Szymon Bojko

---

Życiorys

Szymon Bojko, znany jako wybitny przedstawiciel polskiej sztuki, studiował naUniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1968 roku obronił swoją pracę doktorską, która skupiała się na historii polskiego plakatu. Od 1969 do 1974 roku był aktywnym członkiem zespołu redakcyjnego pisma „Projekt”, a jego twórczość ukazała się także w wielu prestiżowych czasopismach, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Jego teksty można znaleźć w takich publikacjach jak „Fotografia”, „Kino”, „Odra” oraz międzynarodowych tytułach jak „Art and Artists” w Londynie, „Graphics” w Zurychu, czy „Crée” w Paryżu.

W swojej karierze Bojko nawiązał współpracę z UNESCO, przyczyniając się do opracowywania materiałów związanych z kulturą wizualną w projekcie Man and his environment. Dodatkowo, był członkiem komisji ICOGRADA, co potwierdza jego silną pozycję w dziedzinie sztuki.

W drugiej połowie lat 70. XX wieku skoncentrował się na badaniach twórczości polskich artystów pracujących poza granicami kraju, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Jego pasja do nauczania przejawiała się w wykładach prowadzonych na krakowskiej, łódzkiej oraz katowickiej Akademii Sztuk Pięknych. Był także wykładowcą w warszawskim Studium Plastycznym Technik Teatralno-Filmowych oraz gościnnie w Brazylii, Japonii, Australii i USA, w tym na Urbana-Champaign University oraz University of Texas w Austin. Jego dorobek został doceniony w 2002 roku, kiedy to otrzymał doktorat honoris causa Rhode Island School of Design w Providence.

Po powrocie do Polski w 2001 roku, prowadził różnorodne zajęcia, w tym „Wiedza o formie” w prywatnej szkole w Zalesiu Dolnym oraz wykłady na Państwowej Akademii Sztuk Pięknych we Lwowie i Uniwersytecie Technologicznym w Witebsku.

Jest również autorem kilku utworów scenicznych, takich jak Wyjdźmyż w nieobjętą przestrzeń (2002) o Kazimierzu Malewiczu oraz Dandy i szczypta demonizmu (2003), które realizował razem z uczniami Liceum Integracyjnego w Warszawie. W świat filmu wkroczył jako scenarzysta dokumentalny, współpracując z Walerianem Borowczykiem nad „Sztuką ulicy” oraz pisząc scenariusz do „O rewolucji niech mówią plakaty”, który powstał w oparciu o materiały z Międzynarodowej Wystawy Plakatu Rewolucyjnego.

Ponadto, jego wkład w realizację filmów dokumentalnych, w tym „W tym szaleństwie” i „Strefy kontaktów. Żywe obrazy Krzysztofa Zarębskiego”, stanowi świadectwo jego zaangażowania w szerzenie wiedzy o sztuce. W 2002 roku ukazała się praca zbiorowa „Szymon Bojko: smakując życie przez 85 lat”, a w 2006 roku dokument społeczny pt. „Długie życie”, który ukazuje jego refleksje oraz wspomnienia.

Warto podkreślić, że Bojko jest autorem licznych książek na temat historii plakatu oraz współczesnej sztuki. Jego dzieło – Z polskim rodowodem. Artyści polscy i amerykańscy polskiego pochodzenia w sztuce Stanów Zjednoczonych w latach 1900–1980 – zostało wydane w 2007 roku z okazji jego 90. urodzin. Jak zauważył redaktor Sławomir Majoch, jest to niezwykle kolorowa panorama polskich artystów wpływających na amerykański krajobraz sztuki XX wieku.

Bojko, będący koneserem plakatów, przekazał część swojej bogatej kolekcji do Muzeum Plakatu w Wilanowie, Rhode Island School of Design oraz uniwersytetów w Austin oraz Szanghaju. Mieszkał w Warszawie, na Mokotowie.

Twórczość

W twórczości Szymona Bojko można znaleźć szereg znaczących publikacji, które przyczyniają się do rozwoju polskiej sztuki wizualnej. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego kluczowych dzieł:

• Polska szkoła plakatu (Warszawa 1971),
• Polski plakat współczesny (oprac. graf. Marek Freudenreich; Agencja Autorska 1972),
• New graphic design in Revolutionary Russia (tłum. z języka polskiego Robert Strybel i Lech Zembrzuski; Lund Humphries, Londyn 1972; wydanie w języku niemieckim pt.: Rot schlägt Weiss. Die Neue Grafik und das Design der Russischen Revolution, przedmowa Herbert Spencer; tłum. z języka angielskiego J. Wolfgang Breiden; C. Hanser, Monachium 1975),
• Plakat polski (Warszawa 1973),
• Polish Roots. Polish-Americans and Polish Artists in Contemporary American Art (CD-rom; 2002),
• Z polskim rodowodem. Artyści polscy i amerykańscy polskiego pochodzenia w sztuce Stanów Zjednoczonych w latach 1900–1980, red. Sławomir Majoch, Oficyna Wydawnicza Kucharski – Archiwum Emigracji Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Toruń 2007, ISBN 978-83-89376-40-4.

Inne prace redakcyjne

W obszarze redakcyjnym Szymon Bojko miał na swoim koncie kilka znaczących projektów. Wśród nich należy wymienić:

• międzynarodowy plakat rewolucyjny z lat 1917-1967, w którym pełnił funkcję redaktora katalogu wystawy; projekt zorganizowany przez Ministerstwo Kultury i Sztuki oraz Muzeum Lenina i Centralne Biuro Wystaw Artystycznych „Zachęta” w 1967 roku,
• wystawę plakatów autorstwa Leszka Hołdanowicza, która miała miejsce w kwietniu i maju 1974 roku; Szymon Bojko był autorem wstępu, a opracowanie graficzne przygotował Leszek Hołdanowicz; wydarzenie zorganizowane przez Związek Polskich Artystów Plastyków oraz Biuro Wystaw Artystycznych w Rzeszowie w 1974 roku.

---

Oceń: Szymon Bojko

---