała tytuł harcmistrzyni Rzeczypospolitej, co odzwierciedla jej znaczenie w tej organizacji oraz wpływ na rozwój harcerstwa w Polsce.

Jej życie zakończyło się 30 października 1972 roku w Londynie, jednak pamięć o jej wkładzie w walkę o niepodległość Polski i działalność harcerską wciąż żyje. Helena Grażyńska pozostanie zapamiętana jako symbol determinacji i poświęcenia dla ojczyzny.

Młodość

Helena Grażyńska przyszła na świat w Warszawie w roku 1895, co oznacza, że była dzieckiem, które dorastało w czasach wielkich przemian społecznych. Jej ojcem był renomowany lekarz okulista, Bolesław Gepner, znany w stolicy. Matka Heleny, Teresa z Malinowskich, również miała swoje znaczenie w rodzinnych kręgach. Dziewczyna zdobyła wykształcenie w pensji, prowadzonej przez Gepnerównę, zlokalizowanej przy ulicy Moniuszki w Warszawie.

Skauting i harcerstwo

Pierwsze zetknięcie z harcerstwem miała Helena w czasie nauki w szkole średniej, gdzie już w jesieni 1911 roku zaczęły powstawać skautowe zastępy. Wkrótce zorganizowała zastęp skautowy, korzystając z doświadczeń oraz wsparcia „Zarzewia”, do którego należała. Jako przedstawicielka tej organizacji brała udział w pilotażowym kursie instruktorskim, który miał miejsce w Skolem latem 1914 roku. Z powodu działań wojennych była zmuszona zatrzymać się na dłużej w Zakopanem, gdzie miała możliwość nawiązania kontaktu z drużynami pod kierownictwem Andrzeja i Olgi Małkowskich.

Po powrocie do Warszawy Helena zrealizowała skuteczną reorganizację drużyn skautowych. Była odpowiedzialna za organizację spotkań dla młodzieży z gimnazjów i szkół średnich, które miały na celu budowanie wśród młodych ludzi ducha patriotycznego. Organizowała również zajęcia dla dzieci w ogrodach jordanowskich. W 1915 roku, jako reprezentantka młodzieży, znalazła się w strukturach Komendy Związku Skautek Polskich, a także objęła przywództwo V Warszawskiej Drużyny Skautek im. Adama Mickiewicza. Rok później zaczęła pracę nad kontaktami z drużynami w różnych częściach Polski, prowadząc wydział drużyn prowincjonalnych.

W 1916 roku, kiedy to doszło do połączenia różnych organizacji skautowych w jedną – Związek Harcerstwa Polskiego, Helena przewodniczyła sekcji żeńskiej, która szybko przekształciła się w Główną Kwaterę Żeńską. W 1917 roku korzystała z wojskowych pociągów sanitarnych, aby nawiązać kontakt z drużynami w innych regionach kraju. W 1918 roku uczestniczyła w zjeździe zjednoczeniowym w Lublinie, gdzie powołano Naczelną Radę ZHP, stając się jej członkinią.

Pod koniec tego samego roku, w listopadzie, zorganizowała z innymi instruktorkami wsparcie dla walczącego Lwowa. Dwa lata później, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, pełniła funkcję komendantki jednej z sanitarnych czołówek „Czujki”, za co odznaczono ją Krzyżem Walecznych. W roku 1921, na zjeździe we Lwowie, mającym na celu uczczenie dziesięciolecia harcerstwa, Helena Śliwowska otrzymała odznakę „Za zasługę” i na stałe weszła w skład Głównej Kwatery Żeńskiej, w której kierowała Wydziałem Organizacyjnym.

Tego samego okresu nawiązała bliższe kontakty z społecznościami na peryferiach kraju, organizując m.in. wysyłkę paczek z prezentami dla dzieci polskich w Gdańsku. W 1927 roku została mianowana Harcmistrzynią Rzeczypospolitej. W latach 1922–1924 sprawowała funkcję komendantki Warszawskiej Chorągwi Żeńskiej, a w kolejnych latach była wiceprzewodniczącą ZHP. Pełniła też rolę członkini Naczelnej Rady Harcerskiej przez wiele lat.

W lipcu 1935 roku, podczas Jubileuszowego Zlotu Harcerstwa Polskiego w Spale, Helena była komendantką Zlotu Harcerek. Niestety, w 1939 roku wojna zmusiła ją, już jako żonę Michała Grażyńskiego, do opuszczenia Polski. Utrzymała kontakty z harcerstwem na emigracji oraz współpracowała z jego strukturami.

Helena Grażyńska odeszła z tego świata w Londynie 30 października 1972 roku. Została pochowana obok męża na cmentarzu Putney Vale Cemetery w Londynie (kwatera 12).

Przypisy

  1. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju harcerstwa”.
  2. a b c Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 23, s. 103, Grudzień 1972 r. Koło Lwowian w Londynie.

Oceń: Helena Grażyńska

★★★★★
Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:16