W Polsce kluczową rolę w sektorze energetycznym odgrywa Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System SA, który stanowi istotny element krajowej infrastruktury energetycznej. Dzięki swojej działalności ta strategiczna spółka zarządza systemem przesyłowym gazu, co znacznie wpływa na stabilność dostaw gazu na terenie całego kraju.
Z zasobów, którymi dysponuje الغاز-system, można wymienić mienie o wartości ponad 8 miliardów złotych. Na tę wartość składają się kluczowe elementy infrastruktury przesyłowej, w tym - według stanu na 31 grudnia 2023 roku - ponad 12 tysięcy kilometrów gazociągów wysokiego ciśnienia, 14 tłoczni, 36 węzłów oraz 828 stacji gazowych.
Gaz-System SA jest również operatorem pierwszego polskiego podmorskiego gazociągu przesyłowego, znanego jako Baltic Pipe, zbudowanego w partnerstwie z duńskim operatorem Energinet. Ten strategiczny projekt, który zrealizowano na Bałtyku, ma przepustowość na poziomie 10 miliardów metrów sześciennych rocznie. Oprócz tego, firma została wyznaczona przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki jako niezależny operator polskiej części Gazociągu Jamalskiego, co umożliwia import dodatkowych ilości gazu do Polski, szacowanych na około 3 miliardy metrów sześciennych rocznie.
Niezwykle istotnym elementem działalności Gaz-System jest posiadanie terminalu skroplonego gazu ziemnego (LNG) w Świnoujściu, który jest kluczowy dla importu gazu w formie skroplonej. Do 31 marca 2021 roku terminal ten był zarządzany przez spółkę zależną Polskie LNG SA.
Co więcej, od czerwca 2024 roku Gaz-System SA rozszerzył swoje kompetencje, nabywając spółkę Gas Storage Poland sp. z o.o., która pełni rolę operatora podziemnych magazynów gazu ziemnego w Polsce. To dodatkowe wzmocnienie pozycji spółki na rynku gazownictwa w naszym kraju.
Historia
Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System SA, który rozpoczął swoją działalność 16 kwietnia 2004 roku, przejął wówczas pełną odpowiedzialność za przesył gazu ziemnego oraz zarządzanie siecią przesyłową w Polsce. Już w czerwcu tego samego roku otrzymał koncesję od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, co pozwoliło mu na przesyłanie i dystrybucję gazu w latach 2004–2014. Kolejne przedłużenie koncesji, które możliwe było dzięki pozytywnym wynikom prac spółki, miało miejsce 23 sierpnia 2010, zapewniając kontynuację działalności aż do 31 grudnia 2030 roku.
W pierwszych latach istnienia, spółka była kierowana przez kilku prezesów, w tym Andrzeja Osiadacza, który pełnił tę funkcję w latach 2004–2006, Igora Wasilewskiego w latach 2006–2009, Jana Chada w latach 2009-2015, Tomasza Stępnia od 2015 do 2022 roku oraz Marcina Chludzińskiego, który sprawował swoją kadencję od 2022 do 2024 roku. Od 12 lutego 2024 roku przewodniczącym zarządu jest Sławomir Hinc.
W 2005 roku Gaz-System SA uzyskał status 100% spółki Skarbu Państwa. Wydzielenie operatora przesyłowego gazu ziemnego było wynikiem Dyrektywy Gazowej, przyjętej przez Radę i Parlament Europejski w 2003 roku, która nakładała obowiązek rozdzielenia przesyłu gazu od jego obrotu. Dzięki tym regulacjom, inne przedsiębiorstwa mogą korzystać z sieci przesyłowej na zasadach równotności, co znane jest jako Third Party Access.
W skład aktywów Gaz-System wchodzi także Polska LNG SA, na mocy Uchwały Rady Ministrów z 19 sierpnia 2008 roku. Spółka ta jest odpowiedzialna za budowę oraz eksploatację terminalu skroplonego gazu ziemnego (LNG) w Świnoujściu. Dnia 31 marca 2021 roku Polskie LNG połączyło się z Gaz-System, co jeszcze bardziej wzmocniło pozycję rynku.
Od 2010 roku Gaz-System pełni funkcję operatora gazowego systemu przesyłowego w Polsce, co zostało potwierdzone przez Prezesa URE, który wyznaczył firmę na operatora systemu przesyłowego do 6 grudnia 2068 roku.
Warto również wspomnieć, że w 2019 roku Gaz-System zdobył Tytanowy Laur Inwestora w kategorii Projekt roku – nowa instalacja, za wyjątkowe osiągnięcie związane z wykonaniem przewiertu HDD pod rzeką Odrą w miejscowości Ratowice. W ramach tego projektu zainstalowano rurociąg DN1000 o długości 1180 m, co ustanowiło nowy rekord dla tego typu instalacji w Polsce.
Najbardziej aktualnym krokiem, podjętym przez Gaz-System, jest stworzenie Rady Naukowej w 2023 roku, która jest organem doradczym utworzonym z myślą o współpracy z ekspertami i przedstawicielami świata nauki w obszarze energetyki, prawa, bezpieczeństwa, ekologii i ochrony zdrowia.
Władze firmy
W dniu 30 listopada 2024 roku, struktura zarządu spółki przedstawia się następująco:
Zarząd:
- Prezes zarządu: Sławomir Hinc,
- Wiceprezes zarządu: Adam Bryszewski,
- Wiceprezes zarządu: Elżbieta Kramek.
Rada nadzorcza:
- Przewodniczący: Adam Piotrowski,
- Wiceprzewodnicząca: Aleksandra Świderska,
- Sekretarz: Michał Homenda.
Strategiczne inwestycje
W obszarze strategicznych inwestycji operatora gazociągów przesyłowych Gaz-System dokonano znacznych postępów, które mają kluczowe znaczenie dla rozwoju infrastruktury gazowej w Polsce.
W szczególności, między 2009 a 2015 rokiem rozbudowano krajowe gazociągi o ponad 1000 km. W latach 2016-2021 zrealizowano kolejne 940 km, a w 2022 roku przybyło 980 km nowych odcinków. W bieżącym roku 2023 planowane jest dodatkowych 370 km gazociągów do przesyłu gazu ziemnego. W tym okresie powstało także 41 stacji gazowych oraz 2 tłocznie.
Strategiczne gazociągi zbudowane w północno-zachodniej i środkowej części kraju obejmują m.in. relacje Włocławek – Gdynia, Jeleniów – Dziwiszów, Świnoujście – Szczecin oraz inne kluczowe rurociągi. Dzięki tym inwestycjom zdolność importu gazu z kierunków innych niż wschodni została zwiększona z 9% do 90% całkowitego importu. W 2011 roku zakończono budowę nowej tłoczni gazu w Goleniowie, która pozwala na transport gazu z terminalu LNG oraz przesył większych ilości gazu na północno-zachodnim obszarze kraju. Modernizacja tłoczni w Jarosławiu umożliwiła z kolei sprężanie gazu importowanego z Ukrainy.
W perspektywie lat 2015-2025 planowane jest wybudowanie kolejnych 2000 km gazociągów w zachodniej, południowej oraz wschodniej Polsce, w tym rurociągu Czeszów – Wierzchowice.
W ramach rozbudowy Korytarza Gazowego Północ – Południe, który łączy Terminal LNG w Świnoujściu z Baltic Pipe, zrealizowano 862,5 km gazociągów. Korytarz ten, składający się z 15 gazociągów krajowych i jednej tłoczni, zapewnia kluczowe źródła zasilania dla Polski, a jego infrastrukturę rozciąga się przez 7 województw.
W dniu 23 czerwca 2022 roku objęto odbiorem końcowym gazociąg Polska-Słowacja, a także zakończono budowę odcinka gazociągu Pogórska Wola – Tworzeń. Te inwestycje znacząco zwiększają możliwości przesyłu gazu w Polsce, a surowiec z Terminalu LNG w Świnoujściu i Baltic Pipe trafia na Dolny oraz Górny Śląsk, a także do południowo-wschodnich regionów i dalej na południe Europy.
Kolejnym ważnym elementem jest Korytarz Gazowy Centrum – Wschód, gdzie wybudowano m.in. 343 km odcinek rurociągu Polska-Litwa, co pozwala na integrację krajowego systemu gazowego z interkonektorami gazowymi. Gazociąg Gustorzyn – Wronów umożliwia dostarczanie gazu do miast takich jak Kielce oraz Radom, wzmacniając jednocześnie zasilanie Warszawy.
Współpraca międzynarodowa jest wspierana przez gazociąg Polska-Słowacja oraz projekt budowy gazociągu o długości ok. 508 km, który wzmocni bezpieczeństwo energetyczne w regionie oraz zintensyfikuje wymianę handlową gazem ze Słowacją.
Istotną rolę pełni także terminal LNG w Świnoujściu, który po zakończeniu budowy będzie zdolny do przyjęcia do 7,5 mld m gazu rocznie. Budowa jego nowej części zaplanowana jest na koniec 2023 roku, co przyczyni się do dalszego wzrostu zdolności odbiorczej Polski.
W niedalekiej przyszłości przewiduje się także rozwój terminali FSRU i FSRU 2 w rejonie Gdańska. Projekt zakłada rozbudowę krajowego systemu przesyłowego i dostarczanie gazu do klientów w regionie, z planowanym rozpoczęciem budowy trzech gazociągów o długości ok. 250 km na 2024 rok.
Dzięki tej szerokiej gamie projektów narzędzie przesyłu gazu w Polsce staje się bardziej zróżnicowane i możliwości importowe rosną. Firma ORLEN już podpisała umowę, która umożliwi zwiększenie mocy regazyfikacyjnych, co ma kluczowe znaczenie dla przyszłej stabilności energetycznej naszego kraju.
Przypisy
- GAZ-SYSTEM zakończył fazę składania ofert przez Uczestników zarejestrowanych w procedurze Open Season FSRU 2 [dostęp 22.11.2023 r.]
- Open Season FSRU 2 – etap składania wiążących ofert [dostęp 04.10.2023 r.]
- GAZ-SYSTEM uruchamia procedurę Open Season dla Terminalu FSRU 2 [dostęp 16.07.2023 r.]
- Zmiany w Zarządzie Spółki [dostęp 30.12.2022 r.]
- Krajowy System Przesyłowy [dostęp 22.01.2024 r.]
- GAZ-SYSTEM uzyskał komplet pozwoleń na budowę dla gazociągów lądowych w ramach projektu FSRU [dostęp 28.07.2023 r.]
- GAZ-SYSTEM zakończył budowę gazociągu Gustorzyn – Wronów [dostęp 10.10.2023 r.]
- Powstała Rada Naukowa GAZ-SYSTEM [dostęp 29.09.2023 r.]
- GAZ-SYSTEM z kompletem decyzji lokalizacyjnych dla gazociągów lądowych w projekcie FSRU [dostęp 26.01.2023 r.]
- Gaz-System nabył spółkę Gas Storage Poland [dostęp 30.06.2024 r.]
- GAZ-SYSTEM: Nowy Interkonektor gazowy Polska-Litwa od 1 maja przesyła gaz do Polski [dostęp 04.07.2023 r.]
- Sławomir Hinc powołany na Prezesa Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. [dostęp 12.02.2024 r.]
- GAZ-SYSTEM zakończył budowę gazociągu Baltic Pipe [dostęp 28.09.2022 r.]
- Nowy prezes spółki [dostęp 30.12.2022 r.]
- Terminal FSRU [dostęp 26.01.2023 r.]
- l, Raport zintegrowany 2023 [dostęp 03.09.2024 r.]
- Krajowy System Przesyłowy [dostęp 25.01.2024 r.]
- GAZ-SYSTEM: Gazociąg Baltic Pipe osiągnął pełną przepustowość [dostęp 05.01.2023 r.]
- Wronów – Rozwadów – Strachocina [dostęp 25.07.2023 r.]
- l, Struktura własnościowa [dostęp 03.01.2024 r.]
- Będzie pływający terminal LNG w Gdańsku. Wiadomo kiedy [dostęp 20.06.2023 r.]
- Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zatwierdził projekt GAZ-SYSTEM dotyczący przepustowości przyrostowej dla granicy pomiędzy obszarami rynkowymi Polska – Ukraina [dostęp 08.05.2023 r.]
- Terminal LNG: Program Rozbudowy Terminalu LNG [dostęp 11.05.2022 r.]
- Korytarz Centrum – Wschód [dostęp 11.01.2023 r.]
- GAZ-SYSTEM wybrał armatora, z którym będzie uzgadniał warunki dostawy pierwszej w Polsce jednostki FSRU [dostęp 13.02.2024 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Przedsiębiorstwa":
Open Life | PCO (przedsiębiorstwo) | Bauer Media Polska | Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie | Wydawnictwo Zielona Sowa | Gaspol | Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne | Wydawnictwo Albatros | Novavis | InfoMonitor | Fundusz Wczasów Pracowniczych | Action (polskie przedsiębiorstwo) | Wonga.pl | Wydawnictwo Iskry | Hortex | Vienna Powszechne Towarzystwo Emerytalne | Endemol Shine Polska | PWN Wydawnictwo Szkolne | Grupa RMF | Agromet-MotoimportOceń: Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System